Cây Cam thảo bắc là loại dược liệu được dùng trong các bài thuốc Y Học Cổ Truyền có tác dụng bồi bổ cơ thể, giảm cholesterol, giải độc, tăng sức đề kháng cho cơ thể, ức chế sự phát triển của tế bào ung thư,...
Theo Dược sĩ CKI Nguyễn Hồng Diễm - Giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCMcho biết, Cây cam thảo bắc có tên gọi khác là quốc lão, cam thảo, sinh cam thảo. Danh pháp khoa học là Glycyrrhiza uralensis fish hoặc Glycyrrhiza glabra L thuộc họ đậu – Fabaceae.
Cây cam thảo bắc là một loại cây thân thảo sống lâu năm, cao khoảng 1-1,5m, thân có rất nhiều lông nhỏ xung quanh. Lá kép lông chim. Hoa có màu tím hơi nhạt và thường nở vào mùa hè và thu. Quả loại đậu có màu nâu, có hình cong như lưỡi liềm, dài khoảng 3cm, rộng 6-8cm. Bên trong chứa 2-8 hạt depk nhỏ màu xám hoặc màu nâu đen, đường kính hạt khoảng 2mm.
Bộ phận dùng làm thuốc của cam thảo bắc là rễ và thân rễ. Cam Thảo bắc được thu hoạch vào khoảng năm thứ năm, thường vào mùa đông khi cây tàn lụi. Vào thời điểm này, rễ của cây chắc, nặng, nhiều bột và có chất lượng tốt. Sau khi chải sạch đất bằng bàn chải, rễ được phân loại thành các phần to và nhỏ, sau đó phơi khô cho đến khi đạt đến 50%. Sau đó, các phần này được bó lại và chỉ phơi đầu cắt, không phơi cả rễ, để giữ cho vỏ rễ giữ được màu nâu đỏ đẹp.
Cam thảo bắc có thể được sử dụng dưới dạng Sinh thảo, Chích thảo hoặc bột Cam thảo bắc.
Chế biến Sinh thảo: Rễ Cam thảo bắc rửa sạch, ngâm trong nước lã để ủ mềm, thái thành phiến mỏng 2mm, sấy hoặc phơi khô.
Chế biến Chích thảo: Rễ Cam thảo bắc đem sấy khô, tẩm mật rồi sao vàng thơm.
Chế biến bột Cam thảo: Vỏ ngoài của rễ được cạo sạch, thái thành miếng tròn, sấy khô rồi tán thành bột mịn vừa. Bột được bảo quản trong thùng kín và nơi khô ráo.
Dược liệu Cam thảo bắc là các đoạn thân rễ cứng chắc, khó bẻ gãy và có nhiều xơ dọc. Rễ chưa cạo bỏ lớp bần có màu nâu đỏ hay nâu xám với các vết nhăn dọc, lỗ vỏ và vết tích của rễ con; trong khi dược liệu đã được cạo vỏ thì có màu vàng nhạt và có mùi và vị ngọt đặc trưng.
Thành phần hóa học:
Trong rễ cây Cam thảo bắc có chứa saponin glycyrrhizin (6-14%) tồn tại dưới dạng muối Ca và Mg và có độ ngọt gấp 60 lần đường; các flavonoid như liquiritin, isoliquiritin, isoliquiritigenin, neoliquiritin, liquiritigenin, neoiso-liquiritin và licurazid, dẫn xuất coumarin như umbeliferon và herniarin; các hợp chất estrogen với hàm lượng thấp.
Rễ cam thảo
Công dụng của dược liệu Cam thảo bắc đối với sức khoẻ
Theo y học cổ truyền
Cây cam thảo có tính bình, vị ngọt, chích thảo có tính ấm. Cam thảo bắc có tác dụng bồi bổ cơ thể, bổ phổi, bổ tỳ. nhuận phổi, thanh nhiệt, giải độc, điều hòa các vị thuốc, giảm ho, giảm co thắt trơn, giải độc, lợi tiểu, nhuận tràng, chống viêm, chống dị ứng, ức chế thần kinh trung ương, kích thích tiết mật, tác dụng estrogen,...Cam thảo bắc được dùng trong các bài thuốc đông y để chữa các chứng bệnh ho đờm, đau họng, đau dạ dày, đau bụng, khát nước, kém ăn, tiêu chảy, sốt nóng, người mệt mỏi, tim hồi hộp, ngộ độc, mụn nhọt sưng đau.
Theo Y học hiện đại
Tác dụng giải độc
Các hoạt chất như Glycyrrhizin và các loại muối (Ca, Na…) có trong cây cam thảo có tác dụng khử độc của thuốc, kim loại; chữa ngộ độc strychnin, cocain chlohydrat, chloralhydrat; bảo vệ chức năng gan trong viêm gan mãn tính; ngăn không cho độc tố tác động lên tim; chống lại các chất độc của nọc rắn, thịt cá, độc tố uốn ván và độc tố bạch hầu.
Hỗ trợ trị viêm loét dạ dày
Các hoạt chất như Glycyrrhizin, glabrene và glabridin có tác dụng chống viêm, chống oxy hoá, giảm đau, thúc đẩy quá trình hoạt động của các tế bào và tăng tiết dịch nhầy bảo vệ dạ dày, giúp ngăn chặn sự hình thành các vết loét, giúp lành vết loét dạ dày nhanh chóng, được dùng hỗ trợ hiệu quả cho bệnh nhân trong việc điều trị viêm loét dạ dày để tránh các biến chứng xảy ra như: hẹp môn vị, xuất huyết dạ dày, thủng dạ dày, ung thư dạ dày….Nghiên cứu cho thấy chiết xuất từ cam thảo có tác dụng diệt vi khuẩn Helicobacter pylori gây viêm loét dạ dày.
Hỗ trợ điều trị bệnh về hô hấp
Glycyrrhizin là thành phần hoạt chất chính của rễ Cam thảo bắc có hoạt tính chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hóa, kích thích sản xuất Interferon bên trong cơ thể và được sử dụng trong y học cổ truyền với những trường hợp nhiễm khuẩn đường hô hấp, giảm viêm phế quản, điều trị hen suyễn, viêm dạ dày, vàng da, giải dộc gan, kháng virus.
Cam thảo bắc hỗ trợ điều trị các bệnh về hô hấp
Hỗ trợ điều trị các bệnh về da
Cam thảo chứa hoạt chất chính là Glycyrrhizin có tác dụng ngăn chặn và khắc phục tình trạng nhiễm trùng da, kháng vi khuẩn staphylococcus aureus, giúp giảm tình trạng viêm nang lông, mụn trứng cá, chốc lở da hoặc viêm mô tế bào.
Ngăn ngừa nhiễm virus và ngừa ung thư
Các hoạt chất trong cây cảm thảo giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, phòng ngừa virus bằng cách kích hoạt các interferon trong cơ thể, chống lại một số virus như herpes môi và herpes sinh dục do virus herpes simplex gây ra, viêm gan siêu vi B và C. Các hợp chất Glycyrrhizin và Flavonoid (flavanone, flavon, flavonol, chalcon, Isoflavone, isoflavanone, isoflavan và isoflaven) có trong chiết xuất rễ cam thảo là các chất chống oxy hóa, chống viêm, chống ung thư, kháng khâunr, kháng virus, tác dụng bảo vệ chống lại một số loại ung thư như ung thư da, ung thư vú, ung thư đại tràng và ung thư tuyến tiền liệt.
Bài thuốc chữa bệnh kinh nghiệm từ Cam thảo
Bài thuốc chữa đau dạ dày
Kavet à thuốc được sử dụng để chữa đau bao tử. Mỗi viên thuốc chứa 0,03g Cao Cam thảo bắc, 0,1g bột Cam thảo bắc, 0,15g Natri bicarbonat, 0,2g Magné carbonat, 0,5g bismutnitrate basic, 0,02g bột Đại hoàng và các chất phụ gia cần thiết. Liều dùng để chữa loét dạ dày là 2 - 4 viên/lần, ngày dùng 2 - 3 lần.
Bài thuốc chữa viêm họng
Cách thực hiện: 10g cam thảo, rửa sạch, cho vào ấm sắc uống thay nước, sử dụng liên liên tục cho đến khi khỏi bệnh, đối với một số bệnh nhân bị bệnh nhẹ thì dùng trong vòng 2 tháng còn nặng thì từ 4 đến 5 tháng sẽ hết bệnh.
Bài thuốc chữa ho lao, ho lâu dài
Cách thực hiện: Cam thảo bắc nướng 120g, tán bột và uống 4g mỗi lần, 3-4 lần mỗi ngày.
Bài thuốc chữa loét dạ dày
Cách thực hiện: cao Cam thảo bắc 2 phần hoà tan trong 1 phần nước cất. Uống 1 thìa cà phê, 3 lần mỗi ngày và không sử dụng quá 3 tuần.
Bài thuốc chữa tâm phế suy nhược, khó thở, mệt mỏi, huyết áp thấp hoặc đường huyết thấp
Cách thực hiện: Cam thảo bắc 12g, Đương Quy 10g, Nhị sâm 8g, tán bột và uống 4g mỗi lần, 3-4 lần mỗi ngày, hoặc sắc uống khi gặp nguy cấp.
Bài thuốc chữa mụn nhọt, ngộ độc
Cách thực hiện: cao mềm Cam thảo bắc và uống 1-2 thìa cà phê mỗi ngày.
Lưu ý chữa bệnh từ cây Cam thảo bắc
Không nên sử dụng cam thảo bắc cho người có tỳ vị nhiệt, bụng đầy trướng, nôn mửa, cao huyết áp, tiểu đường hoặc phụ nữ có thai.
Không nên sử dụng cam thảo bắc chung với Đại Kích, Nguyên Hoa, Cam Toại, Hải tảo.
Tác dụng phụ của Cam thảo bắc có thể gây hiện tượng phù giữ nước nếu sử dụng Cam thảo bắc trong thời gian dài.
Tóm lại, Cam thảo bắc là vị thuốc được dùng trong y học cổ truyền với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, được sử dụng điều trị một số bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, để sử dụng thảo dược có hiệu quả, an toàn, người bệnh cần tham khảo hướng dẫn của của chuyên gia y tế trước khi sử dụng Cam thảo bắc trong phòng và chữa bệnh.
Mụn trứng cá là tình trạng phổ biến ở thanh thiếu niên và người trưởng thành từ 30 đến 40 tuổi. Việc mụn xuất hiện nhiều có thể ảnh hưởng đến sự tự tin trong giao tiếp. Hiện nay, có nhiều loại thuốc giúp điều trị mụn trứng cá hiệu quả.
Nhó đông là vị thuốc quý được dùng trong đông y có tác dụng bảo vệ gan, chữa bệnh vàng da, viêm gan, xơ gan mãn tính,…Hãy cùng tìm hiểu những lợi ích của dược liệu này nhé.!
Lượng nước được khuyến nghị hàng ngày cho phụ nữ mang thai là 8 đến 12 cốc. Uống đủ nước khi mang thai là rất quan trọng để tránh các biến chứng như chuyển dạ sinh non hoặc nhẹ cân khi sinh.
Táo bón là vấn đề tiêu hóa phổ biến, nhiều người dùng thuốc nhuận tràng để cải thiện. Tuy nhiên, nếu sử dụng sai cách hoặc không đúng loại, thuốc có thể kém hiệu quả hoặc gây tác dụng phụ. Dưới đây là những lưu ý giúp bạn dùng thuốc an toàn, hiệu quả.
