Các yếu tố gây nguy cơ xơ vữa động mạch bạn cần biết

• Chàm da mặt là gì và cách chữa trị hiệu quả.
• Các loại thuốc trị giời leo và nguyên tắc khi sử dụng

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu những yếu tố phổ biến nhất, từ lối sống, chế độ ăn uống đến các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, để giúp bạn bảo vệ hệ tim mạch một cách hiệu quả. Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM - trường Cao đẳng Y Dược Paster chia sẻ cụ thể như sau:

1. Xơ vữa động mạch là gì?

Xơ vữa động mạch là một bệnh lý mạn tính xảy ra khi các mảng bám (plaque) tích tụ bên trong thành động mạch. Các mảng bám này được tạo thành từ cholesterol, chất béo, canxi và các tế bào viêm, dẫn đến tình trạng động mạch bị xơ cứng và hẹp lại. Sự tích tụ này cản trở dòng chảy của máu, làm giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng cung cấp cho các cơ quan và mô trong cơ thể.

Hình ảnh mảng xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch thường tiến triển âm thầm qua nhiều năm và không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi gây ra các biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc bệnh động mạch ngoại biên. Đây là nguyên nhân hàng đầu của các bệnh tim mạch và đột quỵ trên toàn cầu.

Nguyên nhân chính của xơ vữa động mạch bao gồm lối sống không lành mạnh (chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, hút thuốc lá, ít vận động), bệnh lý nền như tăng huyết áp, đái tháo đường và rối loạn lipid máu. Phòng ngừa và kiểm soát tình trạng này đòi hỏi thay đổi lối sống, duy trì chế độ ăn uống cân bằng, và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ liên quan.

2. Các yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch

Các yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch có thể được chia thành hai nhóm chính: yếu tố không thể thay đổi và yếu tố có thể thay đổi. Hiểu rõ những yếu tố này là bước đầu quan trọng trong việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh lý nguy hiểm này.

Tuổi tác: Nguy cơ xơ vữa động mạch tăng dần t

2.1. Yếu tố không thể thay đổi

heo tuổi. Nam giới trên 45 tuổi và phụ nữ trên 55 tuổi có nguy cơ cao hơn.

Giới tính: Nam giới thường có nguy cơ mắc bệnh sớm hơn phụ nữ, mặc dù sự khác biệt này giảm dần sau mãn kinh.

Tiền sử gia đình: Nếu gia đình có người thân mắc bệnh tim mạch sớm, nguy cơ bị xơ vữa động mạch của bạn sẽ cao hơn.

2.2. Yếu tố có thể thay đổi

Rối loạn lipid máu: Mức cholesterol LDL (cholesterol "xấu") cao và HDL (cholesterol "tốt") thấp là nguyên nhân chính gây xơ vữa.

Huyết áp cao: Tăng huyết áp gây áp lực lớn lên thành mạch máu, làm tổn thương và tạo điều kiện cho mảng bám hình thành.

Hút thuốc lá: Nicotine và các chất độc trong thuốc lá làm tổn thương mạch máu, tăng nguy cơ xơ vữa và các biến chứng tim mạch.

Đái tháo đường: Lượng đường trong máu cao kéo dài làm tổn thương mạch máu và thúc đẩy quá trình tích tụ mảng bám.

Thừa cân, béo phì: Tăng cân quá mức dẫn đến tình trạng viêm mạn tính và làm tăng cholesterol, huyết áp.

Lối sống ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất làm giảm khả năng chuyển hóa chất béo và gây tích tụ mỡ trong mạch máu.

Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều chất béo bão hòa, đường, muối và thực phẩm chế biến sẵn làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.

2.3. Yếu tố tâm lý và môi trường

Stress kéo dài: Căng thẳng mạn tính có thể làm tăng huyết áp và cholesterol, góp phần vào sự phát triển xơ vữa động mạch.

Ô nhiễm môi trường: Tiếp xúc lâu dài với không khí ô nhiễm hoặc các chất độc hại cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mạch máu.

Việc nhận biết và kiểm soát các yếu tố nguy cơ trên, đặc biệt là những yếu tố có thể thay đổi, sẽ giúp giảm nguy cơ mắc xơ vữa động mạch và cải thiện sức khỏe tim mạch tổng thể.

Ăn uống không lành mạnh là yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch

3. Biện pháp phòng ngừa các yếu tố nguy cơ xơ vữa động mạch

Phòng ngừa xơ vữa động mạch tập trung vào việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ thông qua thay đổi lối sống và quản lý sức khỏe. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả. Chuyên gia, giảng viên chia sẻ với sinh viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM trong chăm sóc cụ thể:

3.1. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Giảm chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa: Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa mỡ động vật, đồ chiên rán, và thực phẩm chế biến sẵn.

Tăng cường chất béo tốt: Sử dụng dầu thực vật như dầu ô liu, dầu hạt cải, và bổ sung cá giàu omega-3 (cá hồi, cá thu).

Ăn nhiều rau quả và ngũ cốc nguyên hạt: Đây là nguồn chất xơ giúp giảm cholesterol LDL (cholesterol "xấu").

Hạn chế đường và muối: Tránh thức ăn, đồ uống có hàm lượng đường cao và giảm lượng muối nạp vào cơ thể.

3.2. Tăng cường hoạt động thể chất

Tập thể dục thường xuyên: Duy trì ít nhất 30 phút tập luyện mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần, như đi bộ nhanh, chạy bộ, hoặc bơi lội.

Tránh lối sống ít vận động: Thay đổi thói quen ngồi lâu, như đứng dậy đi lại hoặc vươn vai sau mỗi giờ làm việc.

3.3. Kiểm soát cân nặng

Duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ ăn uống và tập luyện đều đặn, tránh béo phì và thừa cân.

3.4. Quản lý các bệnh lý liên quan

Hạ huyết áp: Thực hiện các biện pháp kiểm soát huyết áp, bao gồm sử dụng thuốc theo chỉ định nếu cần.

Kiểm soát đường huyết: Đối với người đái tháo đường, duy trì mức đường huyết ổn định là điều quan trọng.

Điều chỉnh lipid máu: Sử dụng thuốc điều trị rối loạn mỡ máu (statin) nếu được bác sĩ kê đơn.

3.5. Tránh các thói quen có hại

Không hút thuốc lá: Bỏ thuốc lá sẽ cải thiện lưu thông máu và giảm tổn thương thành mạch.

Hạn chế rượu bia: Tiêu thụ đồ uống có cồn trong giới hạn cho phép.

3.6. Kiểm soát stress

Tìm cách giảm căng thẳng như tập yoga, thiền định, hoặc tham gia các hoạt động giải trí.

3.7. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Thực hiện xét nghiệm mỡ máu, đường huyết, và huyết áp thường xuyên để phát hiện sớm các bất thường.

Tư vấn bác sĩ nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch hoặc các triệu chứng bất thường như đau ngực, khó thở.

Áp dụng những biện pháp trên không chỉ giúp phòng ngừa xơ vữa động mạch mà còn bảo vệ sức khỏe tim mạch toàn diện.

Nguồn: Tin tức Y Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur