Kẽm là một nguyên tố vi lượng quan trọng cho sự phát triển của trẻ. Trẻ thiếu kẽm có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, vì vậy việc nhận biết triệu chứng và dấu hiệu để bổ sung kịp thời là điều mà cha mẹ cần chú ý.
Theo chia sẻ từ Thầy Lý Thanh Long – Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, kẽm là một nguyên tố vi lượng tuy chiếm tỷ lệ nhỏ nhưng có vai trò quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Theo nghiên cứu, kẽm tham gia vào hơn 300 enzym khác nhau, đóng vai trò chất xúc tác trong quá trình nhân bản tế bào, rất quan trọng cho sự tăng trưởng.
Kẽm còn duy trì chức năng của nhiều cơ quan quan trọng như não bộ, hệ nội tiết, tuyến yên, tuyến sinh dục và thượng thận, giúp cơ thể hoạt động bình thường.
Nhu cầu kẽm của trẻ thay đổi theo từng độ tuổi. Theo khuyến nghị của WHO, lượng kẽm cần thiết là:
Dưới 3 tháng tuổi: 3 mg/ngày.
Từ 5 tới 15 tháng: 5 - 8 mg/ngày.
Từ 1 - 10 tuổi: 10 - 15 mg/ngày để hỗ trợ phát triển thể chất và chiều cao.
Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, sữa mẹ là nguồn cung cấp kẽm tốt nhất, nên mẹ cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng để cải thiện chất lượng sữa. Khi trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên, kẽm có thể được bổ sung qua thức ăn và sữa mẹ. Mẹ nên cho con uống thêm vitamin C để giúp hấp thu kẽm hiệu quả hơn. Vitamin C giúp cơ thể hấp thu kẽm tốt hơn và ngược lại, do đó nên bổ sung trái cây giàu vitamin C như chanh, cam, bưởi, quýt.
Ngoài kẽm, trẻ cần được bổ sung thêm selen, crom, vitamin nhóm B để cải thiện tiêu hóa, tăng cảm giác ngon miệng và giảm tình trạng biếng ăn.
Các dấu hiệu khi trẻ thiếu kẽm thường gặp
Trẻ thiếu kẽm có thể gặp phải những dấu hiệu và nguy cơ phổ biến như sau:
Suy dinh dưỡng và chậm tăng trưởng: Trẻ thiếu kẽm thường thấp còi hơn so với các bạn cùng trang lứa. Kẽm có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tiêu hóa và hỗ trợ hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.
Biếng ăn và giảm bú: Trẻ có thể ngại ăn, giảm bú, từ chối một số loại thức ăn như thịt, cá. Trẻ cũng có thể bị táo bón, chậm tiêu, buồn nôn và nôn.
Khó ngủ: Trẻ thiếu kẽm thường trằn trọc, khó ngủ, giấc ngủ bị ngắt quãng và thức dậy nhiều lần trong đêm.
Suy yếu hoạt động của một số cơ quan: Thiếu kẽm trầm trọng và kéo dài có thể làm suy yếu cơ thể trẻ, khiến trẻ luôn mơ màng, chậm chạp, rối loạn vị giác và khứu giác. Nguy hiểm hơn, trẻ có thể gặp khuyết tật, bại não hoặc chậm phát triển tâm thần vận động.
Dễ mắc bệnh nhiễm trùng: Trẻ thiếu kẽm dễ mắc và thường tái đi tái lại các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa, hô hấp, da, viêm niêm mạc, mụn mủ, và mụn bỏng.
Vết thương lâu lành: Các vết thương của trẻ thiếu kẽm thường lâu lành hơn. Tóc, móng yếu, giòn, dễ gãy và trẻ cũng dễ bị dị ứng.
Các dấu hiệu khi trẻ thiếu kẽm
Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ thiếu kẽm
Cô Trương Thị Thanh Nga – Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cũng cho biết thêm, một số nguyên nhân sau đây được xem là có thể dẫn tới tình trạng thiếu kẽm ở trẻ:
Trẻ không được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu tiên hoặc mẹ ăn kiêng không khoa học dẫn đến chất lượng sữa không đảm bảo.
Chế độ dinh dưỡng hàng ngày của trẻ không đầy đủ, thiếu các nguồn cung cấp kẽm.
Trẻ sinh non hoặc bị ốm nặng làm tăng nhu cầu kẽm mà cơ thể không đáp ứng đủ.
Trẻ thường xuyên gặp phải tình trạng rối loạn tiêu hóa, nôn trớ, hoặc tiêu chảy, làm giảm hấp thu kẽm.
Một số trẻ bẩm sinh bị suy giảm khả năng hấp thu kẽm.
Tác dụng phụ của việc sử dụng một số loại thuốc, như thiazid, tetracycline, amilorid,... khiến việc hấp thu kẽm ở trẻ bị giảm sút.
Trẻ thiếu kẽm cần bổ sung thực phẩm nào?
Các thực phẩm cần bổ sung cho trẻ thiếu kẽm
Các loại thực phẩm sau đây có thể giúp bổ sung kẽm cho trẻ:
Sữa: Sữa tươi, sữa bột, phô mai đều giàu kẽm và các dưỡng chất khác.
Ngũ cốc: Lúa mì, gạo chứa kẽm và nhiều chất dinh dưỡng khác.
Socola: Socola cung cấp kẽm, nhưng nên ăn vừa đủ để tránh béo phì.
Thịt đỏ: Thịt bò, lợn là nguồn kẽm quan trọng.
Động vật có vỏ: Sò, tôm, hàu là lựa chọn tốt để bổ sung kẽm.
Các loại đậu: Đậu lăng, đậu Hà Lan là nguồn protein và kẽm.
Khi sử dụng thuốc nhỏ tai cho trẻ, phụ huynh cần tránh tự ý thực hiện mà nên tham khảo ý kiến bác sĩ. Việc dùng thuốc sai cách có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn cho trẻ.
Các thảo dược như hành tím, tỏi, gừng, mật ong và giấm táo có đặc tính kháng khuẩn, kháng viêm mạnh, giúp ức chế vi khuẩn, virus gây viêm nhiễm đường hô hấp, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị các bệnh lý đường hô hấp.
Ít ai biết rằng, đằng sau vẻ đẹp giản dị ấy, công dụng của hoa thiên lý tuyệt vời đối với sức khỏe. Từ việc hỗ trợ giấc ngủ, thanh nhiệt, đến cải thiện tiêu hóa, loài hoa này xứng đáng được coi là một thảo dược tự nhiên đa năng.
Hiện nay, ngoài viên nang, viên nén và hỗn dịch, nhiều loại được bào chế thuốc dạng viên sủi, như paracetamol giảm đau, hạ sốt. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách để tránh tác dụng phụ nguy hiểm.
