Caffeine là chất kích thích tự nhiên thường thấy nhất trong cây trà, cà phê và cacao. Nó hoạt động bằng cách kích thích não và hệ thần kinh trung ương, giúp bạn tỉnh táo và ngăn ngừa sự mệt mỏi.
Caffeine là chất kích thích tự nhiên thường thấy nhất trong cây trà, cà phê và cacao. Nó hoạt động bằng cách kích thích não và hệ thần kinh trung ương, giúp bạn tỉnh táo và ngăn ngừa sự mệt mỏi.
Hãy cùng các thầy cô trường cao đẳng y dược Pasteur tìm hiểu về chủ đề này nhé!
Caffeine là chất kích thích được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới. Nó có trong cà phê, trà, soda, nước tăng lực và thuốc tăng lực, cũng như một số loại gel thể thao, thực phẩm bổ sung, thuốc không kê đơn và khẩu phần chiến đấu (bánh pudding, kẹo cao su và bạc hà). Với liều lượng vừa phải, caffeine có thể tăng cường hiệu suất thể chất và tinh thần. Tuy nhiên, quá nhiều caffeine có thể gây ra những hậu quả tiêu cực, vì vậy hãy cẩn thận với lượng tiêu thụ của bạn. Thực phẩm bổ sung đôi khi có thể bổ sung một lượng đáng kể caffeine vào lượng tiêu thụ hàng ngày của bạn, vì vậy hãy đặc biệt chú ý đến thành phần ghi trên nhãn.
Lên đến 400 mg caffeine mỗi ngày được coi là an toàn cho người lớn khỏe mạnh, ngoại trừ phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú. Ít hơn mức đó sẽ không gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, nhưng độ nhạy cảm với caffeine ở mỗi người là khác nhau. Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm đau đầu, chóng mặt, hồi hộp, bồn chồn và khó ngủ.
Caffeine có thể giúp cải thiện một số loại hoạt động tinh thần—chẳng hạn như sự cảnh giác, sự chú ý và tỉnh táo—trong các hoạt động kéo dài như tuần tra vào ban đêm hoặc khi bạn thiếu ngủ. Đối với hoạt động thể chất, caffeine giúp tăng sức bền hơn các hoạt động ngắn hạn, cường độ cao hoặc sức mạnh.
Lượng caffeine có thể giúp tăng hiệu suất ở mỗi người là khác nhau và một số người phản ứng tốt hơn những người khác. Caffeine mất khoảng một giờ để đạt đến mức cao nhất trong máu, vì vậy hãy tiêu thụ nó khoảng 30–60 phút trước khi tập luyện, buổi tập, ca làm việc hoặc nhiệm vụ để có kết quả tốt nhất. Bạn có thể cần một liều caffeine khác sau 3–4 giờ để giúp bạn tỉnh táo hoặc năng động trong thời gian dài. Tuy nhiên, hãy cộng tất cả các nguồn caffeine mà bạn tiêu thụ từ đồ uống, thực phẩm và chất bổ sung, đồng thời không vượt quá 600 mg caffeine mỗi ngày (hoặc 800 mg đối với các hoạt động liên tục).
Cũng theo thầy Nguyễn Quốc Trung giảng viên Cao đẳng Dược thì nếu sản phẩm bổ sung của bạn được bán trên thị trường để giảm cân, cung cấp năng lượng hoặc trước khi tập luyện, thì nó có thể chứa caffeine. Để xem liệu có hay không, hãy nhìn vào bảng Thông tin bổ sung. “Caffeine” và “caffeine khan” là những thuật ngữ xuất hiện thường xuyên nhất trên các nhãn thực phẩm bổ sung, nhưng về cơ bản chúng giống nhau.
Đôi khi tổng lượng caffeine được liệt kê trên bảng Thông tin bổ sung. Nếu caffeine là một phần của “sự pha trộn độc quyền”, bạn có thể không biết có bao nhiêu caffeine trong một khẩu phần. Số lượng có thể được liệt kê ở nơi khác trên hộp đựng hoặc hoàn toàn không được liệt kê, vì vậy hãy nhớ đọc toàn bộ nhãn sản phẩm.
Nếu bạn chọn sử dụng caffeine, hãy đảm bảo bạn thử nó trước ngày diễn ra sự kiện hoặc nhiệm vụ để đánh giá khả năng chịu đựng của bạn. Caffeine đôi khi có thể giúp ích nhưng bạn có thể không cần nó.
Nhiều caffeine hơn sẽ không cải thiện hiệu suất của bạn và tác dụng phụ tiêu cực của liều cao hơn có thể khiến mọi việc trở nên tồi tệ hơn.
Cố gắng tránh dùng caffeine ít nhất 6 giờ trước khi đi ngủ để nó không ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn.
Caffeine có thể tạm thời tăng cường hoạt động trí óc nhưng nó không thể thay thế giấc ngủ.
Hãy chú ý đến các chất bổ sung có chứa caffeine cùng với các chất kích thích khác. Có rất ít thông tin về sự an toàn của việc kết hợp các thành phần đó.
Sau khi sử dụng caffeine, chúng sẽ nhanh chóng được hấp thu ở ruột non và đi vào máu. Sau đó, chúng di chuyển đến gan và được chuyển hoá thành các hợp chất có thể gây ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan khác nhau trong đó có não.
Caffeine hoạt động bằng cách ngăn chặn tác dụng của adenosine – đây là một chất dẫn truyền thần kinh giúp thư giãn não và khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Thông thường, nồng độ adenosine tích tụ trong ngày sẽ khiến bạn ngày càng mệt mỏi và cơ thể của chúng ta sẽ muốn đi ngủ.
Caffeine giúp bạn tỉnh táo bằng cách liên kết với các thụ thể adenosine trong não nhưng không kích hoạt chúng. Điều này ngăn chặn tác dụng của chất dẫn truyền adenosine, điều này sẽ giúp giảm đi sự mệt mỏi.
Caffeine làm tăng nồng độ adrenaline cũng như tăng các chất dẫn truyền thần kinh dopamine và norepinephrine. Sự kết hợp này sẽ tiếp tục kích thích não bộ của chúng ta và thúc đẩy sự hưng phấn, tập trung và tỉnh táo. Vì chúng ảnh hưởng đến não của bạn nên caffeine thường được xem là loại thuốc kích thích thần kinh.
Ngoài ra, caffeine có xu hướng phát huy tác dụng nhanh chóng. Ví dụ, lượng tìm thấy trong một tách cà phê có thể mất ít nhất 20 phút để đi vào máu và khoảng 1 giờ để đạt được hiệu quả tối đa.
Sưu tầm Thạc sĩ Trần Thị Minh Tuyến