Hormone aldosterone và xét nghiệm aldosterone là gì?

Hôm nay chúng ta cùng Trường cao đẳng Y dược Pasteur tìm hiểu về hormone Aldesterol và xét nghiệm liêm quan đến hormone này nhé!

1. Hormone Aldosterol là gì?

    Tìm hiểu cùng Giảng viên xét nghiệm Trường cao đẳng Y dược Pasteur Tp. Hồ Chí Minh, Aldosterone là một hormone steroid được sản xuất ở vỏ thượng thận trong tuyến thượng thận. Tuyến thượng thận gồm 2 phần riêng biệt: phần vỏ (80%) và phần tuỷ (20%). Vỏ thượng thận gồm 3 lớp riêng biệt: Lớp cầu gồm các tế bào rất mỏng nằm ngoài cùng của tuyến, sản xuất hormone chuyển hoá muối nước là mineralocorticoid (aldosterone). Lớp bó ở giữa sản xuất glucocorticoid (cortisol). Lớp lưới trong cùng bài tiết androgen.

    Hormone Aldosterone này là cần thiết cho duy trì lượng natri trong thận, tuyến nước bọt, tuyến mồ hôi và đại tràng. Nó cũng đóng vai trò trung tâm trong việc điều hòa cân bằng nội môi về huyết áp liên quan đến nồng độ các ion Na+, K + trong máu. Aldosterone hoạt động chủ yếu bằng cách tác động lên các thụ thể mineralocorticoid ở các ống lượn xa của nephron. Aldosterone ảnh hưởng đến sự tái hấp thu natri và bài tiết kali (từ vào trong dịch thận, tương ứng) của thận, do đó gián tiếp ảnh hưởng đến việc giữ hoặc mất nước, huyết áp và thể tích máu.

    Khi không được điều khiển, aldosterone là nguyên nhân gây hoặc góp phần vào sự phát triển của các bệnh tim mạch và thận. Aldosterone còn là một phần của hệ thống renin – angiotensin - aldosterone (viết tắt là RAAS).

2. Xét nghiệm Aldosterone là gì?

    Xét nghiệm Aldosterone là xét nghiệm đo lượng hormone Aldosterone trong máu hoặc nước tiểu. Như đã đề cập ở trên, Aldosterone giúp kiểm soát huyết áp và duy trì mức natri và kali tương đối ổn định và cân bằng. Natri và kali là các chất điện giải quan trọng trong cơ thể. Chất điện giải là các khoáng chất giúp cân bằng lượng chất lỏng trong cơ thể và giữ cho dây thần kinh và cơ bắp hoạt động bình thường. Nếu mức Aldosterone quá cao hoặc quá thấp, đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

    Các xét nghiệm Aldosterone thường được kết hợp với các xét nghiệm renin, một loại hormone do thận tạo ra. Renin báo hiệu cho tuyến thượng thận tạo ra Aldosterone. Các xét nghiệm kết hợp đôi khi được gọi là xét nghiệm tỷ lệ aldosterone-renin hoặc hoạt động aldosterone-renin huyết tương.

3. Xét nghiệm aldosterone này được dùng để làm gì?

Xét nghiệm aldosterone thường được sử dụng nhất để:

• Giúp chẩn đoán chứng tăng aldosteron nguyên phát hoặc thứ phát, các rối loạn khiến tuyến thượng thận tạo ra quá nhiều Aldosterone
• Giúp chẩn đoán suy thượng thận, một chứng rối loạn khiến tuyến thượng thận không sản xuất đủ Aldosterone
• Kiểm tra khối u ở tuyến thượng thận
• Tìm nguyên nhân gây tăng huyết áp

4. Khi nào chúng ta cần làm xét nghiệm aldosterone?

Các triệu chứng có thể liên quan đến rối loạn hormone Aldosterone trong cơ thể:

• Các triệu chứng khi cơ thể tăng quá nhiều lượng hormone Aldosterone bao gồm:
• Ốm yếu, ngứa ran, tăng cơn khát nước, đi tiểu thường xuyên, tê liệt tạm thời, chuột rút hoặc co thắt cơ bắp
• Các triệu chứng của việc cơ thể giảm lượng hormone Aldosterone bao gồm:
• Giảm cân, Mệt mỏi. Yếu cơ. Đau bụng, các mảng da sẫm màu, huyết áp thấp, buồn nôn và ói mửa, bệnh tiêu chảy, tóc rụng.

5. Những lưu ý trước khi làm xét nghiệm Aldosterone:

Bạn có thể được yêu cầu ngừng dùng một số loại thuốc trong ít nhất hai tuần trước khi đi xét nghiệm. Bao gồm các thuốc:

• Thuốc cao huyết áp
• Thuốc trợ tim
• Nội tiết tố, chẳng hạn như estrogen hoặc progesterone
• Thuốc lợi tiểu (thuốc nước)
• Thuốc kháng acid và thuốc loét

Bạn cũng có thể được yêu cầu tránh thức ăn rất mặn trong khoảng hai tuần trước khi thử nghiệm. Chúng bao gồm khoai tây chiên, bánh quy, súp đóng hộp, nước tương và thịt nướng.

6. Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm Aldosterone

Nếu kết quả cho thấy lượng aldosterone cao hơn bình thường, điều đó có nghĩa là bạn có thể mắc:

• Cường aldosteron nguyên phát (còn gọi là hội chứng Conn). Rối loạn này gây ra bởi một khối u hoặc vấn đề khác ở tuyến thượng thận khiến các tuyến này tạo ra quá nhiều Aldosterone.
• Cường aldosteron thứ phát. Điều này xảy ra khi một tình trạng bệnh lý ở một bộ phận khác của cơ thể khiến tuyến thượng thận tạo ra quá nhiều Aldosterone. Những tình trạng này bao gồm huyết áp cao và các bệnh về tim, gan và thận.
• Tiền sản giật, một loại cao huyết áp ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai
• Hội chứng Barter, một dị tật bẩm sinh hiếm gặp ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ natri của thận

Nếu kết quả của bạn cho thấy bạn có lượng Aldosterone thấp hơn bình thường, điều đó có nghĩa là bạn có:

• Bệnh Addison, một loại suy thượng thận do tổn thương hoặc vấn đề khác với tuyến thượng thận. Điều này gây ra quá ít Aldosterone được tạo ra.
• Suy thượng thận thứ phát, một rối loạn gây ra bởi vấn đề với tuyến yên, một tuyến nhỏ ở đáy não. Tuyến này tạo ra các hormone giúp tuyến thượng thận hoạt động bình thường. Nếu không có đủ các hormone tuyến yên này, tuyến thượng thận sẽ không tạo ra đủ Aldosterone.

Nếu bạn được chẩn đoán mắc một trong những rối loạn này, sẽ có những phương pháp điều trị. Tùy thuộc vào chứng rối loạn, việc điều trị của bạn có thể bao gồm thuốc, thay đổi chế độ ăn uống hoặc phẫu thuật.

Sưu tầm: Thạc sĩ Trần Thị Minh Tuyến