Chất xơ là nhóm các carbonhydrat thực vật không tiêu hóa được có tác dụng rất tốt cho việc làm sạch đường tiêu hóa. Tuy nhiên nhiều người chưa biết chất xơ có tác dụng hỗ trợ ổn định đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường.
Chất xơ là nhóm các carbonhydrat thực vật không tiêu hóa được có tác dụng rất tốt cho việc làm sạch đường tiêu hóa. Tuy nhiên nhiều người chưa biết chất xơ có tác dụng hỗ trợ ổn định đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường.
Bệnh tiểu đường cần biết - Chất xơ có thể giúp kiểm soát đường huyết
Theo giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Chất xơ bản chất là cách gọi chung của các loại carbonhydrat có nguồn gốc từ thực vật trong chế độ ăn mà cơ thể không thể tiêu hóa được do thiếu enzyme. Đa số chất xơ ăn vào sẽ được thải ra sau quá trình tiêu hóa và có tác dụng tăng lượng chất thải, làm sạch ống tiêu hóa. Ngoài tác dụng này, nhiều nhà nghiên cứu chỉ ra rằng chất xơ có tác dụng phòng ngừa bệnh tim mạch, béo phì và đặc biệt giúp hỗ trợ kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường.
Thực tế, bởi xơ không thể bị tiêu hóa, vì vậy khi bổ sung chất xơ trong chế độ ăn sẽ khiến thời gian tiêu hóa thức ăn, phân hủy chúng thành các đơn phân mà cơ thể có khả năng hấp thu kéo dài hơn, với tốc độ chậm hơn. Điều này gián tiếp gây ra hiện tượng giảm tốc độ đường trong thức ăn đi vào máu và khiến đường huyết không bị tăng cao quá đột ngột. Tác dụng này khiến cơ thể có nhiều thời gian hơn để xử lý đường máu đang dư thừa và duy trì đường máu trong mức ổn định. Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với bệnh nhân tiểu đường.
Theo giảng viên bộ môn Dinh dưỡng - Cao đẳng Điều dưỡng - trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: tất cả chúng ta đều cần chất xơ trong chế độ ăn vì nhiều tác dụng như đem lại cảm giác no, làm sạch hệ tiêu hóa. Nhưng đối với người bệnh tiểu đường, chất xơ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc duy trì sự kiểm soát đường huyết. Điều này không chỉ góp phần vào việc điều trị bệnh nhân tiểu đường mà còn giúp hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm của bệnh. Vì vậy, người bệnh tiểu đường cần được bổ sung nhiều chất xơ hơn trong chế độ ăn so với người bình thường.
Bệnh nhân tiểu đường nên lựa chọn các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết (glycemic index) thấp và giàu chất xơ. Những thực phẩm này cung cấp đường nhưng với tốc độ chậm và lâu dài hơn so với các loại thực phẩm khác.
Có 2 nguồn bổ sung chất xơ phổ biến là:
Về cơ bản rau là nguồn chất xơ phổ biến nhất và thường xuất hiện trong bữa ăn nhất. Ngoài việc chứa lượng lớn chất xơ, rau cũng chứa nhiều vitamin, khoáng chất và lượng carbonhydrate thấp. Đây là một lựa chọn lý tưởng cho người bệnh tiểu đường để kiểm soát đường máu.
Trong số đó, rau họ cải, đặc biệt bông cải xanh chứa hàm lượng xơ và các dinh dưỡng thiết yếu dồi dào nhất. Bông cải xanh chứa Sulforaphane – một hợp chất có tác dụng giảm lượng đường trong máu bằng cách tác động lên các thụ thể protein truyền tín hiệu kiểm soát phản ứng với insulin trên các tế bào gan.
Cải xoăn cũng là một lựa chọn tốt với hàm lượng vitamin A,E,C,K, sắt, canxi, kali dồi dào. Loại rau này cũng chứa rất ít carbs vì vậy hầu như không làm tăng đường huyết.
Trái cây là nguồn cung cấp xơ dồi dào, cùng với hàm lượng lớn vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa tự do. Tuy nhiên, không phải trái cây nào cũng phù hợp với người bệnh tiểu đường. Bệnh nhân chỉ nên chọn các loại trái cây chứa ít glucose và có chỉ số đường huyết (GI) thấp hơn 55.
Những lựa chọn trái cây phù hợp như: bưởi, cam, táo, ổi, thanh long, lê, chuối, bơ… Đặc biệt bệnh nhân cần tránh: nhãn, vải, sầu riêng, mít…
Gạo lứt và yến mạch là 2 lựa chọn thay thế cho cơm dành cho bệnh nhân tiểu đường. Cả gạo lứt và yến mạch đều có chỉ số đường huyết thấp và hàm lượng chất xơ cao hơn gạo trắng. Điều này giúp người sử dụng kiểm soát đường huyết tốt hơn. Ngoài ra, cả gạo lứt và yến mạch đều tạo ra cảm giác no lâu hơn vì thế giúp giảm cảm giác thèm ăn (triệu chứng đói nhiều của bệnh tiểu đường).
Gạo lứt & yến mạch
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng: Thường xuyên sử dụng gạo lứt và yến mạch có thể giúp phòng ngừa bệnh đái tháo đường type 2 (tiểu đường không phụ thuộc insulin).
Theo giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng cho biết: Ngoài tác dụng đối với tiểu đường, đây cũng là những thực phẩm có tác dụng tốt cho hệ tim mạch nhờ hiệu quả kiểm soát cholesterol máu, ngăn ngừa cục máu đông hình thành.