Tên gọi khác: câu khởi, khởi tử, địa cốt tử, câu kỷ tử, dương nhũ.
Tên khoa học: Lycium sinense và Lycium barbarum, thuộc họ cà Solanacea
1.1. Đặc điểm thực vật
Cây có chiều cao trung bình từ 1 – 1.5m, mọc đứng, cành phân nhiều. nhỏ mảnh thỉnh thoảng có gai.
Lá mọc so le, hình mũi mác, hẹp ở gốc, nhẵn.
Hoa mọc ở kẽ lá, đơn độc, có một số hoa mọc lại thành chùm. Hoa màu đỏ,
Quả nhỏ, hình trứng dài, có màu đỏ cam và đỏ thắm khi chín.
Mùa ra hoa vào tháng 6 – 9, mùa quả từ tháng 7 – 10 hàng năm.
1.2. Phân bố- thu hái –chế biến:
Câu kỷ tử được phân phối ở hầu hết các vùng của Trung Quốc. tập trung nhiều ở tỉnh Vân Nam, Quảng Đông và Quảng Tây.. Hiện nay, cây cũng được di thực vào Việt Nam nhưng sản lượng chưa cao.
Thu hái: Thu hoạch vào tháng 8 – 9 hằng năm khi quả chín
Cần hái quả vào sáng sớm hoặc chiều mát, vì hái giữa trưa chất lượng sẽ bị giảm. Khi mới hái nhất thiết phải hong trong bóng râm cho nhăn vỏ. Rồi mới phơi nắng gắt để đảm bảo quả khô đều.
Vị thuốc dùng từ quả chín được đem phơi khô.
Cách bào chế dược liệu:
Sử dụng dạng sống hoặc tẩm mật sắc lấy nước đặc/ sấy cho khô rồi đem tán bột mịn.
Hoặc dùng quả tươi, tẩm rượu trong 1 ngày1 đêm và giã dập trước khi sử dụng.
2. Bộ phận dùng
Quả khô.
3. Thành phần hóa học
Cây chứa thành phần hóa học đa dạng. Bao gồm: axit amin, carotene, vitamin B1, vitamin B2, vitamin C, canxi, phospho, sắt và một số thành phần khác.
4. Tác dụng dược lý:
* Theo YHCT:
Câu kỷ tử có vị ngọt, qui vào 3 kinh: Phế, Can, Thận
- Bổ can thận.
- Nhuận phế táo.
- Mạnh gân cốt.
- Dùng chữa trị di mộng tinh, chân tay yếu mỏi, mắt mờ,
Dược liệu vừa có tác dụng bồi bổ cơ thể, vừa có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh: Được dùng để tăng cường sức khỏe cho người gầy yếu, mệt mỏi, bổ tinh khí huyết, hỗ trợ chữa trị bệnh đái tháo đường, ho lao, lao phổi…
* Theo y học hiện đại:
Hoạt chất Betain có tác dụng hạ đường huyết, bảo vệ gan và chống thoái hóa mỡ.
Tăng cường chức năng tạo máu và Hạ cholesterol trên thí nghiệm với chuột nhắt.
Tác dụng hạ huyết áp. hạ huyết áp, ức chế tim và tác dụng hưng phấn ruột,
Tác dụng hỗ trợ miễn dịch không đặc hiệu.
Ngoài ra Toàn cây có tác dụng ức chế với một số loại tế bào gây ung thư ở người.
Liều Dùng, Cách Dùng
Liều dùng từ 6 – 12g dưới dạng sắc hoặc rượu uống.
5. Một số bài thuốc có Câu kỷ tử
1. Chữa trị da mặt sần sùi và nám sạm
Dùng: kỷ tử 10 cân, Sinh địa 3 cân
Đem tán thành bột mịn, mỗi lần dùng 1 thìa uống với rượu ấm.
Để cải thiện làn da, mỗi ngày dùng 3 lần trong thời gian dài.
2. Chữa trị hoa mắt, đục thủy tinh thể, cườm mắt và giảm thị lực
Kỷ tử 20g, Ba kích thiên, Cúc hoa mỗi vị 8g, nhục thung dung 12g,
Đem sắc lấy nước uống. Mỗi ngày/1 thang
3. Trà câu kỷ tử thải độc cho gan
Chuẩn bị: Câu kỷ tử khô ,Trà, mật ong, và nước đun sôi.
Đem Hãm các nguyên liệu trong 10 phút trong 10 phút với nước sôi, uống hằng ngày để giải độc cho gan.
Trà Câu kỷ tử giải độc gan
4. Bài thuốc bổ chữa di tinh
Câu kỷ tử 6g, Sinh khương và Nhục thong dong mỗi vị 2g.
Đem sắc với 600ml nước, Sắc còn 200ml, uống 3 lần trong ngày.
5.Hỗ trợ chữa chứng vô sinh – hiếm muộn ở nam giới
Sau đó tiếp tục đun 300g đường phèn với 0.5 lít nước cho tan ra, đợi nguội và đổ vào rượu.
Ngâm rượu trong 30 ngày. Uống 3 ly/ngày. mỗi ly khoảng 25ml.
Hoặc:
Chuẩn bị: câu kỷ tử 15g
Đem Nhai kỷ tử trước khi ngủ, dùng liên tục cho đến khi khỏi.
6. Chữa trị đau mỏi vùng thắt lưng, thận hư
Câu kỷ tử và Hoàng tinh mỗi vị đồng lượng.
Đem tán bột mịn, Rồi trộn với mật làm thành viên.
Uống 12g/lần với nước ấm, ngày/2 lần cho đến khi khỏi.
6. Những lưu ý khi sử dụng:
Phụ nữa có thai không nên dùng vì kỷ tử có thể gây sảy thai,
Phụ nữ cho con bú nên hạn chế dùng vì có thể làm giảm khả năng bài tiết sữa.
Câu kỷ tử có tính trệ, cần cẩn trọng khi dùng cho người bị tiêu chảy kéo dài và tỳ vị hư yếu.
Cấm dùng dược liệu này cho người có ngoại tà thực nhiệt.
Theo giảng viên Cao đẳng Dược cho biết: Là một loại dược liệu quý và sở hữu nhiều công dụng cho sức khỏe, câu kỷ tử thường có mặt nhiều trong các bài thuốc Đông y giúp ngăn ngừa và chữa trị nhiều bệnh lý. Ngoài ra, loại dược liệu này có khả năng giúp tăng cường hệ miễn dịch và nâng cao sức đề kháng cho con người.
Tuy nhiên với nhiều tác dụng tốt như vậy. Nhưng khi sử dụng cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn để tránh rủi ro trong khi sử dụng./.
Lutein là một carotenoid có đặc tính chống viêm đã được báo cáo. Một lượng lớn bằng chứng cho thấy có một số tác dụng của lutein có lợi, đặc biệt là đối với sức khỏe mắt.
Bột sắn dây là một trong những món quà thiên nhiên ban tặng cho con người vì công dụng tuyệt vời với sức khỏe, giúp giải nhiệt, làm mát cơ thể, tiêu độc, giải biểu, thấu chẩn, sinh tân dịch, làm cho ra mồ hôi, chữa đau vai gáy, viêm họng, nhức đầu….
Đau cơ có thể do nhiều nguyên nhân và dù không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng gây bất tiện trong cuộc sống. Nếu cơn đau vượt quá khả năng chịu đựng, cần dùng thuốc để khắc phục. Vậy đau cơ uống thuốc gì để cải thiện?
Thảo quyết minh là dược liệu được sử dụng trong y học cổ truyền với nhiều công dụng như điều trị mất ngủ, đau đầu, tăng huyết áp, táo bón, kháng khuẩn, kháng nấm, nấm chàm. Hãy cùng tìm hiểu những công dụng tuyệt vời của thảo dược này nhé.!
