Xét nghiệm máu nhằm chẩn đoán xác định Viêm gan B

Do đó, các xét nghiệm máu chẩn đoán viêm gan B đóng vai trò khá quan trong việc chẩn đoán sớm cũng như điều trị kịp thời căn bệnh này.

Khái niệm về Viêm gan B

Viêm gan B là bệnh lây nhiễm có liên quan đến gan thường gặp trên thế giới. Tác nhân gây nên bệnh là virus viêm gan B (HBV), chúng sẽ tấn công và làm tổn thương các tế bào gan một cách thầm lặng.

Viêm gan B là bệnh lây nhiễm do virus HBV gây ra

Virus này sẽ lây truyền theo 3 con đường bao gồm: qua đường máu, qua đường quan hệ tình dục không an toàn, đường từ người mẹ sang con.

Thời điểm hiện nay, viêm gan B đã có vắc-xin phòng bệnh cũng như có các phương pháp điều trị tích cực cho người nhiễm bệnh.

Các xét nghiệm máu nhằm chẩn đoán xác định viêm gan B

Các marker dùng để xét nghiệm viêm gan B hiện nay gồm: HBsAg, Anti-HBs, HBeAg, Anti-HBe, Anti-HBc và Anti-HBc IgM.

 Xét nghiệm HBsAg

Để chẩn đoán viêm gan siêu vi B thì HBsAg - kháng nguyên bề mặt của virus HBV là một xét nghiệm mang tính quyết định. Để có thể kết luận chắc chắn bệnh nhân có bị nhiễm virus viêm gan B hay không thì bước đầu tiên bắt buộc phải làm chính là xét nghiệm HBsAg. Xét nghiệm này có 2 dạng là: test nhanh dùng để định tính và định lượng virus.

Dùng test nhanh để định tính bệnh nhân có nhiễm virus viêm gan B hay không

Xét nghiệm định tính sẽ cho chúng ta biết bệnh nhân có bị nhiễm virus HBV hay không, dùng chẩn đoán bệnh.

Xét nghiệm định lượng sẽ cho biết số lượng nồng độ kháng nguyên nhiều hay ít, dùng trong việc theo dõi điều trị bệnh.

Nếu kết quả  là dương tính hoặc xuất hiện phản ứng có nghĩa là bệnh nhân đang bị viêm, ngược lại, nếu HBsAg âm tính thì bệnh nhân không bị nhiễm virus HBV.

Xét nghiệm Anti-HBs (HBsAb)

Xét nghiệm viêm gan B Anti-HBs (HBsAb) là xét nghiệm dùng để tìm kháng thể kháng lại kháng nguyên bề mặt  của virus HBV (HBsAg). Nếu bệnh nhân từng bị viêm gan siêu vi B và đã khỏi bệnh hay bệnh nhân đã tiêm vắc-xin phòng viêm gan B thì kết quả HBsAb sẽ dương tính, đồng nghĩa với việc bệnh nhân đã có miễn dịch với loại virus này. Khi nồng độ Anti-HBs lớn hơn 10 mUI/ml được xem là có tác dụng bảo vệ.

Xét nghiệm HBeAg

Xét nghiệm HBeAg là xét nghiệm tìm một đoạn kháng nguyên trên lớp vỏ capsid của virus HBV. Kết quả HBeAg dương tính có nghĩa với việc virus đang nhân lên và đang có khả năng lây lan mạnh. Xét nghiệm này có thể chứng tỏ virus viêm gan B đang hoạt động. Còn nếu kết quả HBeAg âm tính sẽ có 2 khả năng xảy ra đó là virus không hoạt động, hoặc virus ở thể đột biến.

 Xét nghiệm Anti-HBe (HBeAb)

Xét nghiệm Anti-HBe chính là tìm kháng thể kháng HBeAg. Nếu kết quả xét nghiệm Anti-HBe dương tính chứng tỏ bệnh nhân đang có miễn dịch một phần. Ngược lại, xét nghiệm Anti-HBe âm tính chứng tỏ cơ thể chưa có miễn dịch với virus HBV.

 Xét nghiệm Anti-HBc (HBcAb)

HBcAg chính là kháng nguyên lõi, như vậy Anti-HBc là kháng thể kháng lại kháng nguyên HBcAg. Bình thường, kháng thể này sẽ xuất hiện sớm và tồn tại suốt đời trong cơ thể bệnh nhân. Do vậy, xét nghiệm này có ý nghĩa giúp đánh giá bệnh nhân đã từng phơi nhiễm với virus HBV hay chưa.

 Xét nghiệm Anti-HBc IgM

Anti-HBc IgM cũng là kháng thể HBcAb nhưng thuộc loại IgM. IgM là kháng thể xuất hiện trong đợt bệnh cấp, do vậy xét nghiệm anti-HBc IgM sẽ giúp chẩn đoán bệnh viêm gan B ở giai đoạn viêm cấp hay là đợt cấp của viêm gan mạn tính.

Vậy trình tự xét nghiệm máu chẩn đoán viêm gan B như thế nào là đúng?

Xét nghiệm đầu tiên luôn luôn là xét nghiệm HBsAg tìm kháng nguyên bề mặt của virus. Trường hợp HBsAg âm tính, có thể khẳng định rằng bệnh nhân không mắc phải viêm gan B.

Đồng thời, nếu bác sĩ muốn xác định thêm bệnh nhân đã từng phơi nhiễm virus HBV hay chưa thì có thể chỉ định thêm xét nghiệm Anti-HBc.

Nếu bác sĩ cần biết bệnh nhân có miễn dịch hay không hoặc có cần tiêm vắc-xin phòng viêm gan B hay không thì có thể làm thêm xét nghiệm Anti-HBs. Kết quả xét nghiệm anti-HBs dương tính với đủ nồng độ có tác dụng bảo vệ thì bệnh nhân đã có miễn dịch với viêm gan B cũng như không cần tiêm vắc-xin. Còn ngược lại, xét nghiệm anti-HBs âm tính cho thấy rằng bệnh nhân chưa có miễn dịch với viêm gan B và cần tiêm vắc-xin để phòng bệnh.

Khi HBsAg dương tính thì bác sĩ chỉ định thêm các xét nghiệm chẩn đoán Viêm gan B để xác định chính xác hơn. Và cần chỉ định thêm các xét nghiệm về sinh hóa máu, huyết học để có thể đánh giá thêm về chức năng gan.

Cặp đôi xét nghiệm HBeAg và Anti-HBe nên làm đầy đủ dùng để phân tích 4 khả năng như sau:

• Trường hợp 1: khi HBeAg (+) và anti-HBe (-): Virus đang nhân lên trong cơ thể, tình trạng viêm gan tiến triển và có khả năng lây lan mạnh.
• Trường hợp 2: khi HBeAg (-) và anti-HBe (+): Virus không hoạt động, bệnh nhân có miễn dịch một phần và khả năng lây lan giảm. Ngoài ra, đây cũng có thể là thể đột biến của virus HBV.
• Trường hợp 3: Khi HBeAg (+) và anti-HBe (+): Lúc này kháng nguyên và kháng thể đang ở trạng thái cân bằng hoặclafdo phức hợp miễn dịch, cần được theo dõi thêm.
• Trường hợp 4: Khi HBeAg (-) và anti-HBe (-): Đây có thể đang giai đoạn cửa sổ của quá trình chuyển đảo huyết thanh.

Và cuối cùng là cặp xét nghiệm anti-HBc và anti-HBc IgM để xác định bệnh nhân đang bị viêm gan cấp hay mạn.

Viêm gan B là một căn bệnh có diễn biến khó lường và có những biến chứng nguy hiểm nếu virus không được kiểm soát tốt. Tùy vào tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ có những chỉ định xét nghiệm đánh giá cần thiết để đi đến các quyết định tiến hành điều trị cũng như theo dõi quá trình điều trị viêm gan B. Do đó, khi phát hiện bản thân có khả năng nhiễm virus viêm gan B, bạn cần đến ngay các cơ sở y tế tin cậy hay bệnh viện lớn để được thăm khám và nhận định tình trạng cơ thể.

Nguồn: https://caodangyduoc.com.vn/