Vị thuốc từ những con tằm vôi – Bạch cương tằm

Thứ sáu, 09/12/2022 | 10:13

Đó là những con tằm ăn dâu bị nhiễm khuẩn Batrytis bassiana Bals rồi chết khô cứng (tằm vôi). Đây là vị thuốc quý trong đông y có tên Bạch cương tằm với những công dụng như chữa đau đầu do phong nhiệt, viêm amidan, cổ họng nhiều đờm, khản tiếng...

Hãy cùng Giảng viên, Dược sĩ Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về vị thuốc này nhé!

01670556736.jpeg

Bạch cương tằm (Tằm vô)i

1. Đặc điểm chung vị thuốc Bạch cương tằm

  • Tên gọi khác: Cương tàm, cương trùng, Tằm cô chỉ…
  • Tên khoa học:  Bombyx cum Botryte  Thuộc  Họ: (Tằm) Bombycidae

1.1.Mô tả dược liệu:

bạch cương tàm là vị thuốc có nguồn gốc từ con tằm ăn lá dâu, còn gọi là tằm vôi (trắng như vôi), bị chết do nhiễm một loại vi khuẩn (Botrytis bassiana Bals) gây ra.

Bên ngoại: Cương tằm có hình ống tròn, nhiều vết nhăn, teo, cong. Dài 3 - 5 cm, đường kính 3 - 7 cm.

Vỏ ngoài có màu trắng xám, Đầu, chân và các đốt đều có thể phân biệt rõ ràng thường lẫn đám tơ quấn quanh. Phần đầu sắc nâu vàng, chân 8 đôi, dạng nổi lên.

Bên trong: khô giòn và dễ dàng bị bẻ đôi, nhìn thấy bên trong ruột có màu nâu xanh, ngửi mùi hơi hôi, vị hơi mặn, đắng.

2. Thu hái, chế biến , bảo quản

Thu hái: quanh năm

Chế biến: Có nhiều cách bào chế:

  • Theo Trung y: Đem Bạch cương tằm ngâm vào nước vo gạo một ngày đêm cho nhớt dầu nổi lên mặt nước, sấy khô nhỏ lửa, lau chùi sạch lớp lông vàng và miệng đen rồi tán bột (theo Lôi Công).
  • Theo kinh nghiệm Việt Nam:  Đem Bạch cương tằm ngâm nước vo gạo một đêm, dùng tay quấy nhẹ cho tơ và nhớt ra hết, vớt ra, rồi đem ra phơi hoặc sấy khô. Dùng dạng thuốc thang hoặc tán bột làm hoàn tán. 

Nguồn gốc bạch cương tàm

Vị thuốc này được dùng từ lâu theo truyền thống y học Trung Hoa, ở nước ta sử dụng vị thuốc này cũng kế thừa theo kinh nghiệm y học Trung Hoa. Và hiện nay, nguồn thuốc này đều được nhập từ Trung Quốc, ta không sản xuất được nguồn nguyên liệu này.

Theo thống kê một số nơi vẫn khẳng định chưa có nơi nào biết làm bạch cương tàm và hiện nay chúng ta chủ yếu trồng dâu nuôi tằm để lấy tơ dệt vải, chưa có nơi nào nuôi tằm làm nguyên liệu chế biến ra vị thuốc Bạch cương tằm

Bảo quản: để nơi khô ráo, chú ý tránh ẩm thấp, bụi bẩn.có thể bảo quản bằng vôi.

3. Thành phần hóa học

Trong Bạch cương tằm chứa: chất protid khoảng 65 - 67%, chất béo 4.38 - 4.5%, độ tro 6.34%.

4. Tác dung - Công dụng của vị thuốc Bạch cương tàm

Vị thuốc này thường được dùng để chữa một số chứng:

  • Chữa co giật của trẻ em, trẻ em khóc đêm.
  • Trẻ em khóc đêm, hay giật mình.
  • Giải cảm sốt, trị mất tiếng, cổ họng đau sưng
  • Chữa viêm họng, viêm thanh quản.
  • Chữa ho nhiều ngày do viêm phế quản mãn.
  • Chữa lao hạch.
  • Chữa di tinh, liệt dương ở nam giới.
  • Chữa sinh xong đau bụng ở nữ giới, phụ nữ bị băng huyết, khí hư,.
  • Chữa trị các vết nám, sạm đen trên da mặt
  • Hỗ trợ chữa trị ngứa da, mày đay, sản phụ thiếu máu
  • Hỗ trợ trong chữa trị tai biến mạch máu não.

Liều lượng:  Ngày dùng 6 – 12g.

11670556736.jpeg

Bạch cương tàm vị thuốc quý với nhiều công dụng

5. Một số bài thuốc sử dụng Bạch cương tàm

5.1. Bài thuốc chữa trị trẻ nhỏ bị trúng phong

Lấy 2 con bạch cương tằm, bỏ đầu, tán bột, hòa trộn với mật ong bôi lên miệng và lưỡi trẻ.

Bôi mỗi ngày 1 lần. Dùng cho đến khi khỏe hẳn.

5.2. Bài thuốc chữa trị trẻ em bị động kinh

Lấy 40g bạch cương tằm, 7 củ tỏi,

Rồi lấy đất đốt cho đỏ lên rồi dùng tỏi mài trên đất thành cao

Dùng Bạch cương tằm bỏ đầu và chân, để trên đất đó, úp tô lại để qua đêm đừng làm hở hơi

Ngày hôm sau lấy bạch cương tằm này tán bột, thổi vào mũi hàng ngày.

5.3. Chữa trị Ho, viêm họng, tiêu đờm:

Bạch cương tằm (đã qua chế biến) 5g, củ gừng tươi 20g, cam thảo bắc 4g,

Lấy Gừng tươi đem rửa sạch, giã nát ép lấy nước, cương tằm và cam thảo tán thành dạng bột mịn,

Khi sử dụng lấy bột 2 loại này hòa cùng với nước gừng tươi uống trong ngày.

5.4. Chữa trị Viêm amidan cấp:

Bột cương tằm, cây bạch hà, vỏ quýt mỗi vị 5g, củ gừng tươi 15g

Thực hiện:

Các dược liệu rửa sạch sắc với khoảng 2 bát nước, đun sôi rồi gạn lấy nước.

Nước thuốc hòa cùng với bột cương tằm ,uống trong ngày chia làm 3 lần.

5.5. Điều trị liệt dương, di tinh, xuất tinh sớm

Dùng bột cương tàm 5g, săc với 1 chén nhỏ rượu trắng,

uống sau bữa ăn khoảng 2 giờ. ngày uống 2 lần. Dùng 3 - 4 tuần liền.

Hoặc: Cương tàm 40g ngâm trong 400ml rượu gạo 29-35 độ.

Sau 3 - 4 tuần là có thể dùng được, Uống mỗi lần 30-50ml, uống 3 lần/ngày,

uống trước khi đi ngủ hoặc trước bữa ăn

5.6. Chữa trị các vết nám, sạm đen trên da mặt:

Dùng Bạch cương tàm tán bột, lấy một lượng vừa đủ hòa với nước đun sôi để nguội tạo thành thứ bột sền sệt, Khi dùng lấy bôi lên bôi vào các vết sạm, lên da mặt trước khi đi ngủ, làm liên tục nhiều ngày

6. Kiêng kỵ

Khi sử dụng bạch cương tằm cần lưu ý các vấn đề sau:

  • Không dùng bạch cương tằm tương kỵ với : cát cánh, phục linh, phục thần, tăng phiêu tiêu
  • Không được dùng bạch cương tằm nếu mắc các bệnh lý trên mà không có ngoại tà  
  • Không được dùng bạch cương tăm cho các bệnh không phải do phong nhiệt gây ra. 

Theo tin tức y dược bạch cương tàm là một vị thuốc hay, chữa đau đầu do phong nhiệt, viêm amidan, cổ họng nhiều đờm, khản tiếng, mất giọng, đau do viêm họng,nám da, tàn nhang, liệt dương, động kinh co giật ở trẻ nhỏ... Nhưng không phải ai cũng biết cách dùng, hoặc cần phải kiêng kỵ. Do đó, người dùng nên tham khảo ý kiến từ thầy thuốc chuyên môn để tránh những phản ứng không mong muốn. /.

Ds.CKI.Nguyễn Quốc Trung

Có thể sử dụng chườm đá để giảm đau đầu không?

Có thể sử dụng chườm đá để giảm đau đầu không?

Hội chứng đau đầu có nguyên nhân đa dạng và mỗi người thường có cách giảm đau riêng. Đau đầu kéo dài hoặc đau nửa đầu thường cần chú ý, và việc chườm đá có thể là một phương pháp giúp giảm đau trong một số trường hợp.
Có phải uống nhiều nước có lợi cho gan và thận không?

Có phải uống nhiều nước có lợi cho gan và thận không?

Mất nước và uống quá nhiều cũng đều gây hại. Thừa nước khi uống nhiều nước hơn mức cần có thể gây tác động tiêu cực, như làm loãng natri máu, gánh nặng cho thận, và rối loạn điện giải.
Nhiễm khuẩn đường tiết niệu : Nguyên nhân và triệu chứng

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu : Nguyên nhân và triệu chứng

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu là một bệnh phổ biến, thường gặp ở phụ nữ, và có thể xảy ra ở trẻ nhỏ. Mặc dù có thể chữa khỏi, nhưng nguy cơ tái phát cao. Nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể lan rộng và gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Cách giảm bớt cơn đau từ hội chứng ống cổ tay

Cách giảm bớt cơn đau từ hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay phổ biến gây đau và tê bì ở một hoặc cả hai bàn tay. Bệnh xảy ra khi dây thần kinh bị nén tại ống cổ tay, có thể trở nên nghiêm trọng. Nhận biết và điều trị kịp thời giúp để giảm triệu chứng và phục hồi chức năng.
Đăng ký trực tuyến