Đó là những con tằm ăn dâu bị nhiễm khuẩn Batrytis bassiana Bals rồi chết khô cứng (tằm vôi). Đây là vị thuốc quý trong đông y có tên Bạch cương tằm với những công dụng như chữa đau đầu do phong nhiệt, viêm amidan, cổ họng nhiều đờm, khản tiếng...
Đó là những con tằm ăn dâu bị nhiễm khuẩn Batrytis bassiana Bals rồi chết khô cứng (tằm vôi). Đây là vị thuốc quý trong đông y có tên Bạch cương tằm với những công dụng như chữa đau đầu do phong nhiệt, viêm amidan, cổ họng nhiều đờm, khản tiếng...
Hãy cùng Giảng viên, Dược sĩ Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về vị thuốc này nhé!
Bạch cương tằm (Tằm vô)i
1.1.Mô tả dược liệu:
bạch cương tàm là vị thuốc có nguồn gốc từ con tằm ăn lá dâu, còn gọi là tằm vôi (trắng như vôi), bị chết do nhiễm một loại vi khuẩn (Botrytis bassiana Bals) gây ra.
Bên ngoại: Cương tằm có hình ống tròn, nhiều vết nhăn, teo, cong. Dài 3 - 5 cm, đường kính 3 - 7 cm.
Vỏ ngoài có màu trắng xám, Đầu, chân và các đốt đều có thể phân biệt rõ ràng thường lẫn đám tơ quấn quanh. Phần đầu sắc nâu vàng, chân 8 đôi, dạng nổi lên.
Bên trong: khô giòn và dễ dàng bị bẻ đôi, nhìn thấy bên trong ruột có màu nâu xanh, ngửi mùi hơi hôi, vị hơi mặn, đắng.
2. Thu hái, chế biến , bảo quản
Thu hái: quanh năm
Chế biến: Có nhiều cách bào chế:
Nguồn gốc bạch cương tàm
Vị thuốc này được dùng từ lâu theo truyền thống y học Trung Hoa, ở nước ta sử dụng vị thuốc này cũng kế thừa theo kinh nghiệm y học Trung Hoa. Và hiện nay, nguồn thuốc này đều được nhập từ Trung Quốc, ta không sản xuất được nguồn nguyên liệu này.
Theo thống kê một số nơi vẫn khẳng định chưa có nơi nào biết làm bạch cương tàm và hiện nay chúng ta chủ yếu trồng dâu nuôi tằm để lấy tơ dệt vải, chưa có nơi nào nuôi tằm làm nguyên liệu chế biến ra vị thuốc Bạch cương tằm
Bảo quản: để nơi khô ráo, chú ý tránh ẩm thấp, bụi bẩn.có thể bảo quản bằng vôi.
Trong Bạch cương tằm chứa: chất protid khoảng 65 - 67%, chất béo 4.38 - 4.5%, độ tro 6.34%.
Vị thuốc này thường được dùng để chữa một số chứng:
Liều lượng: Ngày dùng 6 – 12g.
Bạch cương tàm vị thuốc quý với nhiều công dụng
5.1. Bài thuốc chữa trị trẻ nhỏ bị trúng phong
Lấy 2 con bạch cương tằm, bỏ đầu, tán bột, hòa trộn với mật ong bôi lên miệng và lưỡi trẻ.
Bôi mỗi ngày 1 lần. Dùng cho đến khi khỏe hẳn.
5.2. Bài thuốc chữa trị trẻ em bị động kinh
Lấy 40g bạch cương tằm, 7 củ tỏi,
Rồi lấy đất đốt cho đỏ lên rồi dùng tỏi mài trên đất thành cao
Dùng Bạch cương tằm bỏ đầu và chân, để trên đất đó, úp tô lại để qua đêm đừng làm hở hơi
Ngày hôm sau lấy bạch cương tằm này tán bột, thổi vào mũi hàng ngày.
5.3. Chữa trị Ho, viêm họng, tiêu đờm:
Bạch cương tằm (đã qua chế biến) 5g, củ gừng tươi 20g, cam thảo bắc 4g,
Lấy Gừng tươi đem rửa sạch, giã nát ép lấy nước, cương tằm và cam thảo tán thành dạng bột mịn,
Khi sử dụng lấy bột 2 loại này hòa cùng với nước gừng tươi uống trong ngày.
5.4. Chữa trị Viêm amidan cấp:
Bột cương tằm, cây bạch hà, vỏ quýt mỗi vị 5g, củ gừng tươi 15g
Thực hiện:
Các dược liệu rửa sạch sắc với khoảng 2 bát nước, đun sôi rồi gạn lấy nước.
Nước thuốc hòa cùng với bột cương tằm ,uống trong ngày chia làm 3 lần.
5.5. Điều trị liệt dương, di tinh, xuất tinh sớm
Dùng bột cương tàm 5g, săc với 1 chén nhỏ rượu trắng,
uống sau bữa ăn khoảng 2 giờ. ngày uống 2 lần. Dùng 3 - 4 tuần liền.
Hoặc: Cương tàm 40g ngâm trong 400ml rượu gạo 29-35 độ.
Sau 3 - 4 tuần là có thể dùng được, Uống mỗi lần 30-50ml, uống 3 lần/ngày,
uống trước khi đi ngủ hoặc trước bữa ăn
5.6. Chữa trị các vết nám, sạm đen trên da mặt:
Dùng Bạch cương tàm tán bột, lấy một lượng vừa đủ hòa với nước đun sôi để nguội tạo thành thứ bột sền sệt, Khi dùng lấy bôi lên bôi vào các vết sạm, lên da mặt trước khi đi ngủ, làm liên tục nhiều ngày
Khi sử dụng bạch cương tằm cần lưu ý các vấn đề sau:
Theo tin tức y dược bạch cương tàm là một vị thuốc hay, chữa đau đầu do phong nhiệt, viêm amidan, cổ họng nhiều đờm, khản tiếng, mất giọng, đau do viêm họng,nám da, tàn nhang, liệt dương, động kinh co giật ở trẻ nhỏ... Nhưng không phải ai cũng biết cách dùng, hoặc cần phải kiêng kỵ. Do đó, người dùng nên tham khảo ý kiến từ thầy thuốc chuyên môn để tránh những phản ứng không mong muốn. /.
Ds.CKI.Nguyễn Quốc Trung