Câu kỷ tử là một vị thuốc quý với nhiều công dụng đa dạng như trừ phong, bổ thận, cường gân cốt, sinh tinh,... loại dược liệu này được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền, ngoài ra còn xuất hiện nhiều trong các món ăn.
Vậy câu kỷ tử có đặc điểm như thế nào, hiệu quả điều trị bệnh và cách sử dụng ra sao?Hãy cùng Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu qua bài viết sau đây.
Tên gọi khác: Kỷ tử, Khởi tử, Câu khơi, Khủ khởi, Địa cốt tử,...
Tên khoa học: Fructus Lycii
Họ: Cà (Solanaceae)
Mô tả dược liệu
1. Đặc điểm thực vật
Kỷ tử là một trong những vị thuốc quý hiếm, chiều cao trung bình từ 0.5 – 1.5m, mọc đứng, cành phân nhiều. Cành kỷ tử mảnh, có ít gai. Lá hình mũi mác, nhẵn, hẹp ở gốc, mọc cách.
Câu kỷ tử ra hoa vào khoảng tháng 6 – 9 và sai quả từ tháng 7 – 10 hằng năm. Hoa mọc ở kẽ lá, thường mọc đơn độc, cũng có một số hoa mọc thành chùm. Hoa có màu đỏ, quả mọng, nhỏ, hình trứng dài, khi chín có màu đỏ thẫm hoặc đỏ cam2.
2. Bộ phận dùng
Quả khô.
3. Phân bố
Cây kỷ tử có nguồn gốc từ Trung Quốc, tập trung ở các tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây, Vân Nam,...
4. Thu hái – sơ chế
Quả kỷ tử được thu hái vào khoảng tháng 8 – 9 hằng năm. Khi thu hái nên chọn những quả chín đỏ vào lúc chiều mát hoặc sáng sớm. Quả kỷ tử đem đi phơi trong bóng mát, khi quả nhăn lại mới đem phơi ngoài nắng cho khô hoàn toàn.
Cách bào chế dược liệu:
Dùng sống hoặc tẩm mật sắc lấy nước đặc, sấy cho khô rồi đem tán thành bột mịn.
Hoặc dùng quả tươi, ngâm rượu trong 1 ngày đêm, giã dập trước khi dùng.
5. Thành phần hóa học
Câu kỷ tử chứa nhiều thành phần hóa học đa dạng như vitamin B1, C, B2, canxi, sắt, kẽm, linoleic acid, asparagine, valine, acid amin, betain,...
6. Tác dụng dược lý
Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:
Câu kỷ tử có tác dụng tăng cường khả năng tạo máu trên thí nghiệm với chuột nhắt.
Hoạt chất Betain có trong dược liệu kích thích chuột tăng trọng lượng cơ thể và gà đẻ trứng nhiều hơn. Ngoài ra, còn có tác dụng hạ đường huyết, bảo vệ gan và chống thoái hóa lipid.
Hạ cholesterol ở chuột cống.
Tăng cường miễn dịch không đặc hiệu,...
Tác dụng hưng phấn ruột, hạ huyết áp,...
Cây kỷ tử còn có tác dụng ức chế một số loại tế bào gây ung thư ở người
7. Bảo quản
Bảo quản ở nơi thoáng mát, tránh ẩm móc và ánh sáng mặt trời trực tiếp. Nên phun rượu, xóc lên hoặc xông diêm sinh định kỳ để tránh ẩm móc làm hỏng dược liệu.
Cách làm: Ngâm các vị thuốc trên với khoảng 10 lít rượu 40 độ. Sau đó đun 300gr đường phèn với 0.5 lít nước đến tan ra, đợi nguội sau đó đổ vào rượu ngâm. Rượu ngâm trong 30 ngày. Mỗi lần dùng 25ml (một ly nhỏ), dùng 3 lần/ngày
7. Những điều cần lưu ý khi dùng bài thuốc từ Câu kỷ tử
Dược liệu kỷ tử có thể gây sảy thai, vì vậy phụ nữ có thai không nên dùng.
Phụ nữ đang cho con bú nên hạn chế dùng câu kỷ tử vì có thể làm giảm khả năng tiết sữa.
Kỷ tử có tính trệ, cần cẩn trọng khi dùng cho người có tỳ vị hư yếu, tiêu chảy kéo dài,...
Tuyệt đối không dùng câu kỷ tử cho người có ngoại tà thực nhiệt.
Theo Giảng viên Cao đẳng Dược cho biết, kỷ tử là một loại dược liệu quý với rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, thường được sử dụng nhiều trong các bài thuốc Y học cổ truyền giúp ngăn ngừa và điều trị nhiều bệnh lý. Tuy nhiên, cũng như nhiều loại dược liệu khác, kỷ tử cũng có thể gây ra các tác dụng không mong muốn nếu sử dụng không đúng cách. Vì vậy chúng ta phải hết sức lưu ý, và tìm hiểu thật kĩ, tốt hơn hết là nên thông qua sự hướng dẫn của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe.trước khi sử dụng.
Nguyên nhân mệt mỏi đau nhức khắp người có thể do căng thẳng, thiếu ngủ hoặc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như rối loạn miễn dịch, viêm nhiễm và bệnh lý mãn tính.
Say rượu bia gây mệt mỏi, khó chịu và ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt, công việc. Hiện nay, nhiều loại thuốc giải rượu đã được nghiên cứu, giúp giảm nhanh các triệu chứng. Ngoài ra, bạn cũng có thể áp dụng các phương pháp giải rượu tự nhiên mà không cần dùng thuốc.
Angut 300 là thuốc được chỉ định trong điều trị gout mạn tính, sỏi urat và các tình trạng tăng acid uric trong máu. Người bệnh cần lưu ý thận trọng khi sử dụng thuốc Angut 300.
Khi tần suất đi tiểu tăng cao một cách bất thường, đặc biệt vào ban đêm hoặc đi kèm các triệu chứng khác như tiểu buốt, tiểu rắt, hoặc đau bụng dưới, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
