Thảo quyết minh là dược liệu được sử dụng trong y học cổ truyền với nhiều công dụng như điều trị mất ngủ, đau đầu, tăng huyết áp, táo bón, kháng khuẩn, kháng nấm, nấm chàm. Hãy cùng tìm hiểu những công dụng tuyệt vời của thảo dược này nhé.!
Thảo quyết minh là dược liệu được sử dụng trong y học cổ truyền với nhiều công dụng như điều trị mất ngủ, đau đầu, tăng huyết áp, táo bón, kháng khuẩn, kháng nấm, nấm chàm. Hãy cùng tìm hiểu những công dụng tuyệt vời của thảo dược này nhé.!
Tên khác: Quyết minh, cây Muồng ngủ, Muồng, Đậu ma, Lạc trời, Muồng hòe, Hìa diêm tập (Dao), Hạt muồng muồng, Muồng đồng tiền, Thủa nhò nhè (Tày), T’răng (Bana).
Tên khoa học: Cassia tora L., thuộc họ Đậu – Fabaceae.
Theo Dược sĩ CKI Nguyễn Hồng Diễm - Giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, Thảo quyết minh là cây bụi nhỏ, cao 30 đến 90cm. Lá kiểu lá kép lông chim, mọc so le, gồm 3 đôi lá chét hình bầu dục. Cụm hoa mọc ở kẽ lá, hoa màu vàng có tràng 5 cánh hình trứng.
Quả loại đậu, dài, hẹp, hai đầu thắt lại. Mỗi quả chứa khoảng 25 hạt. Hạt thảo quyết minh có hình trụ xiên, màu nâu vàng bóng. Mùa ra hoa vào tháng 5 – 6, mùa ra quả vào tháng 9 – 11.
Bộ phận dùng của thảo quyết minh là hạt.
Thành phần hoá học của Hạt thảo quyết minh chứa anthraquinone bao gồm chrysophanol, physcion, obtusin, aloeemodin monoglucoside, trachryson, brassinolid, alaternin, naphtalen glycosid, aurantio-obtuirin, nor-rubrofusarin, crysophannic acid- 9 – anthron, rubro – fusanrin – 6 – beta – gentiobiosid, torlac – ton.
Lá thảo quyết minh chứa flavonoid là kaempferol-3-sophorosid. Vỏ thân và lá chứa 3,5,8,3’,4’,5’-hexahydroxyflavon.
Theo y học cổ truyền
Thảo quyết minh tươi có vị nhạt, đắng. Thảo quyết minh sao vàng có vị đắng, ngọt, hơi mặn, tính mát, được quy vào hai kinh can và thận.
Thảo quyết minh có tác dụng nhuận tràng, an thần, hạ huyết áp, lợi tiểu, thông tiện, tán nhiệt, thanh can hỏa, minh mục. Được dùng để điều trị táo bón, đau đầu mất ngủ, tăng huyết áp, bệnh chàm, nấm da, viêm võng mạc, viêm kết mạc cấp tính và quáng gà.
Theo y học hiện đại
Nhuận tràng, trị táo bón
Thảo quyết minh có thành phần anthraglycosid có tác dụng tăng co thắt cơ trơn ruột, nhuận tràng, tẩy xổ, kích thích quá trình tiêu hóa, giúp làm mềm phân, giúp cho việc đại tiện được dễ dàng và điều trị táo bón.
Tác dụng an thần
Thảo quyết minh dùng đường uống có tác dụng an thần, giúp giảm các sóng điện nào đồ, giảm hoạt hóa các tế bào thần kinh của vỏ não và thể lưới.
Tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm
Dịch chiết cồn từ hạt thảo quyết minh có tác dụng kìm hãm sự phát triển của các loại vi khuẩn như bạch hầu, tụ cầu khuẩn, trực khuẩn, Staphylococcus aureus, Bacillus diphtheria, Enterococcus. vi khuẩn thương hàn, phó thương hàn. Cao lỏng nước của thảo quyết minh có tác dụng ức chế một số loại nấm gây bệnh ngoài da.
Tác dụng hạ huyết áp
Dịch chiết nước cồn có tác dụng dãn mạch, giúp hạ huyết áp khi dùng đường tiêm tĩnh mạch trên động vật thí nghiệm.
Tác dụng hạ lipid máu, ức chế kết tập tiểu cầu
Thảo quyết minh có tác dụng làm hạ cholesterol toàn phần và triglyceride máu, ức chế kết tập tiểu cầu, ngăn ngừa hình thành mảng xơ vữa động mạch, kiểm soát nồng độ lipid trong máu.
Ức chế tuyến ức, giải độc arsen
Thảo quyết minh dùng trên chuột cống trắng liên tục 7 ngày có tác dụng làm teo tuyến ức, tăng nồng độ hormon SH trong gan và giúp giải độc arsen.
Liều dùng: Mỗi ngày dùng 5 – 10g hạt thảo quyết minh dưới dạng thuốc sắc nước uống, dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác. Hạt thảo quyết minh có thể sao vàng, pha nước uống như trà, có tác dụng đề phòng say nắng.
Bài thuốc chữa đau mắt đỏ, chảy nước mắt, viêm kết mạc cấp tính
Chuẩn bị: Hạt thảo quyết minh 9g, Mộc tạc 6g, Cúc hoa 9g, Mạn kinh tử 6g.
Thực hiện: Sắc tất cả với nước uống.
Bài thuốc chữa đau đầu
Chuẩn bị: Hạt thảo quyết minh (đã sao vàng).
Thực hiện: Giã dập hạt thảo quyết minh pha với nước sôi. Uống như nước trà.
Bài thuốc chữa khó ngủ, ngủ mê, tim nhanh, cao huyết áp
Chuẩn bị: Hạt thảo quyết minh 20g, Mạch môn 15g, Tâm sen (đã sao) 6g.
Thực hiện: Đem tất cả các vị trên sắc nước uống.
Bài thuốc chữa nấm da, hắc lào
Chuẩn bị: Lá thảo quyết minh 20g, ngâm với 50ml rượu và 5ml giấm. Ngâm trong 10 ngày rồi bôi hàng ngày lên vùng da cần điều trị.
Lưu ý: Không dùng thảo quyết minh khi đang bị tiêu chảy.
DSCK1. NGUYỄN HỒNG DIỄM
Nguồn: Tin tức Y Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur