Các chất có khả năng chống oxy hóa cao: Tại sao bạn cần nhiều hơn?

• LADO CARE ACTISÔ EXTRA: Hỗ trợ giải độc gan và những lưu ý khi sử dụng
• Magnesi sulfat cách sử dụng và những điều cần lưu ý?
• Viêm gan B là gì? Có khả năng khỏi bệnh hoàn toàn không?

Các lọa chất chống oxy hóa

Quá trình oxy hóa trong cơ thể

Theo giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Cơ thể chúng ta cũng tạo ra các gốc tự do như sản phẩm phụ của các phản ứng tế bào. Ví dụ, gan sản xuất và sử dụng các gốc tự do để giải độc cơ thể, trong khi các tế bào bạch cầu gửi các gốc tự do để tiêu diệt vi khuẩn, vi rút và các tế bào bị hư hại. Các chất có khả năng chống oxy hóa cao.

Khi các phân tử oxy được phép di chuyển tự do trong cơ thể, chúng sẽ gây ra cái được gọi là tổn thương oxy hóa, tức là sự hình thành các gốc tự do. Khi mức độ chống oxy hóa trong cơ thể thấp hơn mức của các gốc tự do — do dinh dưỡng kém, tiếp xúc với độc tố hoặc các yếu tố khác — quá trình oxy hóa sẽ tàn phá cơ thể. Quá trình oxy hóa dẫn đến lão hóa nhanh, tế bào bị hư hỏng hoặc đột biến, mô bị phá vỡ, kích hoạt các gen có hại trong DNA và hệ thống miễn dịch quá tải.

Chất chống oxy hóa là gì?

Chất chống oxy hóa là gì và tại sao nó lại quan trọng? Mặc dù có nhiều cách để mô tả tác dụng của chất chống oxy hóa bên trong cơ thể, một định nghĩa về chất chống oxy hóa là bất kỳ chất nào ức chế quá trình oxy hóa, đặc biệt là chất được sử dụng để chống lại sự hư hỏng của các sản phẩm thực phẩm được bảo quản hoặc loại bỏ các tác nhân oxy hóa có khả năng gây hại trong cơ thể sống.

Chất chống oxy hóa bao gồm hàng chục chất có nguồn gốc từ thực phẩm mà bạn có thể đã nghe nói đến trước đây, chẳng hạn như carotenoid như beta-carotene, lycopene và vitamin C. Đây là một số ví dụ về chất chống oxy hóa ức chế quá trình oxy hóa hoặc các phản ứng được thúc đẩy bởi oxy, peroxide và/hoặc các gốc tự do .

Chất chống oxy hóa cũng giúp trung hòa các gốc tự do có hại để ngăn ngừa các tác động tiêu cực tiềm ẩn đối với sức khỏe. Các gốc tự do tích tụ trong cơ thể do stress oxy hóa, có thể do một số yếu tố khác nhau gây ra, bao gồm chế độ ăn uống và lối sống. Theo thời gian, các gốc tự do có thể gây tổn thương tế bào và góp phần vào sự phát triển của bệnh mãn tính.

Tại sao chất chống oxy hóa tốt cho bạn?

Đi cùng với lối sống như hiện nay - với thực phẩm siêu chế biến, phụ thuộc vào thuốc và tiếp xúc nhiều với hóa chất hoặc chất gây ô nhiễm môi trường - dường như đặt nền móng cho sự gia tăng của các gốc tự do. Bởi vì nhiều người trong chúng ta tiếp xúc với tỷ lệ stress oxy hóa cao như vậy từ khi còn trẻ, chúng ta cần sức mạnh của chất chống oxy hóa hơn bao giờ hết, điều đó có nghĩa là chúng ta cần tiêu thụ thực phẩm chống oxy hóa.

Nghiên cứu cho thấy rằng khi nói đến tuổi thọ và sức khỏe tổng thể, một số lợi ích của việc tiêu thụ thực phẩm, thảo mộc, trà và chất bổ sung chống oxy hóa bao gồm:

• Dấu hiệu lão hóa chậm hơn, bao gồm da, mắt, mô, khớp, tim và não
• Làn da khỏe mạnh hơn, trẻ trung hơn, sáng hơn
• Giảm nguy cơ ung thư
• Hỗ trợ giải độc
• Nhịp cuộc sống dài hơn
• Bảo vệ chống lại bệnh tim và đột quỵ
• Ít nguy cơ mắc các vấn đề về nhận thức, chẳng hạn như chứng mất trí nhớ
• Giảm nguy cơ mất thị lực hoặc rối loạn, như thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể
• Ngăn ngừa quá trình oxy hóa và hư hỏng

Các chất chống oxy hóa

Thuật ngữ “chất chống oxy hóa” không thực sự đề cập đến một hợp chất cụ thể mà là hoạt động của các hợp chất cụ thể trong cơ thể. Có nhiều loại chất chống oxy hóa khác nhau, bao gồm một số vitamin, khoáng chất và polyphenol chống oxy hóa.

Hầu hết các loại thực phẩm nguyên chất có chứa bao gồm hỗn hợp các chất chống oxy hóa tốt nhất, giúp bạn dễ dàng tối đa hóa lợi ích sức khỏe và bổ sung nhiều loại vitamin cho hệ thống miễn dịch vào chế độ ăn uống của mình.

Cùng với các hợp chất khác trong danh sách chất chống oxy hóa, chất chống oxy hóa vitamin C có hiệu quả cao trong việc trung hòa các gốc tự do để bảo vệ chống lại bệnh tật. Các vitamin và khoáng chất khác có đặc tính chống oxy hóa mạnh bao gồm vitamin A, vitamin E, mangan và selen.

Các chất chống oxy hóa khác bao gồm lycopene, carotenoids, lutein, zeaxanthin, anthocyanins, quercetin, glutathione và flavonoid (như rutin).

Những lợi ích chất chống oxy hóa mang lại

1. Làm chậm ảnh hưởng của lão hóa bằng cách giảm thiệt hại gốc tự do

Như đã mô tả ở trên, lợi ích quan trọng nhất của chất chống oxy hóa là chống lại các gốc tự do được tìm thấy bên trong mỗi cơ thể con người, vốn có sức tàn phá rất lớn đối với những thứ như mô và tế bào. Các gốc tự do chịu trách nhiệm góp phần gây ra nhiều vấn đề sức khỏe và có mối liên hệ với các bệnh như ung thư và lão hóa sớm ở da hoặc mắt.

Cơ thể sử dụng chất chống oxy hóa để tự ngăn chặn những thiệt hại do oxy gây ra. Electron tồn tại theo cặp; các gốc tự do bị thiếu một điện tử. Đây là loại vũ khí của họ. Chúng “phản ứng” với bất cứ thứ gì chúng tiếp xúc, cướp đi một trong các electron của các tế bào và hợp chất.

Điều này làm cho tế bào hoặc hợp chất bị ảnh hưởng không thể hoạt động và biến một số tế bào thành “kẻ phá hoại tìm kiếm điện tử”, dẫn đến phản ứng dây chuyền trong cơ thể và sự gia tăng của các gốc tự do. Các gốc tự do sau đó làm hỏng DNA, màng tế bào và enzyme.

Sự hoạt động tích cực của các chất chống oxy hóa

2. Bảo vệ thị lực và sức khỏe của mắt

Các chất chống oxy hóa vitamin C, vitamin E và beta-carotene đều đã được chứng minh là có tác dụng tích cực trong việc ngăn ngừa các triệu chứng thoái hóa điểm vàng hoặc giảm/mù thị lực do tuổi tác. Nhiều loại thực phẩm cung cấp các chất dinh dưỡng này cũng cung cấp chất chống oxy hóa gọi là lutein và zeaxanthin, biệt danh là vitamin cho mắt, được tìm thấy trong các loại thực phẩm có màu sắc rực rỡ như trái cây và rau quả - đặc biệt là rau lá xanh và các loại có màu cam đậm hoặc vàng.

Những chất chống oxy hóa này được cho là dễ dàng vận chuyển khắp cơ thể, đặc biệt là đến các bộ phận mỏng manh của mắt được gọi là điểm vàng và thủy tinh thể. Trên thực tế, có hơn 600 loại caroten khác nhau được tìm thấy trong tự nhiên, nhưng chỉ có khoảng 20 loại được đưa vào mắt.

Trong số 20 chất đó, lutein và zeaxanthin là hai chất duy nhất (carotenoid điểm vàng) được lắng đọng với số lượng lớn vào phần điểm vàng của mắt, đây là một trong những phần bị tổn thương sớm nhất trong quá trình lão hóa. Nghiên cứu cho thấy rằng các nguồn lutein cao như rau bina được chứng minh là giúp giảm thoái hóa liên quan đến mắt và cải thiện thị lực.

Tương tự như vậy, chất chống oxy hóa flavonoid được tìm thấy trong quả mọng, chẳng hạn như quả việt quất hoặc nho (cũng là nguồn tuyệt vời của chất chống oxy hóa resveratrol), có thể đặc biệt có lợi trong việc hỗ trợ thị lực khi về già.

3. Giảm ảnh hưởng của lão hóa trên da

Có lẽ đáng chú ý nhất là các gốc tự do đẩy nhanh quá trình lão hóa khi nói đến vẻ ngoài và sức khỏe của làn da bạn. Sử dụng chất chống oxy hóa cho da có thể giúp chống lại tác hại này, đặc biệt là từ việc ăn các nguồn giàu vitamin C, beta-carotene và các chất chống oxy hóa khác.

Vitamin A và C có liên quan đến việc giảm sự xuất hiện của nếp nhăn và khô da. Cụ thể, vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh có thể giúp giảm tác động của quá trình oxy hóa gây ra bởi ô nhiễm, căng thẳng hoặc chế độ ăn uống kém.

Thiếu vitamin A cũng có liên quan đến tình trạng khô da, đóng vảy và dày nang lông trên da. Tương tự như cách các gốc tự do làm hỏng các tế bào bề mặt da, quá trình sừng hóa của da, khi các tế bào biểu mô mất độ ẩm và trở nên khô cứng, có thể xảy ra ở màng nhầy của đường hô hấp, đường tiêu hóa và đường tiết niệu.

4. Giúp ngăn ngừa đột quỵ và bệnh tim

Vì chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa tổn thương mô và tế bào do các gốc tự do gây ra nên chúng cần thiết để bảo vệ chống lại bệnh tim và đột quỵ. Tại thời điểm này, dữ liệu không cho thấy rằng tất cả các chất chống oxy hóa đều có hiệu quả trong việc bảo vệ chống lại bệnh tim, nhưng một số, chẳng hạn như vitamin C, dường như có hiệu quả.

Theo các Tạp chí Dinh dưỡng lâm sàng cho biết, nghiên cứu cho thấy những người có lượng vitamin C cao trong máu đã giảm gần 50% nguy cơ đột quỵ. Vô số nghiên cứu cũng đã phát hiện ra rằng những người áp dụng chế độ ăn nhiều thực vật - chứa nhiều thứ như rau tươi, thảo mộc, gia vị và trái cây - có cơ hội sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn với ít bệnh tim hơn.

Tuy nhiên, khi nói đến sức khỏe tim mạch, một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc sử dụng các chất bổ sung vitamin E hoặc beta-carotene nên “không được khuyến khích tích cực” vì làm tăng nguy cơ tử vong liên quan đến tim mạch. Vì vậy ta nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi bổ sung vitamin E hoặc carotene.

5. Có thể giúp giảm nguy cơ ung thư

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra mối liên hệ tiềm năng giữa chất chống oxy hóa và ung thư. Trên thực tế, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng hấp thụ nhiều vitamin A, vitamin C và các loại thực phẩm chống oxy hóa khác có thể giúp ngăn ngừa hoặc điều trị một số dạng ung thư nhờ khả năng kiểm soát các tế bào ác tính trong cơ thể.

Axit retinoic, có nguồn gốc từ vitamin A, là một chất hóa học đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển và biệt hóa tế bào, cũng như điều trị ung thư. Ung thư phổi, tuyến tiền liệt, vú, buồng trứng, bàng quang, miệng và da đã được chứng minh là bị ức chế bởi axit retinoic. Một nghiên cứu khác đã thu thập nhiều tài liệu tham khảo chứng minh những phát hiện về axit retinoic trong việc bảo vệ chống lại khối u ác tính, ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.

Tuy nhiên, có bằng chứng chỉ ra rằng lợi ích của các hóa chất như axit retinoic là an toàn nhất khi được lấy từ thực phẩm chống ung thư một cách tự nhiên, thay vì từ thực phẩm bổ sung.

6. Có thể giúp ngăn ngừa suy giảm nhận thức

Stress oxy hóa được cho là đóng vai trò trung tâm trong cơ chế bệnh sinh của các bệnh thoái hóa thần kinh, nhưng chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng với đầy đủ các loại thực phẩm tốt cho não dường như làm giảm nguy cơ mắc bệnh. Hiệp hội Y khoa Thần kinh Hoa Kỳ báo cáo rằng ăn nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, chẳng hạn như vitamin C và vitamin E, có thể làm giảm nhẹ nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và bệnh Alzheimer trong thời gian dài.

Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người ăn chế độ ăn thực vật giàu chất chống oxy hóa, có khả năng bảo vệ nhận thức tốt hơn.

7. Có thể bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường

Theo giảng viên Cao đẳng Dược cho biết: Ngoài việc cải thiện sức khỏe tim mạch và chức năng nhận thức, một số nghiên cứu cho thấy chất chống oxy hóa có thể hỗ trợ ngăn ngừa bệnh tiểu đường loại 2. Ví dụ, một mô hình nghiên cứu trên động vật ở Nhật Bản cho thấy rằng việc cung cấp chất chống oxy hóa cho chuột giúp duy trì chức năng của các tế bào beta trong tuyến tụy, chịu trách nhiệm sản xuất insulin.

Một đánh giá lớn khác cho thấy vitamin E giúp giảm lượng đường trong máu, trong khi vitamin C có hiệu quả trong việc giảm mức độ stress oxy hóa.

Định nghĩa chính thức về chất chống oxy hóa là bất kỳ chất nào ức chế quá trình oxy hóa, giúp ngăn ngừa sự hình thành các gốc tự do và bảo vệ chống lại bệnh tật. Các hợp chất hoạt động như chất chống oxy hóa bao gồm nhiều loại vitamin và khoáng chất cũng như các hợp chất khác như flavonoid, quercetin và rutin.

Có rất nhiều cách đơn giản để tăng cường chất chống oxy hóa, giúp bạn dễ dàng có đủ các hợp chất quan trọng này trong chế độ ăn uống hàng ngày.