Bệnh dại, một loại nhiễm trùng hiếm, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng tại não và hệ thống thần kinh. Thường lây từ vết cắn hoặc vết xước của động vật nhiễm bệnh, thường là từ chó.
Theo chia sẻ từ Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, các triệu chứng của bệnh dại ở người có thể phát triển nhanh trong tuần đầu sau khi nhiễm virus.
Những dấu hiệu ban đầu của bệnh dại thường rất tổng quát, gồm cơ thể yếu đuối, sốt và đau đầu. Nếu không có lịch sử tiếp xúc với động vật mang virus dại, những triệu chứng này có thể không gây nghi ngờ về bệnh dại do chúng rất giống với cúm thông thường hoặc các bệnh virus khác.
Bệnh dại ở người phát triển như thế nào?
Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus dại phát triển trong mô dưới da hoặc từ cơ bắp tiến vào các dây thần kinh ở vùng ngoại biên (các dây thần kinh nằm ngoài não hoặc tủy sống).
Virus di chuyển theo dây thần kinh với tốc độ khoảng 12 - 24 mm mỗi ngày, tiến tới tủy sống và não.
Người nhiễm bệnh thể hiện sự thay đổi trong hành vi và biểu hiện lâm sàng khi virus xâm nhập vào não.
Thời gian ủ bệnh thay đổi từ vài ngày đến vài tháng và có thể kéo dài đến 1 năm.
Có thể chữa trị bệnh dại ở người không?
Hiện chưa có liệu pháp đặc hiệu cho bệnh dại khi đã phát triển. Phần lớn các biện pháp tập trung vào việc đảm bảo sự thoải mái cho bệnh nhân, giảm đau đớn thể xác và khó chịu tinh thần.
Người chăm sóc cần cẩn thận để tránh bị cắn và tiếp xúc với nước bọt hoặc dịch nhầy từ vết thương bằng cách sử dụng thiết bị bảo hộ y tế cá nhân.
Bệnh nhân cần được giữ trong một môi trường yên tĩnh với ánh sáng nhẹ và tránh các yếu tố kích thích như tiếng ồn lớn hay không khí lạnh, vì chúng có thể làm tăng cường co thắt cơ bắp và cơn co giật.
Việc sử dụng diazepam 10mg mỗi 4-6 giờ để làm dịu co thắt cơ bắp, kết hợp với chlorpromazine 50-100mg hoặc morphine tiêm tĩnh mạch nếu cần thiết.
Thường không thể cho bệnh nhân ăn bằng đường miệng, do đó cần tiêm chất lỏng tĩnh mạch.
Nên làm gì khi nghi ngờ bị bệnh dại?
Xử lý vết thương
Vết thương cần được rửa sạch ngay lập tức bằng xà phòng và nước trong khoảng 10 đến 15 phút. Nếu không có xà phòng, hãy xả nước. Đây là cách sơ cứu hiệu quả nhất để giảm nguy cơ bị nhiễm bệnh dại.
Rửa vết thương kỹ lưỡng bằng dung dịch 70% rượu/ethanol hoặc povidone-iodine (nếu có).
Nhanh chóng đưa người bị thương đến cơ sở chăm sóc sức khỏe để tiếp tục điều trị.
Tránh việc áp dụng các chất kích thích như bột ớt, nước ép từ thực vật, axit hoặc kiềm vào vết thương. Sử dụng gạc để băng vết thương.
Cần xử lý vết thương ngay sau khi bị cắn
Theo dõi động vật đã gây ra vết thương
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cũng cho biết thêm, thời gian ủ bệnh dại kéo dài từ vài ngày đến vài tháng, trong khi thời gian bệnh - từ khi lây nhiễm đến khi tử vong - thường dao động từ 1 đến 7 ngày.
Bệnh dại ở chó thường biểu hiện qua những thay đổi không bình thường trong hành vi, bao gồm:
Cắn mà không có sự kích thích
Ăn những vật bất thường như gậy, móng tay, phân và các vật phẩm khác
Hoạt động không có mục đích
Thay đổi tiếng kêu, có thể là khàn khàn, gầm gừ hoặc không có khả năng phát ra âm thanh
Tiết nước bọt hoặc chảy nước bọt từ các góc miệng, mặc dù không phải tất cả đều sợ nước (hydrophobia).
Theo dõi dấu hiệu bệnh trên cơ thể người
Việc này giúp chuẩn bị sẵn sàng cho các biện pháp phòng ngừa bệnh. Các dấu hiệu thường xuất hiện trước khi bệnh phát triển bao gồm:
Đau hoặc ngứa ở vùng bị cắn (xảy ra trong 80% trường hợp)
Sốt, cảm giác không thoải mái, đau đầu kéo dài từ 2-4 ngày
Cảm giác sợ nước
Không dung nạp tiếng ồn, ánh sáng, hoặc không khí
Lo lắng về cái chết
Thái độ tức giận, khó chịu, hoặc trầm cảm
Giai đoạn sau này, có thể chỉ thấy biểu hiện co thắt ở cổ và họng
Tiêm vắc xin ngừa bệnh dại
Phòng ngừa bệnh dại sau tiếp xúc (PEP) là bắt buộc nếu bạn bị cắn bởi chó, mèo hoặc động vật khác có nguy cơ mắc bệnh dại hoặc nghi ngờ bị nhiễm bệnh. PEP được đề xuất trong các trường hợp sau:
Nếu vết cắn xâm nhập và làm rách da, gây chảy máu.
Nếu màng nhầy tiếp xúc với nước bọt từ động vật có nguy cơ.
Nếu con vật đã cắn ai đó và:
Đã bị giết.
Biến mất trong thời gian quan sát.
Thể hiện hành vi bất thường, không bình thường.
Nếu kết quả xét nghiệm vật liệu não từ động vật nghi ngờ hoặc nghi ngờ nhiễm bệnh dại là dương tính.
Tiêm phòng dại cho thú cưng là biện pháp phòng tránh việc lây lan bệnh dại từ thú nuôi sang người. Gia đình có thú cưng cần tiêm phòng cho chó ở 6 - 8 tuần tuổi và tiêm phòng cho mèo ở 8 tuần tuổi, hoặc tuân theo hướng dẫn từ bác sĩ thú y.
Clofibrate là thuốc được các chuyên gia y tế chỉ định điều trị các tình trạng rối loạn lipid máu, tăng nồng độ triglycerid huyết thanh rất cao, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và giảm nguy cơ các biến chứng của tăng lipid máu.
Nhiễm ký sinh trùng đường ruột là vấn đề phổ biến, nhất là ở những người có thói quen ăn uống không lành mạnh hoặc hệ tiêu hóa kém. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Viêm dạ dày tá tràng là bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến có thể điều trị nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, nhiều người thường chủ quan và chỉ khám khi bệnh đã nặng. Dưới đây là hướng dẫn ngắn gọn về cách phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Lorazepam là thuốc được sử dụng điều trị các chứng lo âu, rối loạn co giật, động kinh, mất ngủ, hỗ trợ các thuốc chống buồn nôn liên quan đến hóa trị ung thư.
