Khô mắt là gì và làm cách nào để chữa khô mắt?

Thay đổi lối sống có thể giúp ích, nhưng trong những trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần dùng thuốc hoặc phẫu thuật.

Mắt thường và mắt bị khô

Khô mắt có thể từ nhẹ đến nặng. Các triệu chứng có thể xảy ra bao gồm đau mắt hoặc khó chịu, mờ mắt và tăng độ nhạy cảm với ánh sáng. Bài viết này sẽ lưu ý đến bạn đọc về các triệu chứng và nguyên nhân gây khô mắt cũng như thảo luận về một số yếu tố nguy cơ gây ra tình trạng này.

Triệu chứng khô mắt

Khi mắt bị khô có thể gây ra một loạt các triệu chứng, bao gồm:

- Đỏ mắt hoặc đau nhức

- Cảm giác như rách mắt

- Cảm giác nóng rát trong mắt

- Cảm giác có sạn trong mắt

- Chất nhầy dạng sợi trong hoặc xung quanh mắt

- Mắt nhạy cảm với khói hoặc gió

- Nhạy cảm với ánh sáng

- Mờ mắt, đặc biệt là vào cuối ngày

- Tầm nhìn đôi

- Mỏi mắt sau khi đọc, dù chỉ trong thời gian ngắn

- Khó giữ mắt mở

- Khó chịu khi đeo kính áp tròng

- Mí mắtcứng và dính vào nhau khi thức dậy

Một số người bị đau mắt dữ dội, điều này có thể dẫn đến lo lắng và khó khăn trong hoạt động hàng ngày.

Nguyên nhân gây khô mắt

Đôi mắt khỏe mạnh luôn được bao phủ bởi “màng nước mắt”, là màng chất lỏng giúp nhìn rõ và ngăn ngừa mắt bị khô. Các tuyến nước mắt chịu trách nhiệm sản xuất nước mắt.

Nguyên nhân chính gây khô mắt là do nước mắt sản xuất không đủ và sự mất cân bằng trong hỗn hợp nước mắt khiến chúng bay hơi quá nhanh.

• Mất cân bằng trong hỗn hợp nước mắt

Màng nước mắt bao gồm ba lớp: dầu, nước và chất nhầy. Các vấn đề với bất kỳ vấn đề nào trong số này có thể dẫn đến các triệu chứng khô mắt.

• Lớp trên cùng

Lớp trên cùng của hỗn hợp nước mắt bao gồm dầu có nguồn gốc từ tuyến meibomian ở rìa mí mắt. Dầu giúp làm phẳng bề mặt nước mắt và làm chậm tốc độ bay hơi của nước mắt. Mức dầu bị lỗi có thể khiến nước mắt bay hơi quá nhanh.

Một số tình trạng nhất định có thể chặn tuyến meibomian, làm gián đoạn quá trình sản xuất dầu và khiến mắt dễ bị khô hơn. Các ví dụ bao gồm tình trạng viêm mí mắt, viêm bờ mi và tình trạng viêm da rosacea.

• Lớp trung lưu

Lớp giữa của hỗn hợp nước mắt dày nhất và bao gồm nước và muối từ tuyến nước mắt, hay còn gọi là tuyến lệ. Nước và muối giúp làm sạch mắt bằng cách rửa trôi các hạt và chất kích thích.

Các vấn đề với lớp giữa có thể dẫn đến mất ổn định màng nước mắt. Nếu lớp nước quá mỏng, lớp dầu và chất nhầy có thể chạm vào nhau, dẫn đến chảy nước mắt đặc trưng của bệnh khô mắt.

• Lớp bên trong

Lớp bên trong bao gồm chất nhầy giúp nước mắt trải đều trên mắt. Các vấn đề với lớp bên trong có thể dẫn đến các mảng khô trên giác mạc, tức là lớp màng trong suốt nằm phía trước mống mắt và đồng tử của mắt.

• Giảm sản xuất nước mắt

Ở tuổi 50, khả năng sản xuất nước mắt giảm. Khi khả năng sản xuất nước mắt giảm đến một mức nhất định, mắt có thể bị khô, dễ bị kích ứng và viêm. Điều này phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt là sau khi mãn kinh.

Cấu tạo các lớp của màng nước mắt

 Các yếu tố nguy cơ gây khô mắt

Dưới đây là một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị khô mắt ở một người.

• Vấn đề về mí mắt

Mỗi khi một người chớp mắt, mí mắt của họ sẽ trải một lớp nước mắt mỏng trên bề mặt của mắt. Các vấn đề về mí mắt có thể ảnh hưởng đến chuyển động của mắt và chớp mắt. Lamsd cho mắt khó trải đều màng nước mắt trên mắt. Ví dụ về các vấn đề như vậy bao gồm:

- Ectropion, trong đó mí mắt hướng ra ngoài

- Entropion, trong đó mí mắt quay vào trong

- Viêm bờ mi, là tình trạng viêm mí mắt

- Việc đeo kính áp tròng cũng có thể ảnh hưởng đến chuyển động chớp mắt và gây khô mắt.

• Các điều kiện y tế

Một số điều kiện y tế có thể làm giảm sản xuất nước mắt. Những ví dụ bao gồm:

- Thiếu vitamin a

- Các bệnh tự miễn, chẳng hạn như:

- Hội chứng sjogren

- Bệnh lupus

- Xơ cứng bì

- Viêm khớp dạng thấp

- Bệnh tiểu đường

- Xạ trị

• Nhân tố môi trường

Một số yếu tố môi trường có thể ảnh hưởng đến tốc độ bay hơi của nước mắt. Những ví dụ bao gồm:

- Các yếu tố khí hậu, chẳng hạn như thời tiết khô, nóng hoặc gió

- Sưởi ấm trong nhà hoặc điều hòa không khí

- Độ cao

- Tiếp xúc với khói

- Sử dụng kính áp tròng

• Các yếu tố môi trường khác có thể làm tăng sự tập trung thị giác và làm chậm tốc độ chớp mắt, khiến mắt bị khô. Những ví dụ bao gồm:

- Sử dụng màn hình máy tính

- Đọc

- Điều khiển

• Thuốc

Các loại thuốc và thủ tục y tế sau đây có thể gây ra hoặc góp phần gây khô mắt:

- Một số thuốc lợi tiểu

- Thuốc kháng histamine

- Thuốc thông mũi

- Vài viên thuốc ngủ

- Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ace)

- Thuốc tránh thai

- Một số thuốc chống trầm cảm

- Một số loại thuốc trị mụn, đặc biệt là thuốc loại isotretinoin

- Morphine và các thuốc giảm đau có nguồn gốc từ thuốc phiện khác

• Phẫu thuật mắt khúc xạ, chẳng hạn như phẫu thuật keratomileusis tại chỗ được hỗ trợ bằng laser (LASIK), có thể tạm thời làm tăng nguy cơ khô mắt

Nguồn: Trường Cao đẳng Y dược Pasteur