Đảng sâm, thường được gọi là "nhân sâm của người nghèo," bởi thành phần trong đảng sâm có khả năng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tương tự như nhân sâm.
Đảng sâm, thường được gọi là "nhân sâm của người nghèo," bởi thành phần trong đảng sâm có khả năng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tương tự như nhân sâm.
Dược liệu này được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như Ngân đằng, Cây đùi gà, Bạch đảng sâm, Lộ đảng sâm, Đông đảng sâm, Tây đảng sâm, Điều đảng sâm, Tác dụng của Đảng sâm giúp cải thiện tình trạng suy nhược thần kinh, giảm mệt mỏi, thận hư yếu, đau lưng và mỏi gối,…
Đặc điểm tên khoa học: Campanumoea javanica Blume. họ Hoa chuông (Campanulaceae).
Rễ Đảng sâm chứa saponin và một số hoạt chất khác
Một vài nét về đặc điểm thực vật của Đảng Sâm
Đảng sâm thuộc thân cây thảo, sống lâu năm, leo bằng thân quấn hoặc mọc lan dưới đất. Rễ dược liệu Đảng sâm có dạng hình trụ dài, đường kính rễ khoảng 2 cm, có phân nhánh, đầu rễ hơi phình to, với nhiều vết sẹo lồi. Rễ cây được đào sâu khoảng 0.7 mét và cần được bảo quản khô ráo, thoáng gió, tránh ẩm ướt và mốc.
Thời điểm thu hoạch đẳng sâm thường vào mùa đông hoặc đầu xuân, khi lá cây đã úa và rụng nhiều hoặc trước khi cây đẳng sâm bắt đầu nảy lộc.
Thân màu lục nhạt hoặc hơi tím.
Lá của cây có màu hơi vàng xanh, có dạng hình trứng tròn với đỉnh lá nhọn, phủ lớp lông nhung ở cả bề mặt và mặt dưới, hơi có răng cưa ở mép lá.
Hoa mọc riêng lẻ ở nách lá, có tràng hoa hình chuông, hoa màu trắng hay hơi vàng, ở họng hoa có vân tím.
Quả nang, hình cầu có 5 cạnh mở, khi chín màu tím hoặc tím đỏ, hạt nhiều.
Toàn cây có nhựa mủ trắng.
Hoa thường được thu hái vào khoảng tháng 10 đến tháng 11.
Quả thường được thu hái vào khoảng tháng 12 đến tháng 2.
Chi Campanumoea phân bố chủ yếu từ đông Himalaya đến Nhật Bản. Ở Việt Nam, Đảng sâm có ở các tỉnh miền núi phía Bắc và Tây nguyên.
Bộ phận dùng, thu hái và chế biến Đảng sâm:
Rễ (Radix Campanumoeae), có dạng hình trụ dài, có lúc được phân nhánh, đường kính khoảng 2 cm, rễ có màu vàng nâu hơi nhạt, trên rễ xuất hiện các gạch dọc ngang, thịt rễ có màu trắng hơi ngà, vị ngọt nhẹ.
Rễ thường được thu hái vào mùa đông, loại bỏ và rửa sạch đất, đầu rễ được cắt bỏ và cắt bỏ cả rễ con, phơi nắng nhẹ hay sấy ở nhiệt độ thấp đến hơi khô, làm cho mềm, sau đó phơi sấy nhẹ cho dến khi khô hẳn.
Hoặc trước khi sử dụng, đẳng sâm thường được bào mỏng và tẩm nước gừng để giảm tính hàn
Thành phần hóa học: Rễ đảng sâm có saponin, đường, chất béo và acid amin, inulin, glucose, alkaloid, tangshenoside, choline, fructose, sucrose,…
Tính (khí) vị: Theo Đông y Đảng sâm có vị ngọt, tính bình.
Đảng sâm dược liệu có tác dụng bổ dưỡng và tăng cường sức khỏe
Tác dụng – công dụng và cách dùng của Đảng sâm
Theo y học cổ truyền:
Đảng sâm có tác dụng bổ trung, ích khí, thanh phế, sinh tân chỉ khát, trừ phiền khát.
Được sử dụng chữa tỳ vị suy kém, phế khí hư nhược, kém ăn, mệt mỏi, thiếu máu, cơ thể suy nhược. Có thể được sử dụng trong việc điều trị các bệnh như bạch huyết, rối loạn tủy tạng, thiếu máu mạn tính, tiêu chảy kéo dài, suyễn, rối loạn nội tiết, lao, xuất huyết, và sốt cao,…
Dược liệu còn được dùng cho trường hợp băng huyết, rong huyết, sa tử cung, da vàng, bạch cầu tăng, viêm thận, nước tiểu có lẫn albumin,…
Theo y học hiện đại:
Đảng sâm giúp cơ thể chống mệt mỏi, tăng trương lực, tăng cường độ co bóp và bảo vệ chống loét niêm mạc ở dạ dày.
Dược liệu Đảng sâm còn tác động làm tăng cường co bóp cơ tim, tăng áp và lưu lượng máu đến cho não, nội tạng và các chi.
Đảng sâm làm tăng đường huyết, tăng hồng cầu và giảm số lượng bạch cầu. Giúp giảm ho, long đờm và chống viêm và giúp cơ thể tăng cường khả năng miễn dịch.
Gây phát triển nội mạc tử cung kiểu progesterol mức độ nhẹ, gây tăng trương lực cổ tử cung, tăng tiết sữa ở súc vật mẹ cho con bú.
Tác dụng điều hòa và làm giảm hội chứng suy giảm miễn dịch ở chuột. Ngoài ra còn có thêm tác dụng kích thích miễn dịch.
Đảng sâm thường được sử dụng dưới dạng thuốc sắc, thuốc hoàn, hoặc bột tán.
Chú ý: Không dùng chung với Lê lô (hoa hiện).
Một vài bài thuốc sử dụng Đảng sâm:
Một vài lưu ý khi sử dụng dược liệu Đảng sâm:
Không nên phối hợp Đảng sâm với các loại dược liệu khác thuộc họ Hắc.
Nên sử dụng dược liệu Đảng sâm theo đúng liều lượng được chỉ định, không nên dùng quá liều, để hạn chế các tác dụng phụ và ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.
Cần kết hợp chế độ ăn uống, luyện tập thể dục và ngủ hợp lý với việc sử dụng thuốc để đạt được hiệu quả tốt.
Không nên sử dụng Đảng sâm cho đối tượng là phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ đang cho con bú và cần hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào ở trên để đạt hiệu quả điều trị cao.
Đây là những thông tin quan trọng về đẳng sâm mà bạn nên xem xét trước khi sử dụng, nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả cho sức khỏe của bạn.
Nguồn: Trường Cao đẳng Y dược Pasteur