Bệnh quai bị : Nguyên nhân, biểu hiện và biện pháp phòng ngừa
Thứ hai, 11/12/2023 | 14:53
Bệnh quai bị thường xuất hiện ở trẻ em và là một loại bệnh truyền nhiễm cấp tính phổ biến. Hiện tại, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho quai bị. Nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, bệnh này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, bệnh quai bị là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, gây ra do virus quai bị (Mumps virus), thuộc họ Paramyxoviridae. Virus này có thể tồn tại ngoài cơ thể trong thời gian khá dài: khoảng từ 30 đến 60 ngày ở nhiệt độ từ 15 đến 20 độ C và bị tiêu diệt nhanh chóng ở nhiệt độ trên 56 độ C hoặc dưới tác động của các chất diệt khuẩn.
Bệnh quai bị lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp và thường dễ lây nhất vào 2 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng hoặc 6 ngày sau khi các triệu chứng biến mất. Bệnh có thể lây từ người nhiễm bệnh sang người khỏe mạnh thông qua nước bọt hoặc dịch tiết từ mũi họng chứa virus khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện, hoặc khạc nhổ.
Triệu chứng của bệnh quai bị
Các biểu hiện phổ biến của bệnh quai bị bao gồm:
Sốt cao bất ngờ.
Mất cảm giác đói.
Đau đầu.
Sau 1-3 ngày sốt, tuyến nước bọt bắt đầu đau nhức, sưng to, thường sưng ở một hoặc cả hai bên, gây biến dạng khuôn mặt, làm khó khăn khi nhai và nuốt. Đây là dấu hiệu đặc trưng của bệnh quai bị.
Buồn nôn và nôn mửa.
Đau cơ, mệt mỏi toàn thân.
Có thể có sưng bìu và đau tinh hoàn.
Bệnh quai bị có thể gây ra những biến chứng gì?
Nếu không được điều trị chính xác, bệnh quai bị có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Một số biến chứng phổ biến của quai bị bao gồm:
Viêm tinh hoàn, với nguy cơ teo tinh hoàn, đây có thể dẫn đến vô sinh. Tuy nhiên, tỷ lệ teo tinh hoàn do quai bị thấp, chỉ khoảng 0,5%.
Viêm buồng trứng, thể hiện qua đau bụng, rong kinh. Phụ nữ mang thai mắc quai bị trong 3 tháng đầu có thể gặp nguy cơ sảy thai hoặc thai chết lưu.
Nhồi máu phổi, có nguy cơ từ huyết khối tĩnh mạch tuyến tiền liệt.
Viêm tụy cấp tính.
Viêm cơ tim.
Viêm não hoặc viêm màng não.
Ở người lớn, bệnh quai bị thường diễn biến nặng và gây ra các biến chứng nguy hiểm hơn so với trẻ em. Mặc dù tỷ lệ các biến chứng này không cao, nhưng chúng vẫn mang lại nguy cơ nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn đe dọa tính mạng của người bệnh.
Bệnh quai bị có điều trị được không?
Theo Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, hiện tại không có loại thuốc điều trị cụ thể cho bệnh quai bị, do đó, chủ yếu tập trung vào điều trị hỗ trợ, chăm sóc bệnh nhân và phòng tránh các biến chứng:
Khi cảm thấy đau ở vùng mang tai, nên thăm bác sĩ để chẩn đoán chính xác bệnh, vì viêm tuyến nước bọt không nhất thiết do virus quai bị mà có thể do các tác nhân vi khuẩn hoặc virus khác gây ra.
Sử dụng thuốc hạ sốt và giảm đau để giảm bớt các triệu chứng.
Uống đủ nước và chất điện giải, đặc biệt là Oresol, để bù nước cơ thể.
Áp dụng chườm mát để giảm sưng và đau ở tuyến nước bọt.
Hạn chế thức ăn cứng, thực phẩm cay nóng, hoặc chứa nhiều acid. Thay vào đó, ưu tiên các thức ăn mềm, dễ nhai và nuốt như cháo, súp.
Chỉ sử dụng kháng sinh khi nghi ngờ có bội nhiễm và phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.
Bệnh nhân cần nghỉ ngơi thoải mái và tránh tiếp xúc với những đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao như trẻ em, thanh thiếu niên.
Nếu nam giới có dấu hiệu viêm tinh hoàn hoặc phụ nữ mắc viêm buồng trứng, cần đến bệnh viện ngay để theo dõi chặt chẽ, tránh gây ra những di chứng nghiêm trọng.
Biện pháp phòng ngừa bệnh quai bị
Hãy duy trì vệ sinh cá nhân thường xuyên và rửa họng bằng nước muối hoặc dung dịch kháng khuẩn. Giữ môi trường sống sạch sẽ và vệ sinh các đồ chơi, vật dụng của trẻ. Tránh tiếp xúc trẻ với người bệnh và khi đưa trẻ đến nơi đông người, hãy đeo khẩu trang.
Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, tiêm vắc xin quai bị rubella hoặc vắc-xin quai bị. Vắc xin này thường được kết hợp với vắc xin sởi và rubella trong cùng một loại vắc xin (MMR) để giảm số lần tiêm và đơn giản hóa quy trình. Mọi người, cả trẻ em và người lớn, đặc biệt là phụ nữ mang thai cần tiêm vắc xin quai bị.
Cách tiêm vắc xin như sau:
Người lớn: một liều duy nhất 0.5ml trên bắp tay.
Trẻ em: Mũi thứ nhất khi trẻ 12-18 tháng tuổi, mũi thứ 2 khi trẻ 3-5 tuổi hoặc trước khi đi học, cách nhau tối thiểu 1 tháng. Có thể tiêm vắc xin quai bị cho trẻ ở mọi độ tuổi, cha mẹ không cần lo lắng nếu bỏ lỡ thời điểm tiêm trên.
Phụ nữ chuẩn bị mang thai cần xét nghiệm trước khi tiêm vắc xin. Trong vòng 1 tháng sau tiêm cần tránh mang thai. Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm vắc xin quai bị-sởi-rubella.
Say rượu bia gây mệt mỏi, khó chịu và ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt, công việc. Hiện nay, nhiều loại thuốc giải rượu đã được nghiên cứu, giúp giảm nhanh các triệu chứng. Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng các phương pháp giải rượu tự nhiên mà không cần dùng thuốc.
Angut 300 là thuốc được chỉ định trong điều trị gout mạn tính, sỏi urat và các tình trạng tăng acid uric trong máu. Người bệnh cần lưu ý thận trọng khi sử dụng thuốc Angut 300.
Khi tần suất đi tiểu tăng cao một cách bất thường, đặc biệt vào ban đêm hoặc đi kèm các triệu chứng khác như tiểu buốt, tiểu rắt, hoặc đau bụng dưới, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Rostor 20mg là thuốc được sử dụng trong điều trị tăng cholesterol, rối loạn lipid máu hỗn hợp, tăng cholesterol máu gia đình kiểu đồng hợp tử, phòng ngừa các biến chứng trên tim mạch như xơ vữa động mạch, đột quỵ, tăng huyết áp, tai biến mạch máu não.