Theo Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết có nhiều nguyên nhân. Để dễ vận dụng trong thực hành, ngừời ta sắp xếp như sau:
1.Thoát vị đĩa đệm:
Là nguyên nhân thường gặp nhất.
2. Bất thường tại cột sống thắt lưng cùng:
Mắc phải: viêm nhiễm tại chỗ, di căn cột sống
Bẩm sinh: Do các dị tật bẩm sinh
3. Các nguyên nhân trong ống sống:
U tủy, u màng tủy, abcès ngoài màng cứng vùng thắt lưng.
4. Một số nguyên nhân hiếm:
Giãn tĩnh mạch quanh rễ, dãn tĩnh mạch màng cứng, phì đại dây chằng vàng, rễ thần kinh thắt lưng L5 hoặc cùng S1 to hơn bình thường.
Triệu chứng
Cơ năng:
+ Đau lưng lan dọc xuống chi dƣới 1 hay 2 bên. Đau âm ỉ hoặc dữ dội.
+ Đau thường theo 2 kiểu:
* Từ thắt lưng lan xuống mông, mặt mgoài đùi, ngoài cẳng chân, tới bờ ngoài bàn chân chéo qua mu bàn chân cuối cùng ở ngón cái (theo rễ L5)
* Từ thắt lưng xuống mông, mặt sau đùi, mặt sau cẳng chân tới gót lòng bàn chân, tận cùng ở ngón út (theo rễ S1)
* Có thể kèm theo dị cảm (tê, nóng, đau như dao đâm, cảm giác kiến bò bên chi đau).
Thực thể:
* Co cơ. Cột sống không còn đường cong sinh lý, hoặc có vẹo cột sống
* Có thể thấy co cơ tứ đầu đùi, cơ bắp chân
Nghiệm pháp căng dây thần kinh tọa như:
* Nghiệm pháp Lasègue:
Thì 1: Bệnh nhân nằm ngửa, nâng cao chân bệnh nhân (luôn ở tư thể duỗi thẳng) lên khỏi mặt giường (hướng tới 90 độ), tới khi bệnh nhân thấy đau buốt dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa. Xác định góc giữa chân bệnh nhân và mựt giường (ví dụ nâng chân tới 40 độ thì bệnh nhân kêu đau thì góc Lasègue là 40 độ)
Thì 2: Giữ nguyên góc đó (Theo ví dụ trên là 40 độ) và gấp chân bệnh nhân lại tại khớp gối. Bệnh nhân không còn đau dọc theo dây thần kinh nữa.
Khám lần lượt cả hai bên chân bệnh nhân.
Nghiệm pháp Lasègue
* Nghiệm pháp Bonnet:
Bệnh nhân nằm ngửa, người khám gấp cẳng chân bệnh nhân vào đùi, gấp đùi vào bụng và xoaytrong, bệnh nhân thấy đau ta có dấu Bonnet dương tính.
* Nghiệm pháp Néri:
Bệnh nhân ngồi, hai chân duỗi thẳng, sau đó cúi xuống, hai ngón tay trỏ sờ vào hai ngón chân cái. Bệnh nhân thấy đau dọc theo rễ thần kinh ở bên bệnh và phải gập gối lại mới sờ được ngón chân thì dương tính.
Nghiệm pháp gây đau bằng cách ấn dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa:
* Dấu ấn chuông:
Ấn các điểm cạnh sống (cách mỏm gai 2cm) bệnh nhân có cảm giác đau lan dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa.
* Điểm đau Valleix:
An những điểm dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa (nhất là vùng dây thần kinh tọa đi gần xương) sẽ gây đau dọc theo theo rễ.
Rối loạn cảm giác:
Giảm cảm giác ở các vùng cơ thể tương ứng với rễ thần kinh tổn thương.
Rối loạn vận động:
Yếu cơ, không đứng được trên gót, dấu hiệu bàn chân rơi (tổn thương rễ L5); Không đứng được trên mũi bàn chân...(tổn thương rễ S1)
Rối loạn thực vật – dinh dưỡng:
Chỉ thấy rõ khi bệnh ở giai đoạn nặng hoặc kèm tổn thương dây thần kinh ngoại vi như teo cơ, nhiệt độ da giảm, lông chân khô dễ gãy.
Cận lâm sàng:
X quang cột sống quy ước:
Hình ảnh gợi ý cho chẩn đoán Thoát vị đĩa đệm – Tam chứng Barr: Vẹo cột sống, mất đường cong sinh lý trên phim nghiêng, hẹp khe gian đốt sống.
MRI cột sống thắt lưng:
Đĩa đệm giảm chiều cao.
Rách vòng xơ đĩa đệm.
Khối thoát vị đĩa đệm chèn vào trong ống sống, gây hẹp ống sống, chèn ép rễ thần kinh.
Xét nghiệm máu, chọc dò dịch não tủy những trường hợp đau thần kinh tọa không điển hình hoặc nghi ngờ có khối u trong ống sống …
Điều trị
1.Chế độ sinh hoạt
Nghỉ ngơi tuyệt đối trong trường hợp nặng, nên nằm giường cứng, tránh nằm võng hay ngồi ghế xích đu. Tránh vận động mạnh như xoay người đột ngột, chạy nhảy, cúi gập người...
2.Ðiều trị nội khoa
Nguyên tắc điều trị
Giảm đau
Giãn cơ
Bổ sung Vitamine nhóm B liều cao kết hợp với axit folic.
Tuỳ theo nguyên nhân mà điều trị kết hợp thêm các loại thuốc khác ví dụ trong nhiễm trùng dùng kháng sinh...
3.Ðiều trị ngoại khoa
Các trường hợp cần cân nhắc điều trị phẫu thuật:
Thể liệt hoặc có teo cơ:
Thể ngoan cố đặc biệt là trường hợp đau dữ dội: Sau điều trị tích cực nhiều tháng (thường là 3-6 tháng) mà tiến triển vẫn không ổn định.
Thể tái phát nhiều lần và ngày càng nặng làm ảnh hưởng sinh hoạt của bệnh nhân.
Thể phức tạp ví dụ có kèm theo Hội chứng chùm đuôi ngựa.
4.Vật lý trị liệu
Kéo dãn cột sống, nắn chỉnh cột sống, vận động trị liệu, đèn hồng ngoại, sóng ngắn, sóng xung kích...
Điều trị đau thần kinh tọa bằng đèn hồng ngoại
Phòng bệnh
Theo Giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu cho biết, trong lao động cần chú ý trong các động tác phải cúi gập, vận động nặng, tránh các tư thế sai làm xoay trở đột ngột cột sống, tâp luyện thể dục hằng ngày rèn luyện cơ lưng và tăng linh hoạt của cột sống.
Bảo Niệu Đức Thịnh, chế phẩm thảo dược quý hiếm, được sản xuất theo công nghệ hiện đại tại nhà máy đạt chuẩn GMP-WHO. Sản phẩm giúp bổ thận, giảm đái dầm, tiểu buốt, tiểu rắt và hỗ trợ cải thiện chức năng đường tiết niệu.
Cỏ roi ngựa, một loại thảo dược quý từ thiên nhiên, từ lâu đã được biết đến với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Trong y học hiện đại nhờ khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý và tăng cường sức đề kháng.
Viêm dạ dày cấp, nếu không được điều trị đúng cách, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Để tránh các biến chứng nghiêm trọng, việc phát hiện và can thiệp sớm là vô cùng quan trọng.
Fencedol là thuốc điều trị cảm sốt, nhức đầu, đau răng, trật khớp, đau do chấn thương, căng cơ quá mức, đau lưng, gãy xương, đau sau giải phẫu, đau do viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp.
