Nghệ vàng vừa làm gia vị trong bếp đến vị thuốc Khương hoàng

• Cẩu tích cây dược liệu bổ Can Thận
• Atropine thuốc chống co thắt cơ trơn và những lưu ý khi sử dụng
• Metronidazole thuốc điều trị nhiễm khuẩn và những lưu ý khi sử dụng

Hãy cùng Dược sĩ, Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu qua bài viết sau nhé!.

Nghệ vàng còn được sử dụng làm các vị thuốc chữa bệnh 

1. Mô tả chung Dược liệu

Tên gọi khác: Uất kim hương, Khương hoàng, 

Tên khoa học: Curcuma longa L. (Curcuma domestica Lour.)

Thuộc họ Gừng Zingiberaceae.

1.1.Mô tả thực vật

Là loài thân thảo cao từ 0.6 - 1 m. Thân rễ cây phình to thành củ hình trụ hoặc hơi dẹt, khi cắt ngang thân rễ có màu vàng cam sẫm.

Lá mọc xen kẽ và xếp thành 2 hàng đối xứng nhau, có thể dài tới 40-100 cm, rộng tới 30-40 cm. Phần cuống lá có bẹ.

Hoa có hình nón thưa, Cụm hoa được mọc ở giữa các lá.

Quả nang 3 ngăn, 3 van. Hạt có áo hạt..

Đặc điểm cây nghệ vàng

1.2. Phân bố, thu hái

• Nghệ vàng được trồng ở khắp nơi trên đất nước ta, thường được các gia đình sử dụng làm gia vị và làm thuốc.Cậy còn được trồng ở một số nước nhiệt đới như Ấn Độ, và các nước Đông Nam Á, Trung Quốc,…
• Thường thu hoạch vào mùa thuLoại bỏ hết rễ và để riêng phần rể và thân rễ. Hoặc thái mỏng đem đi phơi nắng hoặc sấy khô để bảo quản được tốt và lâu.
• Thường chế biến nghệ dưới dạng bột mịn, phơi khô.

1.3. Bảo quản

Đem phơi hoặc sấy khô. bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng và độ ẩm cao.

2.Bộ phận dùng:

Chủ yếu là Củ nghệ là bộ phận được sử dụng làm thuốc, dược liệu

Củ được bào chế thuốc dưới dạng bột, viên nén.còn sử dụng để làm gia vị món ăn

3.Thành phần hóa học

Trong khương hoàng, phân tích được các hoạt chất như sau:

• Chất màu curcumin 0,3%. là chất tạo nên màu của nghệ vàng, là tinh thể màu nâu đỏ, ánh tím, không tan trong nước, tan trong các dung môi như clorofo, rượu, ete, .
• Tinh dầu 1 – 5% giúp cho nghệ vàng có mùi thơm.
• Ngoài ra nghệ còn có chứa tinh bột, canxi oxalat, chất béo, nước, một số chất vô cơ.

Củ nghệ vàng

4.Tác dụng dược lý của nghệ vàng

* Theo Y học hiện đại

• Nghệ vàng đã nghiên cứu đã minh chứng rằng có khả năng kích thích bài tiết mật của tế bào gan. Ngoài ra hoạt chất curcumin làm tăng co bóp túi mật, làm thông lợi mật.
• Và curcumin có tác dụng giảm cholesterol trong máu. Do đó, nghệ vàng hỗ trợ chữa trị trong bệnh chuyển hóa, ngăn ngừa các bệnh  xơ vữa động mạch,…
• Tác dụng kháng sinh của nghệ vàng đã được nghiên cứu từ rất lâu, qua nhiều nhà khoa học đã chứng minh Nghệ vàng có tác dụng tiêu diệt các vi khuẩn thuộc nhóm Tụ cầu ,Vi khuẩn Lao,Vi khuẩn thương hàn Salmonella paratyphi, nấm Trychophyton gypcum và một số vi khuẩn khác…

* Theo Y học cổ truyền

• Tính vị:  có vị cay, đắng, tính ôn ấm, quy vào 2 kinh can và tỳ. Có tác dụng phá  huyết, thông kinh, tiêu mủ, kháng viêm, liền sẹo, cầm máu.
• Thường chữa trị viêm dạ dày tá tràng, vàng da, phụ nữ sau sinh bị đau bụng, đau bụng kinh có máu kinh thành cục.
• Có tác dụng giúp lên da non. Là kháng sinh và trừ mụn nhọt nên nghệ vàng còn dùng để bôi lên vùng da bị mụn mới khỏi để tránh sẹo da.
• Phụ nữ đang có thai không nên dùng nghệ vàng do tác dụng phá huyết.

5. Các bài thuốc từ nghệ vàng

1. Hỗ trợ chữa trị đau dạ dày

• Đem Nghệ rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô và tán thành bột nhỏ mịn.
• Dùng Mật ông hòa bột nghệ, sau đó vo viên nhỏ bằng hạt đậu xanh
• Để cho khô ráo rồi cho vào lọ thủy tinh đậy nắp kín. 
• Dùng khoảng 3 – 6 viên/lần,
• Có tác dụng chữa trị viêm loét dạ dày tá tràng, chứng đau thượng vị, nóng rát, đầy hơi, ợ hơi, ợ chua, cầm máu, lành vết thương vùng bị loét.

Nghệ vàng và mật ong: cặp bài trùng trong điều trị bệnh dạ dày

2. Chữa trị  và Cải thiện chứng kinh nguyệt không đều

• Dùng Khương hoàng, đào nhân, xuyên khung mỗi vị 8g, ích mẫu, kê huyết đằng mỗi vị 16g và 12g sinh địa.
• Sắc với nước để uống mỗi ngày.
• Kiên trì dùng khoảng 2 – 3 tuần trước khi có kinh.
• Dùng liên tục khoảng 5 liệu trình hoặc cho đến khi kinh nguyệt ổn định.

3. Chữa trị mụn nhọt trên da bằng nghệ vàng

• Lấy chừng 100g nghệ vàng, 150g củ ráy dại, dầu vừng150g, 70g sáp ong và nhựa thông.
• Rửa sạch, gọt vỏ, thái mỏng và giã nát.
• Rồi cho hỗn hợp này vào trong dầu vừng, nấu chín nhừ.
• Rồi cho nhựa thông , sáp ong vào, đun nóng, khuấy trộn đều lên và để nguội. 
• Phết hỗn hợp này lên giấy bản rồi dán vào chỗ nơi mụn nhọt.

4. Chữa trị chứng trướng bụng do ăn uống không tiêu

• Dùng uất kim, hương phụ, sài hồ với lượng từ 10 – 12g.
• Sắc lấy nước uống mỗi ngày dùng 1 thang. hoặc có thể tán thành bột mịn,
• Uống trước bữa ăn chừng 1 – 2 giờ.

5. Chữa trị viêm gan cấp tính do virus

• Lấy chừng 12g nghệ vàng, nhân trần, bồ công anh, bạch mao căn mỗi vị khoảng 40g, 16g chi tử, hoàng liên, đại hoàng mỗi vị 9g cho vào ấm.
• Sắc lấy nước uống, mỗi ngày dùng 1 thang, chia thành 3 lần uống.
• Dùng thuốc trước bữa ăn, uống liền khoảng 1 tháng liên tiếp.

6. Khắc phục chứng viêm gan mãn tính

• Dùng 4g nghệ, côn bố và  đình lịch tử mỗi vị 12g, 10g hạt bìm bìm, 10g hải tảo, 6g quế tâm cho vào ấm. 
• Sắc lấy nước uống, dùng 1 thang/ngày, chia thuốc thành 3 lần uống trước bữa ăn.

6. Kiêng kỵ - lưu ý khi sử dụng nghệ vàng

Cần nắm rõ một vài lưu ý sau đây để sử dụng nghệ vàng an toàn,

• Không nên dùng Phụ nữ có thai, các bệnh sản hậu mà không phải do nhiệt kế ứ.
• Tuyệt đối không nên dùng nghệ vàng khi gặp các vấn đề về túi mật.
• Những người đang thiếu sắt hoặc đang bổ sung sắt thì cũng nên chú ý vì nghệ có ảnh hưởng đến khả năng hấp thu chất sắt. Nên nam giới đang muốn có con thì nên thận trọng khi dùng nghệ,
• Không nên dùng cho người bị trào ngược dạ dày thực quản.
• Người bệnh thiếu máu không dùng.
• Bệnh nhân tiểu đường, huyết áp và sỏi thận cần cẩn trọng khi dùng
• Người sắp thực hiện phẫu thuật không dùng vì nghệ có thể chống đông máu.
• Nên sử dụng đủ liều, đúng lượng và không nên lạm dụng.
• Nên kết hợp mật ong với nghệ vàng để làm tăng tác dụng điều trị bệnh

Theo tin tức y dược khương hoàng hay nghệ vàng là một gia vị phổ biến trong mỗi gia đình được sử dụng từ rất lâu đời. Với công dụng làm gia vị, “mỹ phẩm” chăm sóc da thì nghệ vàng còn được dùng làm dược liệu chữa bệnh. Tuy nhiên, cần thận trọng sử dụng nghệ vàng. Hãy tham khảo ý kiến các Bác sĩ chuyên môn để có cách sử dụng phù hợp với tình trạng sức khỏe của bản thân./.

DsCKI.Nguyễn Quốc Trung