Gan nhiễm mỡ : Những thông tin quan trọng cần biết
Thứ bảy, 09/12/2023 | 10:46
Gan, cơ quan lớn thứ hai trong cơ thể, chuyển hóa chất dinh dưỡng từ thực phẩm và lọc máu để loại các chất có hại. Chất béo tích tụ quá nhiều trong gan gây viêm, tổn thương và tạo sẹo. Gan nhiễm mỡ gồm hai loại: không do uống rượu và do uống rượu.
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (Nonalcoholic Fatty Liver Disease - NAFLD) bao gồm hai dạng:
Gan nhiễm mỡ đơn thuần (Simple fatty liver): Chất béo tích tụ trong gan mà không gây viêm hoặc tổn thương tế bào gan. Thường không gây hại nghiêm trọng cho gan và là dạng phổ biến nhất của NAFLD.
Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (Nonalcoholic steatohepatitis - NASH): Nghiêm trọng hơn với viêm gan đi kèm tổn thương tế bào gan. Có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như xơ hóa và ung thư gan. Khoảng 20% người bị NAFLD phát triển thành NASH.
Gan nhiễm mỡ do uống rượu
Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu (Alcohol-Related Fatty Liver Disease - ARLD) có thể ngăn ngừa bằng cách ngừng uống rượu. Nếu tiếp tục sử dụng, bệnh này có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng:
Gan phình to: Gây đau hoặc không thoải mái ở phía trên bên phải của bụng.
Viêm gan do rượu: Gây sưng gan, có thể đi kèm sốt, buồn nôn, nôn, đau bụng, và da, mắt màu vàng.
Xơ gan do rượu: Gây tích tụ mô sẹo trong gan, dẫn đến chất lỏng tích tụ trong bụng, tăng áp lực tĩnh mạch cửa, có thể gây ra chảy máu nội, thay đổi hành vi, biến đổi về kích thước gan, và suy gan, có thể dẫn đến tử vong.
Bệnh ban đầu là gan nhiễm mỡ do rượu, nhưng nếu tiếp tục tiêu thụ rượu, bệnh có thể tiến triển thành viêm gan do rượu và sau đó chuyển sang xơ gan do rượu.
Bệnh gan nhiễm mỡ sẽ xuất hiện những triệu chứng gì?
Những triệu chứng thường gặp khi bị gan nhiễm mỡ
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và gan nhiễm mỡ do rượu thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, một số người có thể trải qua mệt mỏi hoặc đau ở vùng phía trên bên phải của bụng (nơi gan đặt).
Nếu bị viêm gan nhiễm mỡ không do uống rượu hoặc xơ gan, người bệnh có thể sẽ gặp các dấu hiệu như:
Bụng sưng to.
Các mạch máu có thể nổi rõ dưới da bụng.
Sự phát triển vòng ngực lớn hơn bình thường ở nam giới.
Lòng bàn tay có thể bị đỏ.
Da và mắt trở nên vàng.
Nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ
Thừa cân, béo phì là nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh gan nhiễm mỡ
Theo Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng – Trường Cao đằng Y Dược Pasteur cho biết, bệnh gan nhiễm mỡ do rượu thường bắt nguồn từ việc tiêu thụ quá nhiều rượu. Nguy cơ mắc bệnh này tăng lên khi kết hợp uống rượu bia với các yếu tố sau:
Thừa cân và béo phì.
Suy dinh dưỡng.
Mắc viêm gan siêu vi mãn tính, đặc biệt là viêm gan C.
Có gen di truyền tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Tuổi cao hơn.
Các yếu tố tăng khả năng mắc bệnh gan nhiễm mỡ đơn thuần và gan nhiễm mỡ không do rượu như:
Thừa cân hoặc béo phì.
Tiểu đường type II hoặc kháng insulin.
Mức triglycerides hoặc cholesterol xấu (LDL) cao, hoặc mức cholesterol tốt (HDL) thấp.
Hội chứng buồng trứng đa nang.
Tuổi cao hơn.
Ngưng thở khi ngủ.
Suy tuyến yên hoặc suy tuyến giáp.
Suy dinh dưỡng.
Giảm cân quá nhanh.
Tiếp xúc với độc tố và hóa chất.
Hội chứng chuyển hóa (metabolic syndrome) bao gồm các dấu hiệu làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường type II và bệnh tim. Nó được xác định khi người bệnh có ít nhất ba trong số các dấu hiệu sau:
Vòng bụng lớn hơn bình thường.
Triglycerides hoặc cholesterol LDL cao.
Cholesterol HDL thấp.
Huyết áp cao.
Mức đường trong máu tăng.
Có thể điều trị bệnh gan nhiễm mỡ không?
Chưa có thuốc chính thức cho bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Giảm cân là phương pháp điều trị đầu tiên, giúp giảm chất béo trong gan và giảm viêm. Phẫu thuật giảm cân có thể cần thiết cho người béo phì. Ngừng uống rượu là cách bảo vệ gan khỏi tổn thương tiếp tục. Trường hợp nặng có thể cần ghép gan. Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện tình trạng gan, nhưng cần thảo luận với bác sĩ nếu không thể thực hiện đều đặn.
Biện pháp phòng ngừa bệnh gan nhiễm mỡ
Để ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ do uống rượu, hãy:
Uống rượu một cách có chừng mực: Một cốc/ngày cho phụ nữ và nam giới trên 65 tuổi, tối đa 2 cốc/ngày cho nam giới dưới 65 tuổi.
Bảo vệ cơ thể tránh bị viêm gan C.
Cần cẩn trọng khi uống rượu đồng thời sử dụng thuốc, đặc biệt không nên uống khi đang dùng acetaminophen, vì có thể tăng nguy cơ tổn thương gan.
Đối với bệnh gan nhiễm mỡ không do uống rượu:
Chọn chế độ ăn dựa trên thực vật, bao gồm nhiều trái cây, rau, ngũ cốc và chất béo lành mạnh.
Giữ trọng lượng ổn định hoặc giảm cân nếu cần thiết, bằng cách duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục.
Tập thể dục thường xuyên, với mức độ hợp lý hầu hết các ngày trong tuần.
Clofibrate là thuốc được các chuyên gia y tế chỉ định điều trị các tình trạng rối loạn lipid máu, tăng nồng độ triglycerid huyết thanh rất cao, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và giảm nguy cơ các biến chứng của tăng lipid máu.
Nhiễm ký sinh trùng đường ruột là vấn đề phổ biến, nhất là ở những người có thói quen ăn uống không lành mạnh hoặc hệ tiêu hóa kém. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Viêm dạ dày tá tràng là bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến có thể điều trị nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, nhiều người thường chủ quan và chỉ khám khi bệnh đã nặng. Dưới đây là hướng dẫn ngắn gọn về cách phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Lorazepam là thuốc được sử dụng điều trị các chứng lo âu, rối loạn co giật, động kinh, mất ngủ, hỗ trợ các thuốc chống buồn nôn liên quan đến hóa trị ung thư.
