Cam thảo đất là dược liệu thường được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền. Là vị thuốc hỗ trợ làm lành các vết thương, thanh nhiệt, mát gan và có khả năng làm giảm đường huyết, cải thiện những triệu chứng do đường huyết cao ...
Cam thảo đất là dược liệu thường được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền. Là vị thuốc hỗ trợ làm lành các vết thương, thanh nhiệt, mát gan và có khả năng làm giảm đường huyết, cải thiện những triệu chứng do đường huyết cao ...
Hãy cùng Dược sĩ, Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu về dược liệu này nhé!.
Hình ảnh cây cam thảo đất tươi
Tên khác: Cam thảo nam, Dã cam thảo, Thổ cam thảo, …
Tên khoa học: Seoparia dulcis.Họ: Hoa mõm chó (Scrophulariaceae).
1.1. Mô tả thực vật:
Cây thuộc loại thân thảo, mọc đứng, chiều cao khoảng 35 – 80 cm, thân nhẵn, nhiều nhánh.
Thân non có nhiều khía dọc. Thân về già hóa gỗ ở gốc, Rễ hình trụ to, màu nâu đỏ nhạt với nhiều rễ phụ.
Lá đơn , mọc đối thành 3 lá một vòng. Phiến lá thuôn hình trứng hoặc hình mác có răng cưa ở nửa phần trên của lá, lá không có lông.
Hoa mọc riêng lẻ ở các nách lá. Ở mỗi nách lá có khoảng 3 – 7 hoa nhỏ. Hoa màu trắng, nửa trên hoa có răng cưa, nửa dưới nguyên. Mùa ra hoa quả tháng 4 – 7
Quả nang hình cầu, nâu đen, trong chứa nhiều hạt nhỏ, ở kẽ lá.
1.2. Đặc điểm sinh trưởng và thu hái
Là thảo dược chủ yếu mọc hoang ở vùng nhiệt đới. độ ẩm cao, lượng mưa nhiều.mọc hoang khắp nơi ven bờ ruộng hoặc các bãi đất trống.
Ở Việt Nam, cây mọc hoang khắp nơi ở các tỉnh phía Nam
Cam thảo đất còn thấy ở Thái Lan, Ấn Độ, miền Nam Trung Quốc và cả châu Mỹ.
Thu hái: Toàn cây đều dùng làm thuốc.
Thời điểm thu hái tốt nhất từ tháng 6 đến tháng 8 hằng năm là.
Nhổ cả cây lẫn rễ đem rửa sạch đất cát, cắt ngắn, phơi thật khô, bảo quản để làm thuốc.
1.3. Bộ phận làm thuốc bào chế
Toàn thân Cam thảo đất (cả thân lá và rễ)
Chế biến: Rửa sạch, loại bỏ các tạp chất, rồi cắt thành đoạn nhỏ, vi sao.
1.4. Bảo quản
Cất giữ nơi khô ráo, tránh ẩm hay mối mọt. Hoặc cho vào túi P.E để bảo quản và sử dụng dần.
Dược liệu Cam thảo đất khô
Ngoài ra, còn có một hoạt chất Amellin và nhiều Axiit Silicic.
3.1. Y học hiện đại
3.2. Y học cổ truyền
Theo Đông y: là vị thuốc có vị ngọt đắng, tính mát.
Quy vào kinh: Tỳ, Vị, Phế, Can.
Tác dụng:
3.3. Cách dùng và liều dùng
Thảo dược được dùng theo nhiều cách khác nhau.
Có thể dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác.
Sử dụng Cam thảo đất cho các đối tượng:
4.1. Chữa trị cảm cúm, ho, sốt
Cam thảo đất 20 g, Kinh giới 15 g, Bạc hà 10 g,
Đem sắc uống .Ngày 1 thang
4.2. Hỗ trợ chữa trị bệnh đái tháo đường
Cam thảo đất , Diệp hạ châu mỗi vị đồng lượng 10 g,
Sắc với nước để uống. Uống mỗi ngày 2 thang.
Cam thảo đất sắc thuốc uống
4.3. Trị tiểu tiện không lợi
Dùng Cam thảo đất 15 g, Râu ngô và hạt Mã đề, mỗi vị đồng lượng 12 g,
sắc uống. Mỗi ngày uống 1 thang.
4.4. Chữa trị nóng gan, phiền nhiệt
Cam thảo nam 20g, thêm đường cát, chưng cách thủy, lọc loại bỏ bã, dùng nước để uống.
Cam thảo đất và bông mã đề mỗi vị 15g; Kim ngân hoa, ké đầu ngựa mỗi vị 20g,
Đun nước ống trong ngày, uống liền 30 ngày bệnh sẽ lui.
4.5. Chữa trị mụn nhọt
Cam thảo đất 15g, sài đất 15g, Kim ngân hoa 20g, râu ngô 20g, diệp hạ châu 20g.
Sắc uống trong ngày chia 2 lần sáng chiều.
Khi dùng thuốc cần kiêng bia rượu, hạn chế đồ ăn cay nóng.
4.6.Chữa trị sốt phát ban trong bệnh sốt xuất hyết độ 1
Cam thảo đất 15g, sài đất 15 g, cỏ nhọ nồi tươi 15g, trắc bách diệp 12g, cát căn 20g.
Sắc uống trong ngày chia 2 lần sáng chiều.
4.7. Chữa trị bệnh lỵ mãn
Cam thảo đất 15g, lá mơ lông tím 20g, rau sam 30g, cỏ sữa lá nhỏ 20g.
Tất cả đem sao vàng hạ thổ, cho vào 1 thang, sắc với 500ml nước còn lại 300ml,
Uống chia 2 lần/ngày, sáng chiều.
4.8.Giải độc bia rượu do hay phải uống bia rượu nhiều
Cam thảo đất 30g, Cà gai leo 30g, diệp hạ châu 50g, cây kim tiền thảo50g,
Đem đun nước uống hằng ngày, giúp giải độc cơ thể, làm mát gan thận.
Theo tin tức y dược cam thảo đất là một vị thuốc y học cổ truyền được sử dụng từ rất lâu trong dân gian. Với nhiều tác dụng quý mà dược liệu này đem lại rong các bài thuốc chữa bệnh cũng như cuộc sống hằng ngày. Tuy nhiên, để an toàn cho sức khỏe có thể phát huy hết công dụng của vị thuốc, bạn nên tham khảo ý kiến thầy thuốc chuyên môn để kiểm soát rủi ro và những tác dụng không mong muốn trong quá trình sử dụng./.
Ds.CKI. Nguyễn Quốc Trung.