Cam thảo dây vị thuốc thần dược và cũng là độc dược
Thứ ba, 13/12/2022 | 10:45
Cam thảo dây là vị thuốc đông y được sử dụng trong dân gian từ lâu. Đặc biệt là Lá của nó, lá có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt nhuận phế sinh tân, không độc theo y học cổ truyền
Tện gọi khác: Dây cườm cườm, Dây chi chi. Tương tư tử (hạt), Tương tư đằng,
Tên khoa học:Abrus precatorius L, họ: Fabaceae ( họ đậu)
1.1 Mô tả thực vật:
Thuộc loài dây leo, có cành nhỏ gầy, thân có nhiều xơ
Lá kép hình lông chim, cả cuống dài 15-25cm, gồm 8 – 20 đôi lá chét nhỏ. Phiến lá chét hơi hình chữ nhật dài 6 – 20mm, rộng 4 – 8mm.
Hoa hình cánh bướm, mọc thành chùm nhỏ ở kẽ lá hay đầu cành. Hoa có màu hồng
Quả thon dài 3-5cm, rộng 10 – 15mm, dày 6 – 8mm, mặt có lông ngắn, có hạt từ 3 đến 8, , màu đỏ, có một điểm đen lớn quanh rốn hạt. hình trứng, vỏ rất cứng, bóng
1.2. Đặc điểm sinh trưởng, thu hái
Thảo dược này có mặt ở tất cả các vùng nhiệt đới châu Á, châu Phi và châu Đại Dương. Tại Việt Nam nó mọc hoang khắp nơi trong cả nước thường ở vùng đồi hoặc núi, cây bụi ven đường. Ngoài ra cây còn được tròng để làm thuốc
Mùa hoa quả từ tháng 3 - 6 trở đi đến tháng 9 - 10.
Thu hái: Rễ, thân và lá thu hái vào mùa thu khi cây ra hoa,cắt nhỏ. (Không dùng quả và hạt)
Dùng tươi hoặc phơi nắng.
Hạt có độc, chỉ dùng ngoài.
1.3. Bộ phận dùng:
Rễ, thân dây và lá, hạt.
Hạt gọi là Tương tư tử.
2. Thành phần hoá học
Rễ và lá Cam thảo dây chứa glyxyrizin có trong rễ khoảng 1-2% nhưng chất ngọt này rất ít lại có vị khó chịu và đắng.
Hạt chứa protid độc gọi là abrin C12H14N2O2, chất abralin C13H14O7 là một glucosid có tinh thể, men tiêu hóa và chất béo lipase gồm 2,5% chất béo, chất henagglutinin làm đông máu, Vỏ ngoài của hạt có sắc tố màu đỏ.
Ngoài ra có tài liệu nói còn có axit abrussic.
Trà thảo mộc từ Dây cam thảo
3. Tác dụng dược lý
* Theo y học cổ truyền
Cam thảo dây có vị ngọt nên dễ uống được dùng trong các đơn thuốc.
* Theo y học hiện đại
1. Hạt Cam thảo dây
Hạt Cam thảo dây có Abrin là chất độc tương tự ricin trong cây Thầu dầu, gây buồn nôn, nôn ói dữ dội, tiêu chảy, sốt cao, chảy nước bọt, căng thẳng thần kinh, nặng hơn có thể gây xuất huyết tiêu hóa, suy gan, liệt bàng quang, xuất huyết kết mạc và gây co giật.
Có hoạt tính chống khả năng sinh sản khi nghiên cứu dịch chiết xuất từ hạt của cây trên chuột, gây ra hiện tượng thoái hóa tinh hoàn.
Có tác dụng ức chế u: dịch chiết từ hạt còn tươi làm bất hoạt hoạt động phân bào trên tế bào lympho ở người.
Có tác dụng chống dị ứng: các abruquinones A, B, D và F có hiệu quả chống dị ứng mạnh. dịch chiết từ hạt cây có thể làm lành vết thương
2. Lá Cam thảo dây
Trong lá có hợp chất vị ngọt như asabrusoside và glycyrrhizin, vị ngọt hơn sucrose và có năng lượng calorie thấp hơn. Abrusoside A-D chứa abrusogenin như aglycone, gây ngọt gấp 40 – 100 lần đường sucrose (đường mía).
3. Trong rễ và lá
Lá Cam thảo dây
Có glycyrrhizin là thành phần saponin quan trọng
Tác dung kháng viêm: Dịch chiết xuất từ lá có hiệu quả kháng viêm
Tác dụng giãn phế quản: Dịch chiết methanol của lá có hiệu quả giãn phế quản.
Tác dụng chống oxy hóa và chống tăng sinh: Do có chứa nhiều flavonoids, giúp chống oxy hoá. Nên đây là chất tiềm năng để thử nghiệm chữa trị các bệnh lý liên quan đến stress oxy hóa.
Rễ Cam thảo dây
Rễ có tác dụng chống vi khuẩn Gram (+) Staphylococcus aureus mức trung bình.
Có tác dụng hạ đường huyết nhẹ khi chiết xuất từ hạt.
Có tác dụng tăng cường trí nhớ trên mô hình bệnh Alzheimer.
Có tác dụng kháng ung thư: Các hợp chất phyto được phân lập từ cây như tannin, alkaloids, steroids, saponin, terpenoids và flavonoids gây chết của tế bào trên các loại ung thư.
4. Công dụng, liều dùng
Công dụng
Có tác dụng: sinh tân, chỉ khát, nhuận phế, thanh nhiệt, dùng dạng trà thảo dược (lá và dây)
Có công dụng: Thanh nhiệt, trị viêm phế quản. viêm họng, viêm gan, viêm phế quản. trị viêm vú, lợi tiểu…
Hạt chứa albumin độc là abrin, chỉ nên được dùng ngoài để sát trùng, trị tiêu viêm, làm mụn nhọt chóng vỡ mủ (giã nhỏ đắp); tốt nhất là trị vú sưng đau do tắc tia sữa: người ta lấy một lượng vừa đủ, giã nát, nghiền thành bột trộn với dầu mè bôi và đắp ngoài.
Liều dùng
Thuốc thang (uống) sử dụng lá 10 – 15g.
Dùng ngoài: Dạng tươi với lượng thích hợp, sắc, rửa sạch hoặc giã nát và bôi.
5. Bài thuốc kinh nghiệm
5.1. Chữa trị mụn nhọt chốc lở
Cam thảo dây, Bồ công anh và Sài đất mỗi vị 15g, Kim ngân dây, Thương nhĩ tử (sao cháy) mỗi vị 10g, Đem sắc với 800ml nước, sắc còn 200ml nước thuốc
Cam thảo dây 8g, Trần bì (sao vàng), La bạc tử (sao thơm) và vỏ Vối (sao thơm) mỗi vị 10g, Gừng tươi 4g.
Đem sắc với 600ml nước, sắc còn 200ml.Uống trong ngày chia uống 2 lần.
5.3. Chữa Hầu họng sưng đau
Cam thảo dây ,Tang bì (tẩm mật sao), Bạch mao căn, Cát căn mỗi vị 12g, Xạ can Ô mai mỗi vị 6g. Đem sắc với 600ml nước, sắc còn 100ml nước thuốc, uống trong ngày chia 2 lần. Ngày uống 1 thang.
6. Lưu ý khi sử dụng
Có nơi dùng Cam thảo dây thay cho Cam thảo bắc Tuy nhiên, do hoạt chất không giống nhau hẳn cho nên việc thay thế chưa hoàn toàn hợp lý.cần chú ý.
Hạt có chứa abrin rất độc, chỉ dùng ngoài. làm thuốc sát trùng: Giã hạt cho nhỏ, đắp lên chỗ đau.Càn chú ý khi sử dụng.
Theo tin tức y dược Cam thảo dây là một Dược liệu rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt hiệu quả kháng khuẩn trong chữa trị viêm họng, chỉ khát, nhuận phế, thanh nhiệt Tuy nhiên hạt của nó rất độc, không nên tự ý sử dụng để hạn chế tác dụng không mong muốn cần tham khảo thầy thuốc chuyên trước khi sử dụng!
Đường, thành phần quen thuộc trong chế độ ăn, có mặt từ trái cây, mật ong đến bánh kẹo, nước ngọt. Đường mang lại vị ngọt và sự hài lòng cho khẩu vị, trở thành yếu tố không thể thiếu trong ẩm thực hàng ngày.
Cây xương sông, rau gia vị phổ biến, không chỉ giàu dinh dưỡng mà còn là dược liệu quý trong y học cổ truyền. Nó có tác dụng tiêu đờm, khu phong, giảm đau, kích thích tiêu hóa và được dùng chữa bệnh đầy bụng, viêm họng, cảm cúm, ho, sốt.
Nhiễm trùng hô hấp xảy ra khi hệ hô hấp bị tấn công bởi vi khuẩn hoặc virus, ảnh hưởng đến cả người lớn và trẻ nhỏ. Nếu không được nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách có thể khiến triệu chứng nghiêm trọng và tác động tiêu cực đến sinh hoạt hàng ngày.
U xơ tử cung là một bệnh lý phụ khoa lành tính phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị sớm, biến chứng của u xơ tử cung có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sống của phụ nữ.
