Xét nghiệm máu lắng là một xét nghiệm thông thường thường được sử dụng đi kèm để hỗ trợ chẩn đoán nhiều bệnh lý, đặc biệt là để theo dõi tình trạng viêm. Vậy, xét nghiệm đo tốc độ máu lắng là gì và thường được sử dụng trong những trường hợp nào? Hãy cùng tìm hiểu về nó nhé
Xét nghiệm máu lắng (tiếng Anh: Complete Blood Count - CBC) là một trong những xét nghiệm cơ bản và quan trọng nhất trong lĩnh vực y học. Nó cung cấp thông tin chi tiết về thành phần và số lượng các yếu tố có trong mẫu máu, giúp đánh giá tổng quan về sức khỏe của người bệnh.
Xét nghiệm máu lắng thông thường bao gồm đo lường các yếu tố sau:
Số lượng hồng cầu: Đo lượng hồng cầu có trong mẫu máu, giúp đánh giá khả năng vận chuyển oxy trong cơ thể.
Xét nghiệm máu lắng giúp đo lường hồng cầu trong mẫu máu
Số lượng bạch cầu: Đo lượng bạch cầu (bao gồm bạch cầu trắng và bạch cầu đỏ) để đánh giá chức năng miễn dịch và khả năng chống lại nhiễm trùng.
Mức hemoglobin: Đo lượng chất sắt chứa trong hồng cầu, giúp đánh giá khả năng vận chuyển oxy.
Tỷ lệ hồng cầu và chất bạch cầu: Tỷ lệ giữa số lượng hồng cầu và chất bạch cầu trong máu, có thể cho thấy mức độ tổn thương hay dịch chuyển trong cơ thể.
Số lượng tiểu cầu: Đo lượng tiểu cầu có trong máu, có thể cho thấy tình trạng sức khỏe của thận hoặc các vấn đề liên quan đến máu.
Thông số VGM (Volume Globulaire Moyen): Đo kích thước trung bình của hồng cầu, có thể cung cấp thông tin về loại thiếu máu.
Tỷ lệ tiểu cầu lớn: Đo lượng tiểu cầu lớn trong máu, có thể cho thấy một số bệnh lý như thiếu máu sắt.
Số lượng tiểu cầu nhỏ: Đo lượng tiểu cầu nhỏ trong máu, có thể cho thấy các bệnh liên quan đến thiếu máu do thiếu axit folic hoặc vitamin B12.
Thông qua việc phân tích các thông số trên, xét nghiệm máu lắng giúp bác sĩ chẩn đoán và theo dõi nhiều bệnh lý, bao gồm nhưng không giới hạn: thiếu máu, nhiễm trùng, dấu hiệu viêm, các bệnh liên quan đến máu, hệ thống miễn dịch, và các vấn đề sức khỏe khác.
Cách thực hiện xét nghiệm máu lắng
Theo Giảng viên Xét nghiệm y học - Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, xét nghiệm đo tốc độ máu lắng được thực hiện một cách đơn giản và dễ dàng. Không yêu cầu phải nhịn ăn trước khi xét nghiệm. Tuy vậy, nếu bạn đang dùng thuốc hoặc là phụ nữ mang thai hoặc đang trong chu kỳ kinh nguyệt, nên thông báo cho bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
Nhân viên y tế sẽ tiến hành lấy mẫu máu từ tĩnh mạch của bạn. Mẫu máu khoảng 2 mL sẽ được hút vào ống chống đông EDTA và sau đó gửi đến phòng xét nghiệm để tiến hành phân tích.
Cách thực hiên xét nghiệm máu lắng
Sau khi lấy mẫu, tốc độ máu lắng sẽ được đo và ghi nhận kết quả sau 1 giờ và 2 giờ.
Các giá trị tham chiếu thông thường cho tốc độ máu lắng như sau:
Ở trẻ nhỏ: từ 0 - 13 mm/hr.
Ở nam giới dưới 50 tuổi: từ 0 - 15 mm/hr.
Ở nữ giới dưới 50 tuổi: từ 0 - 20 mm/hr.
Ở nam giới trên 50 tuổi: từ 0 - 20 mm/hr.
Ở nữ giới trên 50 tuổi: từ 0 - 30 mm/hr.
Chỉ số máu lắng tăng cao trong những trường hợp nào?
Chỉ số máu lắng cao có thể xuất hiện trong các trường hợp sau:
Viêm nhiễm và nhiễm trùng: Bất kỳ khi nào có viêm nhiễm hoặc nhiễm trùng trong cơ thể, dịch tụ tại vùng bị viêm làm tăng tốc độ máu lắng. Các nguyên nhân thông thường bao gồm viêm hô hấp, viêm khớp, viêm nhiễm đường tiết niệu, viêm nhiễm cơ bản, viêm màng não, và nhiễm khuẩn trong cơ thể.
Bệnh tự miễn dịch: Một số bệnh tự miễn dịch, chẳng hạn như bệnh lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, viêm mạch, và bệnh Crohn, có thể làm tăng tốc độ máu lắng.
Bệnh ung thư: Một số loại ung thư, đặc biệt là các loại ung thư ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, cũng có thể gây ra tốc độ máu lắng cao.
Các bệnh khác: Một số bệnh khác như bệnh thận, bệnh tim mạch, bệnh tổn thương mô cơ, và các bệnh hồi hộp dạng huyết động cũng có thể gây ra tăng tốc độ máu lắng.
Chỉ số máu lắng giảm trong những trường hợp nào?
Dưới đây là một số trường hợp khi chỉ số máu lắng có thể giảm:
Trong trường hợp chảy máu nặng: Nếu một người mất một lượng máu đáng kể, đặc biệt là chảy máu nội mạch, điều này có thể làm giảm số lượng protein trong máu và làm cho các hồng cầu trong máu khó tạo thành một lớp lắng. Do đó, trong trường hợp chảy máu nặng, chỉ số máu lắng có thể giảm.
Trong trường hợp bị lượng hồng cầu giảm: Nếu có bất kỳ lý do nào làm giảm số lượng hồng cầu trong máu (ví dụ: thiếu máu, suy hô hấp nặng, thiếu sắt, bệnh thận), số lượng hồng cầu có thể không đủ để tạo thành lớp lắng và do đó chỉ số máu lắng có thể giảm.
Trong một số bệnh lý đặc biệt: Trong một số trường hợp đặc biệt, như bệnh viêm nhiễm tăng sinh tế bào (ví dụ: bệnh tăng sinh tế bào đa nội mô, bệnh Hodgkin), chỉ số máu lắng có thể giảm do một số yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lắng của hồng cầu.
Tuyến giáp bao gồm hai phần chính, đó là thùy trái và thùy phải. Khi xuất hiện sự hình thành khối u hoặc sự biến đổi nhân giáp trong tuyến giáp, chúng ta thường đề cập đến tình trạng này là "Tuyến giáp Tirads 3" .
Melatonin thường được đề xuất sử dụng để điều trị các vấn đề liên quan đến giấc ngủ như mất ngủ và cảm giác mệt mỏi do sự thay đổi múi giờ do việc đi máy bay (jet lag). Một điểm đáng lưu ý là người sử dụng sẽ không bị lệ thuộc vào Melatonin.