NHỮNG CÔNG DỤNG ÍT ĐƯỢC BIẾT ĐẾN CỦA HẠT ĐÌNH LỊCH

Đặc điểm hình thái cây đình lịch

Cây đình lịch có tên khoa học: Draba nemorosa hoặc còn được biết đến với tên gọi hạt ngũ hoa, cây có những đặc điểm hình thái đáng chú ý như sau:

Thân cây của loài cây này mang dáng vẻ thân thảo, cây sống kéo dài khoảng hai năm. Thường được tìm thấy dạng mọc hoang, thân cây cao khoảng 18-22cm. Lá của cây đình lịch có hình dáng hơi dài, dạng hình trứng và thiếu phần cuống lá. Mặt lá được bao phủ bởi những răng cưa thô, thân lá thường mang lông nhỏ.

Hoa của cây đình lịch nở rộ vào mùa xuân, khi hoa nở sẽ tạo thành những chùm hoa nhỏ màu vàng hoặc tím nhạt rực rỡ. Màu sắc tươi sáng và hấp dẫn của hoa chính là điểm nhấn quan trọng của cây đình lịch.

Quả và hạt đình lịch có dạng dài, hình dáng tương tự như viên chùy. Khi chín, quả sẽ nứt mở, giải phóng những hạt nhỏ màu nâu xanh bên trong.

Cây đình lịch mọc dại ở nhiều nơi

Cây đình lịch phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm Trung Quốc, Pháp, Nga, Ý, Hungary, Mông Cổ, Iran, Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều nơi khác. Đây là một loài cây thích nghi với môi trường tự nhiên và thường được tìm thấy dạng mọc hoang.

• Thành phần hóa học

Trong hạt đình lịch có chứa nhiều thành phần hóa học có giá trị:

• Vitamin: Hạt đình lịch chứa nhiều loại vitamin như vitamin E, vitamin C và beta carotene (tiền chất của vitamin A), các chất này có khả năng chống oxy hóa và bảo vệ da khỏi tác động của các gốc tự do gây hại.
• Glycosides: Các glycoside có thể có trong hạt đình lịch cũng có tác động kháng khuẩn và kháng nấm.
• Flavonoid: Flavonoid là các hợp chất có khả năng chống viêm, kháng khuẩn và chống oxy hóa. Chúng có thể giúp cải thiện tình trạng làn da và bảo vệ khỏi tác động của môi trường.
• Các chất hữu cơ khác: Hạt đình lịch cũng chứa nhiều chất hữu cơ khác như acid hữu cơ, amino acid và các hợp chất có thể góp phần vào tác dụng dược lý của cây.
• Các chất khoáng: Các chất khoáng như canxi, kali và magiê cũng có thể có mặt trong hạt đình lịch, góp phần hỗ trợ cho sức khỏe tổng thể.

• Công dụng đối với sức khỏe của hạt đình lịch

Theo Y học cổ truyền

Hạt đình lịch mang vị đắng, cay và có tính hàn. Có khả năng giúp trừ đàm, kích thích sự tiết tiểu, làm dịu cơn hen và giảm sưng phù.

Sau khi thu hoạch cây vào đầu hè, người ta thường phơi cây dưới ánh nắng mặt trời, sau đó thu thập hạt.

• Khi bị ho có đờm dày, hen suyễn hoặc cảm giác đầy bụng và thắt ngực cùng với sưng ở vùng ngực và hạ sườn, đặc biệt khi không thể nằm thẳng và có dấu hiệu phù mặt: kết hợp hạt đình lịch với đại táo theo hình thức hỗn hợp đình lịch đại táo tả phế thang.
• Khi ho có đờm nhiều, sưng phù hoặc tiểu ít: Hạt đình lịch kết hợp với phòng kỷ và đại hoàng sẽ có tác dụng tốt.
• Làm sạch mụn và làm trắng da: Hạt đình lịch có thể kết hợp với bột trà xanh, ngâm trong nước nguội để tạo thành một hỗn hợp đặc. Sau đó, bôi hỗn hợp này lên da và để trong khoảng 3-5 phút rồi rửa sạch sẽ giúp da trở nên mịn màng và tươi sáng.

Hạt đình lịch dùng làm đẹp và trị bệnh

Tại Ấn Độ và Trung Quốc, cây đình lịch thường được sử dụng để điều trị ho gà, ho ra máu và làm giảm sưng đau vùng ngực. Ngoài ra, hạt đình lịch còn dùng để đắp ngoài lên các vết thương tụ máu hoặc đọng mủ.

Đặc biệt, có thể tán nhuyễn hoặc tán bột hạt đình lịch và bôi lên da đầu để giúp điều trị bệnh vảy nến.

Theo Y học hiện đại

• Hỗ trợ điều trị suy tim mạn: Các nghiên cứu trên chuột thí nghiệm ở Trung Quốc đã chỉ ra rằng hạt đình lịch có khả năng cải thiện tình trạng suy tim sung huyết mạn. Điều này có thể liên quan đến khả năng giảm tình trạng stress oxy hóa và thúc đẩy phục hồi chức năng của thất trái. Hạt đình lịch có tiềm năng trở thành một phương án mới cho việc điều trị suy tim mạn trong tương lai.
• Kháng khuẩn và chống viêm: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra khả năng kháng khuẩn của hạt đình lịch, đặc biệt trong việc ngăn chặn phát triển của vi khuẩn và tạo điều kiện cho phục hồi trong trường hợp nhọt rút mủ. Tuy nhiên, hiệu quả "kháng sinh" này vẫn cần được kiểm chứng thêm qua nghiên cứu khoa học.
• Chống oxy hóa: Hạt đình lịch chứa các thành phần có khả năng chống oxy hóa, giúp ngăn chặn tác động của gốc tự do và duy trì sự tươi trẻ của cơ thể.
• Hỗ trợ điều trị ung thư: Trong một số nghiên cứu tại Trung Quốc, hạt đình lịch đã được sử dụng làm phương pháp bổ trợ trong việc điều trị ung thư phổi. Tỷ lệ người bệnh sử dụng hạt đình lịch cùng với các phương pháp điều trị thông thường (như hóa trị) là khá cao. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các loại thảo dược cũng có thể tương tác với thuốc Tây y vì vậy người sử dụng cần thận trọng.
• Chăm sóc da và làm đẹp: Thành phần trong hạt đình lịch giúp cung cấp độ ẩm và làm mềm da. Các chất chống oxy hóa như vitamin E, vitamin C và beta carotene trong hạt đình lịch cũng giúp bảo vệ tế bào da khỏi tác động của quá trình oxy hóa từ đó làm cho da trở nên mềm mịn và tươi sáng.

Mặt nạ từ hạt đình lịch giúp cung cấp độ ẩm và làm mềm da

Trong bài viết, chúng ta có thể nhận thấy rằng hạt đình lịch mang đến nhiều ứng dụng có ích như khả năng kháng viêm, cải thiện sức đẹp da, giúp hỗ trợ trong việc trị ho, chống lại sự phát triển của ung thư và bảo vệ cơ thể khỏi tác động của gốc tự do. Hơn nữa, hạt đình lịch cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị các vấn đề liên quan đến bệnh lý tim mạch như suy tim mạn. Điều này mở ra một hướng đi mới trong việc nghiên cứu ứng dụng của loại thảo dược này, nhằm tối ưu hóa việc kết hợp trong việc điều trị các bệnh tim mạch và ung thư theo hướng y học hiện đại.

Tuy nhiên vì hạt đình lịch thuộc loại thảo dược, điều này đồng nghĩa sẽ có khả năng tương tác với các loại thuốc khác và gây ra tác dụng phụ cũng như nguy cơ về liều độc. Vì thế, người đọc không nên tự ý sử dụng hạt đình lịch bằng cách uống. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, nên tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ trước khi sử dụng. Hoặc thậm chí, lựa chọn cách an toàn hơn là sử dụng hạt đình lịch như một loại mỹ phẩm, giúp dưỡng da trắng sáng và làm dịu vết mụn.

Nguôn: Trường Cao đẳng Y dược Pasteur