Tiêu chảy có nhiều nguyên nhân và thường tự khỏi nếu nhẹ. Tuy nhiên, trường hợp nặng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không xử lý kịp thời. Bài viết sau sẽ giới thiệu các nhóm thuốc trị tiêu chảy được chuyên gia khuyên dùng.
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, tiêu chảy xảy ra khi người bệnh đi ngoài phân lỏng hoặc phân nước trên 3 lần mỗi ngày và có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như:
Phần lớn các trường hợp tiêu chảy có thể tự khỏi sau vài ngày. Biện pháp điều trị chủ yếu là bù nước và điện giải để ngăn mất nước.
Tuy nhiên, tiêu chảy nặng có thể nguy hiểm, đặc biệt ở người già, trẻ nhỏ và người mắc bệnh nền (suy thận, tim mạch, tiểu đường...). Nếu tình trạng kéo dài không cải thiện, cần đi khám ngay để được xử trí kịp thời.
Tiêu chảy gây mất nước nghiêm trọng, nhưng không nên chỉ uống nước lọc đơn thuần. Thay vào đó, cần sử dụng dung dịch bù nước và điện giải để khôi phục và duy trì cân bằng dịch trong cơ thể.
Oresol là lựa chọn hàng đầu, dùng được cho mọi lứa tuổi khi mất nước từ nhẹ đến trung bình do tiêu chảy. Cần pha đúng theo hướng dẫn và sử dụng ngay sau khi pha, không để quá 24 giờ.
Trường hợp mất nước nặng, đặc biệt ở người cao tuổi, người suy tim hoặc suy thận, cần được truyền dịch tĩnh mạch càng sớm càng tốt.
Theo Giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM, thuốc trị tiêu chảy chủ yếu giúp hạn chế nguy cơ mất nước, giảm tần suất đi cầu, làm phân đặc hơn và kiểm soát các triệu chứng của bệnh.
Nhóm thuốc chống tiết dịch
Bismuth subsalicylate là đại diện của nhóm này, có tác dụng kháng khuẩn, kháng tiết và tiêu viêm, thường được dùng trong tiêu chảy cấp. Thuốc giúp giảm 50% thời gian tiêu chảy và lượng phân bài tiết. Tuy nhiên, phân sẽ chuyển sang màu đen và thuốc có thể giảm hấp thu một số thuốc khác như tetracycline và diphenoxylate. Sử dụng quá liều có thể gây ngộ độc và biến chứng thần kinh. Thuốc chống chỉ định với người mẫn cảm với salicylat và aspirin.
Nhóm thuốc hấp phụ và tạo khối
Diosmectit và Attapulgit là các thuốc có khả năng hấp phụ nước, chất dịch và độc tố trong ruột. Chúng an toàn nhưng không hiệu quả với tiêu chảy có máu kèm sốt. Thuốc hoạt động bằng cách hấp thu độc tố vi khuẩn, ngăn chúng bám vào thành ruột, do đó cần dùng sớm để hiệu quả tốt nhất.
Nhóm thuốc giảm nhu động ruột
Các thuốc như atropin sulfat, loperamide và diphenoxylat giúp giảm trương lực cơ, giảm tiết dịch tiêu hóa và nhu động ruột, đồng thời tăng vận chuyển điện giải qua niêm mạc ruột, hạn chế mất nước và giảm lượng phân.
Thuốc kháng sinh
Kháng sinh chỉ được dùng khi tiêu chảy do vi khuẩn, không có tác dụng với virus như norovirus, rotavirus.
Men vi sinh
Men vi sinh bổ sung lợi khuẩn cho cơ thể, giúp phòng ngừa và giảm triệu chứng tiêu chảy, thường được bào chế dưới dạng dung dịch, viên nang hoặc bột.
Trong các trường hợp tiêu chảy nhẹ hoặc cấp tính, người bệnh có thể sử dụng dung dịch bù điện giải kết hợp với thuốc không kê đơn và điều chỉnh chế độ ăn để hạn chế mất nước.
Tuy nhiên, nếu tiêu chảy kéo dài kèm theo các dấu hiệu như sốt cao, đi ngoài ra máu, sụt cân,… thì cần đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng nguyên nhân. Khi đó, các loại thuốc trị tiêu chảy cần được dùng theo chỉ định và theo dõi của bác sĩ, vì phần lớn các thuốc này làm chậm nhu động ruột, có thể kéo dài thời gian nhiễm trùng hoặc gây biến chứng nghiêm trọng như liệt ruột kết nếu dùng sai cách.
Do đó, trước khi dùng bất kỳ loại thuốc tiêu hóa nào, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ và thông báo về các thuốc đang dùng để tránh tương tác thuốc và đảm bảo hiệu quả điều trị.
Nguồn: Tin tức Y Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
