Rối loạn thần kinh thực vật: Triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Trong bài viết này, được Cô Nguyễn Thị Trúc Li – Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM chia sẻ các triệu chứng điển hình của rối loạn thần kinh thực vật và tìm hiểu những phương pháp điều trị hiệu quả nhằm cải thiện tình trạng bệnh và phục hồi sức khỏe.

Rối loạn thần kinh thực vật gây ra nhiều ảnh hưởng cho người bệnh

1. Rối loạn thần kinh thực vật thường do nguyên nhân gì?

Rối loạn thần kinh thực vật có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Căng thẳng và lo âu: Tình trạng stress kéo dài hoặc lo âu có thể ảnh hưởng đến chức năng của hệ thần kinh thực vật, dẫn đến sự mất cân bằng giữa các phần của hệ thần kinh này.

Bệnh lý thần kinh: Các bệnh lý như bệnh Parkinson, bệnh Alzheimer, hoặc các bệnh lý thoái hóa thần kinh khác có thể làm tổn thương hệ thần kinh thực vật.

Bệnh nội tiết: Rối loạn hormone do các bệnh lý như bệnh tuyến giáp, tiểu đường, hoặc hội chứng Cushing có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh thực vật.

Bệnh tim mạch: Một số bệnh lý về tim mạch, như bệnh tăng huyết áp hoặc rối loạn nhịp tim, có thể liên quan đến sự rối loạn chức năng của hệ thần kinh thực vật.

Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là các loại thuốc chống trầm cảm, thuốc hạ huyết áp, hoặc thuốc an thần, có thể gây ra rối loạn thần kinh thực vật như một tác dụng phụ.

Chấn thương hoặc phẫu thuật: Chấn thương vùng đầu hoặc cổ, hoặc các phẫu thuật liên quan đến hệ thần kinh có thể ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh thực vật.

Bệnh lý tự miễn: Một số bệnh tự miễn như lupus hoặc hội chứng Sjögren có thể gây ra viêm và rối loạn trong hệ thần kinh thực vật.

Di truyền: Trong một số trường hợp, rối loạn thần kinh thực vật có thể có yếu tố di truyền, đặc biệt là nếu có tiền sử gia đình mắc các bệnh liên quan đến hệ thần kinh.

2. Triệu chứng thường gặp ở người rối loạn thần kinh thực vật

Người mắc rối loạn thần kinh thực vật có thể trải qua nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào mức độ và loại rối loạn. Chia sẻ thêm với sinh viên Cao đẳng Điều dưỡng cô Li cho biết một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

Rối loạn nhịp tim: Tim đập nhanh (tachycardia) hoặc chậm (bradycardia), có thể cảm thấy hồi hộp hoặc đánh trống ngực.

Vấn đề về huyết áp: Tăng hoặc giảm huyết áp đột ngột, có thể dẫn đến chóng mặt hoặc ngất xỉu.

Rối loạn tiêu hóa: Các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, táo bón, đau bụng, hoặc cảm giác đầy bụng.

Ra mồ hôi bất thường: Đổ mồ hôi quá nhiều hoặc ít hơn bình thường, có thể xảy ra khi không có lý do rõ ràng.

Cảm giác chóng mặt hoặc ngất xỉu: Sự thay đổi đột ngột trong huyết áp hoặc nhịp tim có thể dẫn đến cảm giác chóng mặt, mờ mắt hoặc ngất xỉu.

Cảm giác mệt mỏi hoặc suy nhược: Cảm giác mệt mỏi kéo dài, thiếu năng lượng, hoặc sự khó khăn trong việc duy trì các hoạt động hàng ngày.

Thay đổi nhiệt độ cơ thể: Cảm giác quá nóng hoặc quá lạnh, không phù hợp với nhiệt độ môi trường xung quanh.

Rối loạn giấc ngủ: Khó ngủ, mất ngủ hoặc giấc ngủ không sâu, có thể liên quan đến lo âu hoặc stress.

Vấn đề về hô hấp: Cảm giác khó thở hoặc cảm thấy không đủ không khí, đôi khi có thể kèm theo sự căng thẳng hoặc lo âu.

Thay đổi cảm giác da: Cảm giác ngứa, tê bì, hoặc đau nhức tại các vùng da không rõ nguyên nhân.

Một số triệu chứng của rối loạn thần kinh thực vật

3. Cách điều trị hiệu quả rối loạn thần kinh thực vật

Điều trị rối loạn thần kinh thực vật thường yêu cầu một cách tiếp cận toàn diện để kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các phương pháp điều trị hiệu quả bao gồm:

Quản lý căng thẳng: Thực hành các kỹ thuật giảm stress như thiền, yoga, tập thể dục, hoặc các bài tập thở sâu có thể giúp cân bằng hệ thần kinh tự động và giảm triệu chứng.

Điều chỉnh chế độ ăn uống: Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng có thể giúp duy trì sức khỏe tổng thể và hỗ trợ hệ thần kinh. Tránh các thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng như caffeine, rượu, hoặc thực phẩm nhiều chất béo.

Thuốc điều trị: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều chỉnh triệu chứng. Các loại thuốc có thể bao gồm thuốc chống lo âu, thuốc hạ huyết áp, hoặc thuốc điều trị rối loạn nhịp tim, tùy thuộc vào triệu chứng cụ thể.

Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện chức năng cơ thể và giảm triệu chứng do rối loạn thần kinh thực vật gây ra.

Điều trị tâm lý: Tư vấn tâm lý hoặc trị liệu hành vi nhận thức (CBT) có thể giúp người bệnh đối phó với lo âu, căng thẳng, hoặc các vấn đề tâm lý khác liên quan đến rối loạn thần kinh thực vật.

Kiểm soát bệnh lý nền: Nếu rối loạn thần kinh thực vật liên quan đến một bệnh lý khác, như bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, hoặc bệnh lý nội tiết, điều trị bệnh lý nền cũng rất quan trọng.

Thay đổi lối sống: Cải thiện chất lượng giấc ngủ, duy trì hoạt động thể chất thường xuyên, và tránh các thói quen xấu có thể giúp quản lý triệu chứng.

Giáo dục bệnh nhân: Hiểu biết về tình trạng bệnh và các phương pháp tự chăm sóc có thể giúp bệnh nhân quản lý triệu chứng hiệu quả hơn.

Theo dõi định kỳ: Thực hiện các cuộc kiểm tra và theo dõi định kỳ với bác sĩ để điều chỉnh kế hoạch điều trị khi cần thiết.

Việc điều trị rối loạn thần kinh thực vật thường yêu cầu một cách tiếp cận cá nhân hóa, và tốt nhất nên làm việc cùng với một nhóm chuyên gia y tế để xây dựng một kế hoạch điều trị phù hợp.

Nguồn: Tin tức Y Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur