Sỏi mật : Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Thứ ba, 31/10/2023 | 11:04
Rất ít người biết rằng bệnh sỏi mật thường phát triển mà ít triệu chứng rõ ràng. Vì vậy, cho đến khi bệnh được phát hiện, sỏi thường đã phát triển đủ lớn và có những biểu hiện gây khó chịu, thậm chí gây ra những biến chứng nghiêm trọng.
Rất ít người biết rằng bệnh sỏi mật thường phát triển mà ít triệu chứng rõ ràng
Tìm hiểu về bệnh sỏi mật
Bệnh sỏi mật là gì?
Theo Dược sĩ CK1 Lý Thanh Long – Giảng viên Cao đẳng Dược tại TPHCM cho biết, sỏi mật là bệnh đường tiêu hóa xuất hiện khi sỏi cholesterol, sỏi sắc tố mật hoặc sỏi hỗn hợp hình thành trong túi mật và hệ thống đường mật trong gan. Khoảng 80% sỏi mật gắn liền với sự tăng cholesterol trong dịch mật, khiến muối mật không thể hòa tan nó. 20% còn lại thường liên quan đến nồng độ bilirubin sắc tố mật bất thường.
Túi mật bình thường lưu trữ dịch mật để tiêu hóa chất béo từ gan khi chúng ta ăn. Tuy nhiên, nếu gan bị suy giảm chức năng hoặc đường mật bị viêm, nó có thể gây sự xáo trộn và kết tụ tạo sỏi mật. Sỏi mật can thiệp vào dòng chảy dịch mật, tạo áp lực trong đường mật mỗi khi túi mật co bóp hoặc gây viêm, gây hại đường mật và túi mật.
Sỏi mật có thể dẫn đến tắc nghẽn dịch mật, gây viêm đường mật, túi mật (90% bệnh nhân nhập viện vì sỏi đường mật mắc bệnh này) cấp hoặc mạn tính, viêm tụy cấp, và thậm chí sốc do nhiễm trùng đường mật, hoại tử túi mật, viêm phúc mạc, nhiễm khuẩn huyết. Nếu không được cấp cứu kịp thời, có thể gây tử vong. Sỏi gan cũng có thể gây tắc nghẽn dịch mật trong gan, áp xe gan, xơ gan, gây suy gan và làm giảm khả năng chuyển hóa trong cơ thể.
Nguyên nhân gây ra sỏi mật
Các nguyên nhân gây sỏi mật bao gồm:
Thói quen ăn kiêng: Các chu kỳ ăn kiêng có thể dẫn đến túi mật không hoạt động như bình thường.
Giảm cân nhanh: Các chế độ giảm cân đột ngột có thể làm cho gan sản xuất thêm cholesterol, có thể góp phần tạo sỏi mật.
Nồng độ cholesterol trong máu cao.
Béo phì: Béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ cao nhất và có thể tăng mức cholesterol, làm cho việc làm rỗng túi mật trở nên khó khăn.
Sử dụng thuốc tránh thai hoặc hormone thay thế trong triệu chứng mãn kinh hoặc mang thai có thể làm tăng nồng độ cholesterol trong máu và gây sỏi mật.
Các bệnh mãn tính như bệnh đái tháo đường.
Bệnh lý huyết học, ví dụ như thiếu máu tán huyết.
Yếu tố di truyền.
Ăn kiêng có thể dẫn đến túi mật hoạt động không bình thường
Theo các Giảng viên, Bác sĩ Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, nguyên nhân tạo sỏi cholesterol:
Tuổi tác: Nguy cơ sỏi mật tăng khi người ta già đi.
Tiêu thụ thức ăn có chứa nhiều cholesterol và chất béo động vật.
Sinh đẻ nhiều lần (đối với phụ nữ).
Biến chứng từ các vấn đề tiêu hóa như bệnh Crohn hoặc cắt đoạn hồi tràng.
Sử dụng một số loại thuốc như clofibrate, estrogen.
Nguyên nhân tạo sỏi sắc tố mật:
Tuổi tác.
Các bệnh lý đường mật như tắc nghẽn dịch mật, viêm nhiễm hoặc nhiễm ký sinh trùng đường mật.
Các bệnh lý khác như xơ gan, bệnh thiếu máu tán huyết, thiếu máu Địa Trung Hải, hoặc thiếu máu hồng cầu hình liềm.
Khi bị sỏi thận sẽ xuất hiện những triệu chứng gì?
Triệu chứng của bệnh sỏi mật không đặc thù và có thể nhầm lẫn với các bệnh khác. Chúng bao gồm:
Đau bụng: Đau thường xuất hiện ở vùng hạ sườn phải, sau bữa ăn nhiều dầu mỡ hoặc ban đêm. Cơn đau kéo dài từ 30 phút đến vài giờ, có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau tùy thuộc vào vị trí hình thành của sỏi.
Rối loạn tiêu hóa: Gây đầy hơi, tiêu chậm, mất sự thèm ăn, và khó tiêu thức phẩm chứa nhiều dầu mỡ. Triệu chứng này thường xuất hiện sau bữa ăn và có thể đi kèm với buồn nôn và nôn.
Khi xuất hiện một trong các triệu chứng này, cần tới bệnh viện để điều trị sớm, đặc biệt nếu có đau bụng dữ dội kéo dài, sốt cao, buồn nôn kèm cảm giác chướng bụng, hoặc ngứa da kết hợp với vàng da và mắt.
Phương pháp điều trị bệnh sỏi mật
Các biện pháp điều trị sỏi mật bao gồm:
Làm giảm cơn đau tạm thời: Chườm ấm vùng bụng hoặc uống nước hoa quả như nước cam, nước chanh để giảm cơn đau tạm thời.
Giải pháp điều trị lâu dài: Tùy thuộc vào thành phần và mức độ của sỏi, điều trị có thể bao gồm sử dụng thuốc, sóng rung động tán sỏi từ bên ngoài cơ thể, phẫu thuật loại bỏ sỏi, và thay đổi chế độ ăn uống.
Sử dụng thuốc uống: Dành cho trường hợp sỏi cholesterol nhỏ và tổng thể tích sỏi trong túi mật không quá lớn. Điều trị bằng thuốc có thể kéo dài từ 3 tháng đến 2 năm với tỷ lệ thành công khoảng 40-70%, nhưng phụ nữ mang thai nên tránh.
Tán sỏi mật từ bên ngoài cơ thể: Thích hợp cho sỏi đơn độc, không phải sỏi canxi, có đường kính nhỏ hơn 2cm, không có viêm túi mật hoặc viêm tụy, và không mang thai. Sau tán sỏi, thuốc có thể được sử dụng để hòa tan sỏi vụn, với tỷ lệ thành công khoảng 60-90%.
Phẫu thuật: Phương pháp cuối cùng, loại bỏ sỏi mật thông qua phẫu thuật nội soi là lựa chọn an toàn và hiện đại.
Clofibrate là thuốc được các chuyên gia y tế chỉ định điều trị các tình trạng rối loạn lipid máu, tăng nồng độ triglycerid huyết thanh rất cao, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và giảm nguy cơ các biến chứng của tăng lipid máu.
Nhiễm ký sinh trùng đường ruột là vấn đề phổ biến, nhất là ở những người có thói quen ăn uống không lành mạnh hoặc hệ tiêu hóa kém. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Viêm dạ dày tá tràng là bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến có thể điều trị nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, nhiều người thường chủ quan và chỉ khám khi bệnh đã nặng. Dưới đây là hướng dẫn ngắn gọn về cách phòng ngừa bệnh hiệu quả.
Lorazepam là thuốc được sử dụng điều trị các chứng lo âu, rối loạn co giật, động kinh, mất ngủ, hỗ trợ các thuốc chống buồn nôn liên quan đến hóa trị ung thư.
