Tăng acid uric máu : Những nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Chủ nhật, 05/11/2023 | 10:56
Chúng ta đều biết rằng tình trạng tăng nồng độ axit uric trong máu thường liên quan chặt chẽ đến bệnh Gout. Tuy nhiên, còn có một số nguyên nhân khác có thể gây tăng nồng độ axit uric trong máu, đặc biệt là do thói quen ăn uống và lối sống không lành mạnh.
Theo các Giảng viên, Bác sĩ Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, Axit uric là một sản phẩm chuyển hóa của purin, một thành phần cấu trúc của DNA và RNA (các phân tử di truyền). Axit uric thường được loại bỏ qua thận. Khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao và vượt quá mức bão hòa, nó có thể tạo thành các tinh thể urat, tạo ra các khối cục trong khớp, dẫn đến cơn gút cấp (gút). Nó cũng có thể tạo thành các hạt tophi trong da hoặc mô mềm, hoặc tạo thành sỏi urat trong thận. Bệnh tăng axit uric máu có thể xuất hiện với hoặc không xuất hiện triệu chứng. Khi có triệu chứng, bệnh thường liên quan đến cơn gút cấp hoặc gút mạn.
Nguyên nhân gây Tăng acid uric máu
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tăng axit uric máu, tổng quan chúng có thể chia thành hai nhóm lớn: một là do tăng chuyển hóa purin, và hai là do giảm quá trình loại bỏ axit uric qua thận. Các nguyên nhân bao gồm:
Tiêu thụ nhiều bia và rượu.
Chế độ ăn uống giàu purin, bao gồm thức ăn từ động vật phủ tạng, hải sản, tôm cua, đậu, và nấm.
Suy thận mạn.
Các bệnh lý mà gây phá hủy tế bào vượt quá mức bình thường, như lơxêmi, các bệnh ác tính, và vẩy nến.
Việc sử dụng một số loại thuốc, chẳng hạn như corticoid, thuốc lợi tiểu như furosemide, aspirin, và thuốc chống lao như Ethambutol và Pyrazinamid.
Sự thiếu hụt enzym cần thiết trong quá trình chuyển hóa purin, đây là một bệnh di truyền.
Triệu chứng bệnh Tăng axit uric máu
Khi tăng axit uric máu gây ra triệu chứng, chúng thường thể hiện dưới dạng cơn Gout cấp (gout) trong bối cảnh lâm sàng. Nếu bệnh kéo dài, có thể gây tổn thương do Gout mạn tính và tăng axit uric mạn tính.
Cơn Gout cấp: Thường xuất hiện sau bữa ăn giàu đạm và thường bắt đầu vào nửa đêm. Nó gây đau dữ dội ở một khớp cụ thể, thường nhất là ngón chân cái. Cơn đau này thường phản ứng tốt với colchicine.
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng tại TPHCM cho biết, biểu hiện của Gout mạn và tăng axit uric mạn tính:
Tophi: Xuất hiện khi muối urat kết tụ trong các mô liên kết. Chúng thường xuất hiện ở vành tai, mỏm khuỷu, xung quanh các khớp, và thường có màu trắng ở phần bên trong. Khi tophi vỡ, chúng sẽ tiết ra chất nhầy màu trắng giống bột phấn.
Sưng đau và biến dạng các khớp do sự tích tụ axit uric tại khớp.
Sỏi thận: Sỏi urat thường xuất hiện với triệu chứng cơn đau áp buốt ở vùng thận, đau ở hông, lan xuống bên, cơ quan sinh dục, và có thể kèm theo tiểu máu.
Suy thận do bệnh thận kẽ.
Phương pháp điều trị tăng axit uric máu
Phương pháp điều trị bệnh Tăng acid uric máu chia thành hai nhóm:
Tăng acid uric máu không xuất hiện triệu chứng: Trong những trường hợp này, điều trị không thường cần thiết. Tuy nhiên, đối với bệnh nhân dưới 40 tuổi, nếu mức acid uric vượt quá 480mmol/l và có các vấn đề về chuyển hóa kèm theo, có thể xem xét việc sử dụng thuốc để giảm acid uric sớm hơn. Trong trường hợp tăng acid uric máu do hội chứng ly giải u trong các bệnh lý ác tính, điều trị nên được thực hiện dưới sự chỉ định của bác sĩ.
Tăng acid uric máu có triệu chứng: Điều này thường xuất hiện dưới dạng bệnh gút hoặc gây tổn thương mạn tính do tăng acid uric máu.
Cơn gút cấp: Có thể sử dụng colchicine 1mg/ngày, uống vào buổi tối. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ như tiêu chảy và buồn nôn. Cũng có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không steroid (NSAID) như diclofenac, piroxicam. Tuy nhiên, cần thận trọng nếu bệnh nhân có vấn đề về dạ dày.
Gút mạn và tổn thương mạn tính do tăng acid uric máu: Thông thường, điều trị sử dụng thuốc ức chế tổng hợp acid uric như Allopurinol. Allopurinol không nên được sử dụng ngay khi bệnh nhân đang trong giai đoạn cơn gút cấp, mà nên đợi cho đến khi tình trạng viêm giảm đi. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân đang sử dụng Allopurinol và có cơn gút cấp, họ
nên tiếp tục sử dụng thuốc. Một hạn chế của Allopurinol là khả năng gây ra các phản ứng dị ứng nặng, có thể đe dọa tính mạng (khoảng 2-3%). Cùng nhóm với Allopurinol có thuốc Febuxostat. Thuốc này có khả năng hạ acid uric hiệu quả hơn và gây ít phản ứng dị ứng hơn so với Allopurinol, tuy nó có giá thành cao hơn. Còn thuốc Probenecid, thuốc làm tăng thải acid uric qua đường tiểu, hiện ít được sử dụng hơn và thường được xem xét khi không thể sử dụng các thuốc ức chế tổng hợp acid uric.
Nguyên nhân mệt mỏi đau nhức khắp người có thể do căng thẳng, thiếu ngủ hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như rối loạn miễn dịch, viêm nhiễm và bệnh lý mãn tính.
Say rượu bia gây mệt mỏi, khó chịu và ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt, công việc. Hiện nay, nhiều loại thuốc giải rượu đã được nghiên cứu, giúp giảm nhanh các triệu chứng. Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng các phương pháp giải rượu tự nhiên mà không cần dùng thuốc.
Angut 300 là thuốc được chỉ định trong điều trị gout mạn tính, sỏi urat và các tình trạng tăng acid uric trong máu. Người bệnh cần lưu ý thận trọng khi sử dụng thuốc Angut 300.
Khi tần suất đi tiểu tăng cao một cách bất thường, đặc biệt vào ban đêm hoặc đi kèm các triệu chứng khác như tiểu buốt, tiểu rắt, hoặc đau bụng dưới, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.