Nốt ruồi là gì? Sự hình thành nốt ruồi như thế nào?

• Methionine là gì? Công dụng và những điều cần lưu ý khi sử dụng Methionine
• Công dụng, cách dùng và những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc Melatonin
• Nicotine là chất gì? Vì sao nicotine lại gây nghiện mạnh?

Nốt ruồi và vị trí của nốt ruồi trên cấu trúc da

Theo các Dược sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết,  Cấu trúc của da có thể phân chia thành các thành phần sau đây:

Lớp biểu bì (Epidermis):

• Lớp biểu bì là lớp da nằm ở phía trên cùng và có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Chức năng chính của nó là tạo thành một hàng rào chống thấm, bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và các sinh vật siêu nhỏ. Lớp biểu bì chứa các tế bào quan trọng như sau:
• Keratinocytes: Đây là các tế bào chuyên biệt tạo thành các tầng khác nhau của lớp biểu bì. Lớp ngoài cùng (lớp sừng) được hình thành bởi các tế bào keratinocytes đã mất nhân và chứa protein keratin, làm cho chúng cứng và kết dính với nhau để tạo thành một hàng rào chống thấm nước. Keratinocytes được thay thế bởi các tế bào vảy ở đỉnh của da.
• Tế bào vảy (Squamous Cells): Đây là các tế bào keratinocytes sống tạo ra keratin, một loại protein quan trọng cho da.
• Tế bào da mới (Melanocytes): Nằm trong lớp đáy của lớp biểu bì, melanocytes sản xuất melanin, một loại protein sắc tố cung cấp màu cho da, tóc và bảo vệ khỏi tác động của tia cực tím.

Lớp trung bì (Dermis):

• Lớp trung bì nằm dưới lớp biểu bì và dày hơn. Nó chứa các thành phần quan trọng như mạch máu, bạch huyết, đầu dây thần kinh, sợi cơ, tuyến dầu, mồ hôi và nang lông. Lớp trung bì được chia thành hai phần nhỏ:
• Trung bì nông (Papillary Dermis): Được tạo thành từ mô liên kết lỏng lẻo, mạch máu và đầu dây thần kinh. Papillae, giống như các ngón tay, kết nối lớp trung bì với lớp biểu bì và cung cấp chất dinh dưỡng cho lớp biểu bì.
• Trung bì sâu (Reticular Dermis): Là một mạng lưới sợi collagen và mô liên kết dày đặc, mang lại cho da tính đàn hồi và sự khỏe khoắn. Lớp này cũng chứa nhiều mạch máu, đầu dây thần kinh, mạch bạch huyết, tuyến và nang lông.

Lớp dưới cùng (Hypodermis hoặc Subcutaneous Layer):

Lớp dưới da là lớp mỡ dày và mô liên kết nằm dưới lớp trung bì. Tương tự như lớp trung bì, nó chứa nhiều mạch máu và bạch huyết, cách nhiệt và giúp bảo vệ các mô và cơ quan dưới da khỏi tổn thương. Nó cũng là một nguồn năng lượng dự trữ cho cơ thể.

Vị trí nốt ruồi ở trên da

Nốt ruồi được hình thành từ lớp biểu bì dưới cùng do phân bố không đều của các tế bào melanocytes. Chúng xuất hiện khi có sự thay đổi màu sắc da thành màu nâu hoặc đen. Nốt ruồi có thể nằm độc lập hoặc xếp liền nhau trên da. Thường xuất hiện trong thời thơ ấu và 25 năm đầu đời, người trưởng thành thường có từ 10-40 nốt ruồi. Chúng có thể thay đổi theo thời gian, lớn hơn, thay đổi màu sắc hoặc có lông phát triển bên trong, và có nhiều trường hợp nốt ruồi không thay đổi hoặc dần biến mất.

Sự hình thành của nốt ruồi

Nốt ruồi xuất hiện khi các tế bào trong da phát triển thành một cụm thay vì phân đều rải rác trên da. Những tế bào này được gọi là melanocytes và chúng có vai trò quan trọng trong việc tạo ra sắc tố mang lại màu sắc tự nhiên cho da. Nốt ruồi có thể trở nên sậm màu sau khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, trong giai đoạn thiếu niên hoặc thời kỳ mang thai.

Melanocytes và Melanin:

Melanocytes là các tế bào nằm ở phần dưới của lớp biểu bì, ngay phía trên lớp hạ bì. Chúng có khả năng tạo ra sắc tố gọi là melanin, có vai trò quan trọng trong việc tạo màu cho da, tóc và các bộ phận của mắt. Melanin đóng vai trò bảo vệ da khỏi tác động của tia tử ngoại (UV), có thể gây hại từ ánh nắng mặt trời.

Nốt ruồi (cụm tế bào Melanocytes):

Nốt ruồi là một nhóm các tế bào melanocytes tập trung lại thành một đốm sắc tố trên da. Chúng có thể có bề mặt bằng phẳng hoặc nổi lên, có thể có hình dạng tròn hoặc hình bầu dục, và thường nhỏ hơn một đốm bút chì.

Mặc dù nhiều nốt ruồi là bình thường và không thay đổi, nhưng đôi khi có thể biến thành ung thư da. Dấu hiệu đầu tiên của khối u ác tính thường là sự thay đổi kích thước, hình dạng hoặc màu sắc của nốt ruồi hiện có hoặc xuất hiện của nốt ruồi mới ở tuổi trưởng thành.

Cả người da sáng và da sậm màu đều có cùng số lượng melanocytes. Sự khác biệt về màu da xuất phát từ sự khác biệt về lượng melanin và kích thước của các gói melanin.

• Eumelanin: Đây là một loại sắc tố màu đen hoặc nâu và thường xuất hiện ở những người có làn da trắng và tóc đen. Một số người có tóc đen thường không có nốt ruồi nào. Những người có nhiều eumelanin thường có da sậm màu và được bảo vệ khỏi tác động của tia tử ngoại (UV). Những người có ít eumelanin có nhiều khả năng bị tàn nhang hoặc bỏng.
• Pheomelanin: Đây là loại melanin dồi dào nhất ở con người và thường được tìm thấy trong da và tóc màu nâu hoặc đen.
• Albinos: Những người bị albinos không thể sản xuất melanin một cách bình thường, vì vậy họ có sự thiếu hụt hoặc không có sắc tố trên da, tóc và mắt.

Các loại nốt ruồi cần chú ý

Nốt ruồi bẩm sinh là những dấu sắc tố xuất hiện ngay từ khi chúng ta mới sinh. Khả năng xuất hiện Nevi bẩm sinh ở con người là khoảng 1 trên 100. Những dấu này có tiềm năng phát triển thành khối u ác tính (ung thư) cao hơn so với những dấu sắc tố xuất hiện sau khi chúng ta ra đời. Vì vậy, quan trọng để kiểm tra các dấu sắc tố hoặc tàn nhang, đặc biệt là nếu chúng có kích thước lớn hơn một viên bút chì hoặc có bất kỳ biến đổi nào không bình thường (dựa vào nguyên tắc ABCDE) để phát hiện sự phát triển của ung thư sắc tố.

Nevi loạn sản là những dấu sắc tố có kích thước lớn hơn trung bình (lớn hơn một viên bút chì) và hình dạng không đồng đều. Chúng thường có sự biến đổi màu sắc, với trung tâm thường màu nâu sậm và viền nhạt hơn, không đồng đều. Các dấu sắc tố loại này có nguy cơ cao hơn để phát triển thành khối u ác tính. Thực tế, những người có 10 hoặc nhiều hơn các dấu sắc tố loại Nevi loạn sản có nguy cơ phát triển ung thư sắc tố cao gấp 12 lần so với người bình thường. Nếu bạn phát hiện bất kỳ sự thay đổi nào không bình thường về dấu sắc tố của mình, bạn nên thăm bác sĩ da liễu để được kiểm tra và đánh giá có nguy cơ ung thư da hay không.

Làm thế nào để nhận biết một nốt ruồi là ung thư?

Theo các giảng viên tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho hay, Phần lớn các nốt ruồi không mang nguy cơ đáng kể. Các nốt ruồi có tiềm năng trở thành ung thư thường có những đặc điểm bất thường như hình dáng lạ lẫm hoặc xuất hiện sau khi tròn 25 tuổi. Nếu bạn thấy bất kỳ sự biến đổi nào liên quan đến màu sắc, kích thước, hình dáng hoặc cảm giác của nốt ruồi, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được kiểm tra. Điều này cũng áp dụng khi nốt ruồi bắt đầu chảy máu, có tiết nước, gây ngứa hoặc đau.

Hãy tự kiểm tra làn da của bạn bằng gương hoặc yêu cầu người khác giúp bạn. Đặc biệt quan trọng là quan sát những vùng da thường tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, như tay, cánh tay, ngực, cổ, mặt, tai, chân và lưng.

Nếu một nốt ruồi không thay đổi theo thời gian, bạn có thể yên tâm. Tuy nhiên, nếu bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu thay đổi nào trong nốt ruồi hiện tại, xuất hiện một nốt ruồi mới, hoặc bạn muốn xóa nốt ruồi vì lý do thẩm mỹ, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu.

Dưới đây là các đặc điểm quan trọng cần xem xét khi kiểm tra nốt ruồi, được viết theo nguyên tắc ABCDE. Nếu nốt ruồi hiển thị bất kỳ đặc điểm nào sau đây, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu ngay lập tức, có thể là dấu hiệu của ung thư da:

A - Không đối xứng: Một nửa của nốt ruồi không giống với nửa còn lại. B - Biên độ: Đường biên của nốt ruồi bị rách, mờ hoặc không đều. C - Màu sắc: Màu sắc của nốt ruồi không đồng đều (trong suốt hoặc chứa các tông màu nâu, đen, xanh, trắng, đỏ). D - Kích thước: Đường kính của nốt ruồi lớn hơn kích thước của một viên bút chì. E - Sự phát triển: Nốt ruồi đang thay đổi về kích thước, hình dáng hoặc màu sắc.

Ung thư hắc tố là một loại ung thư da, và nó thường xuất hiện ở những vị trí phổ biến như ngực và lưng ở nam giới và chân dưới ở nữ giới. Đây cũng là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ trẻ.

Cách điều trị nốt ruồi:

Để đánh giá một nốt ruồi, bên cạnh việc thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể quyết định thực hiện cắt mẫu sinh thiết để tiến hành xét nghiệm mô bệnh học.

Dựa vào kết quả sinh thiết, trong trường hợp không có dấu hiệu tế bào ác tính, bác sĩ có thể xem xét cách điều trị, bao gồm cắt bỏ toàn bộ nốt ruồi hoặc sử dụng phương pháp đốt laser để loại bỏ nốt ruồi.

Trong trường hợp của ung thư hắc tố, tùy thuộc vào mức độ xâm lấn của khối u, bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật để loại bỏ khối u hoặc kết hợp với xạ trị hoặc hóa trị sau phẫu thuật.

Người nào dễ bị xuất hiện nốt ruồi?

Nốt ruồi có thể xuất hiện ở tất cả mọi người và trên bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, chẳng hạn như nốt ruồi trên mặt, nốt ruồi ở cổ, sau lưng, tai, v.v. Để giảm thiểu nguy cơ bệnh tật, bạn nên thăm bác sĩ da liễu nếu bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trên nốt ruồi.

Yếu tố nào có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện nốt ruồi?

Có nhiều yếu tố có thể tạo điều kiện để nốt ruồi xuất hiện nhiều hơn, chẳng hạn như tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời trong môi trường làm việc hoặc yếu tố di truyền có thể làm cho một người dễ xuất hiện nốt ruồi hơn.