Tình trạng dinh dưỡng có thể điều chỉnh hoạt động của hệ thống miễn dịch; do đó, khoa học về dinh dưỡng và miễn dịch học có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Trên thực tế, suy dinh dưỡng là nguyên nhân phổ biến nhất gây suy giảm miễn dịch trên thế giới và suy dinh dưỡng mãn tính là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến bệnh tật và tử vong toàn cầu. Cùng trường Cao đẳng Y dược Pasteur tìm hiểu một số loại vitamin có ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch nhé!
Dinh dưỡng tổng thể kém có thể dẫn đến việc không đủ năng lượng và chất dinh dưỡng đa lượng, cũng như sự thiếu hụt một số chất dinh dưỡng vi lượng cần thiết cho chức năng miễn dịch thích hợp. Sự thiếu hụt chất dinh dưỡng như vậy có thể dẫn đến ức chế miễn dịch và rối loạn điều hòa các phản ứng miễn dịch. Đặc biệt, sự thiếu hụt một số chất dinh dưỡng có thể làm suy giảm chức năng thực bào trong khả năng miễn dịch bẩm sinh và ảnh hưởng xấu đến một số khía cạnh của khả năng miễn dịch thích ứng, bao gồm sản xuất cytokine, cũng như miễn dịch qua trung gian kháng thể và tế bào. Thừa dinh dưỡng, một dạng suy dinh dưỡng trong đó các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các chất dinh dưỡng đa lượng, được cung cấp vượt quá nhu cầu ăn kiêng, cũng tác động tiêu cực đến các chức năng của hệ thống miễn dịch.
Vitamin B6 cần thiết trong quá trình tổng hợp và chuyển hóa nội sinh của các axit amin - các khối xây dựng của protein như cytokine và kháng thể. Các nghiên cứu trên động vật và con người đã chứng minh rằng sự thiếu hụt vitamin B6 làm suy yếu các khía cạnh của khả năng miễn dịch thích nghi, bao gồm cả miễn dịch dịch thể và miễn dịch qua trung gian tế bào. Cụ thể, sự thiếu hụt vi chất dinh dưỡng này đã được chứng minh là ảnh hưởng đến sự tăng sinh, biệt hóa và trưởng thành của tế bào lympho cũng như quá trình sản xuất kháng thể và cytokine. Điều chỉnh tình trạng thiếu vitamin sẽ phục hồi các chức năng miễn dịch bị ảnh hưởng.
Ngoài ra, một số phản ứng enzyme trong con đường tryptophan-kynurenine phụ thuộc vào vitamin B6coenzyme, pyridoxal 5'-phosphate (PLP). Con đường này được biết là được kích hoạt trong các phản ứng miễn dịch tiền viêm và đóng một vai trò quan trọng trong khả năng dung nạp miễn dịch của thai nhi trong thai kỳ. Các chất trung gian chính trong con đường tryptophan-kynurenine có liên quan đến việc điều chỉnh các phản ứng miễn dịch. Một số dẫn xuất tryptophan đã được phát hiện là gây ra cái chết (apoptosis) hoặc ngăn chặn sự tăng sinh của một số loại tế bào miễn dịch, chẳng hạn như tế bào lympho (đặc biệt là T-helper 1).
Chúng cũng có thể ức chế việc sản xuất các cytokine tiền viêm. Có bằng chứng cho thấy rằng lượng vitamin B6 đầy đủ rất quan trọng đối với chức năng tối ưu của hệ thống miễn dịch, đặc biệt là ở những người lớn tuổi. Hơn nữa, tình trạng viêm mãn tính gây ra sự thoái hóa tryptophan và là cơ sở của nhiều bệnh (ví dụ: bệnh tim mạch và ung thư) có thể làm giảm PLP và tăng nhu cầu vitamin B6. Nghiên cứu bổ sung là cần thiết để đánh giá liệu lượng vitamin B6 hấp thụ cao hơn RDA hiện tại có thể ngăn ngừa và/hoặcđảo ngược tình trạng suy giảm hệ thống miễn dịch hay không.
Hình. Công thức hoá học vitamin B9
Vitamin B9, folate, được yêu cầu như một coenzyme để làm trung gian chuyển các đơn vị một cacbon. Coenzyme folate đóng vai trò là chất nhận và chất cho của các đơn vị một carbon trong nhiều phản ứng quan trọng đối với quá trình tổng hợp và chuyển hóa nội sinh của axit nucleic (DNA và RNA) và axit amin. Vì vậy, folate có tầm quan trọng rõ ràng trong khả năng miễn dịch. Các nghiên cứu trên động vật và một số nghiên cứu quan sát ở người chỉ ra rằng sự thiếu hụt folate có liên quan đến việc tăng khả năng nhiễm trùng. Thiếu folate lâm sàng, được gọi là thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ, dẫn đến phản ứng miễn dịch bị suy giảm, chủ yếu ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch qua trung gian tế bào; điều chỉnh sự thiếu hụt vitamin bằng cách bổ sung axit folic sẽ phục hồi các chức năng miễn dịch bị ảnh hưởng. Các nghiên cứu trên động vật chỉ ra rằng phản ứng kháng thể của miễn dịch dịch thể cũng có thể bị suy giảm khi thiếu folate, mặc dù còn thiếu các nghiên cứu trên người về vấn đề này.
Hình. Công thức cấu tạo của vitamin B12
Ở người, vitamin B12 hoạt động như một coenzym cho hai phản ứng enzym. Một trong những enzyme phụ thuộc vào vitamin B12 có liên quan đến quá trình tổng hợp axit amin, methionine, từ homocysteine. Đổi lại, methionine cần thiết cho quá trình tổng hợp S-adenosylmethionine, một chất cho nhóm methyl được sử dụng trong nhiều phản ứng methyl hóa sinh học, bao gồm cả quá trình methyl hóa một số vị trí trong DNA và RNA. Enzyme phụ thuộc vitamin B12 khác, L-methylmalonyl-CoA mutase, chuyển đổi L-methylmalonyl-CoA thành succinyl-CoA, một hợp chất quan trọng trong việc sản xuất năng lượng từ chất béo và protein, cũng như trong quá trình tổng hợp huyết sắc tố — sắc tố mang ôxy trong hồng cầu. Bệnh nhân được chẩn đoán thiếu vitamin B12 (như thiếu máu ác tính hoặc thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ) đã được báo cáo là đã ức chế hoạt động của tế bào giết người tự nhiên và giảm số lượng tế bào lympho lưu hành.
Sưu tầm Th.S Trần Thị Minh Tuyến
Xem thêm: caodangyduoc.com.vn
