Táo bón là vấn đề tiêu hóa phổ biến, nhiều người dùng thuốc nhuận tràng để cải thiện. Tuy nhiên, nếu sử dụng sai cách hoặc không đúng loại, thuốc có thể kém hiệu quả hoặc gây tác dụng phụ. Dưới đây là những lưu ý giúp bạn dùng thuốc an toàn, hiệu quả.
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, dùng thuốc nhuận tràng đúng cách có thể cải thiện táo bón nhờ:
Thị trường hiện nay có nhiều loại thuốc nhuận tràng với cơ chế hoạt động khác nhau:
Thuốc nhuận tràng kích thích
Loại thuốc này tác động trực tiếp lên cơ ruột, kích thích co bóp mạnh để đẩy phân ra ngoài nhanh chóng. Nhờ hiệu quả nhanh, thuốc phù hợp cho người bị táo bón nặng. Tuy nhiên, sử dụng lâu dài có thể khiến ruột hoạt động kém tự nhiên, dẫn đến lệ thuộc thuốc.
Thuốc nhuận tràng thẩm thấu
Cơ chế của thuốc là hút nước vào lòng đại tràng, làm mềm phân, giúp đại tiện dễ dàng hơn. Do tác dụng chậm và không gây kích ứng mạnh, thuốc phù hợp cho táo bón mạn tính. Dạng thuốc này an toàn hơn so với thuốc kích thích, nhưng cần uống đủ nước để tránh mất nước. Việc sử dụng lâu dài cần có sự theo dõi của bác sĩ.
Thuốc nhuận tràng tạo khối
Thuốc giúp tăng thể tích phân, kích thích ruột co bóp tự nhiên nhờ chứa chất xơ hoặc thành phần giữ nước. Điều này giúp phân dễ dàng được đẩy ra ngoài mà không cần tác động mạnh. Tuy nhiên, nếu dùng quá liều hoặc không uống đủ nước, có thể gây đầy hơi, chướng bụng, thậm chí tắc nghẽn ruột.
Thuốc nhuận tràng chứa dầu
Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cũng cho biết thêm, thuốc tạo lớp phủ dầu trên bề mặt phân, giúp phân mềm hơn và dễ di chuyển qua ruột. Đây là giải pháp nhẹ nhàng, nhanh chóng cho người bị táo bón. Tuy nhiên, không nên sử dụng lâu dài vì có thể ảnh hưởng đến hấp thụ dinh dưỡng và vitamin. Ngoài ra, việc sử dụng sai cách có thể gây khó chịu hoặc nguy cơ dầu xâm nhập vào phổi.
Mặc dù thuốc nhuận tràng có thể giúp cải thiện táo bón, nhưng để sử dụng an toàn và hiệu quả, người bệnh cần lưu ý:
Tránh lạm dụng thuốc
Dùng thuốc nhuận tràng thường xuyên có thể làm suy giảm khả năng tự điều chỉnh của hệ tiêu hóa, dẫn đến phụ thuộc vào thuốc và ảnh hưởng lâu dài đến chức năng ruột.
Tham khảo ý kiến bác sĩ
Mỗi loại thuốc nhuận tràng có cơ chế và tác dụng khác nhau. Việc lựa chọn thuốc cần dựa trên tình trạng táo bón và thể trạng của từng người. Đặc biệt, những người mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, thận nên tham khảo bác sĩ trước khi sử dụng.
Tuân thủ liều lượng
Dùng quá liều có thể gây tiêu chảy, mất nước và rối loạn điện giải. Người bệnh nên sử dụng đúng liều theo hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc bác sĩ.
Theo dõi phản ứng của cơ thể
Sau khi dùng thuốc, cần quan sát các dấu hiệu bất thường như tiêu chảy kéo dài, đau bụng hoặc triệu chứng lạ. Nếu xảy ra tác dụng phụ, nên ngừng thuốc và liên hệ bác sĩ.
Kết hợp chế độ ăn uống hợp lý
Thuốc nhuận tràng chỉ mang lại hiệu quả tạm thời, táo bón có thể tái phát nếu chế độ ăn không khoa học. Người bệnh cần bổ sung chất xơ từ rau củ, trái cây và uống đủ nước để hỗ trợ hệ tiêu hóa.
Hình thành thói quen tốt cho hệ tiêu hóa
Thuốc nhuận tràng chỉ hỗ trợ cải thiện táo bón, không phải phương pháp điều trị dứt điểm. Nếu táo bón kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, người bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và điều trị theo phác đồ phù hợp.
Nguồn: Tin tức Y Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
