Mù u được xem như làm một vị thuốc được sử dụng nhiều trong YHCT, hầu như toàn bộ cây của nó như rễ, lá, nhựa mủ, hạt hay Dầu ép từ hạt đều là vị thuốc. Được ứng dụng trong chữa sưng tấy, sưng họng,…
Tên gọi khác: Hồ đồng, Đồng hồ, Khung tung, Khchyong,
Tên khoa học: Calophyllum inophyllum L., Thuộc họ (Clusiaceae) Măng cụt .
1.1 Mô tả
Mù u là một cây cao 10 – 20m dáng đẹp. có đường kính thân trung bình khoảng 30 – 40cm
Lá mọc đối, mỏng, thon dài, phía cuống hơi thắt lại, phiến lá dài 10 – 16cm, rộng 6 – 8cm, gân rất nhỏ, nhiều, chạy song song và nổi rõ cả hai mặt lá.
Hoa màu trắng, to và thơm, mọc thành chùm xim ở kẽ lá hay đầu cành. Nhờ màu trắng đặc biệt của hoa. mà người ta phân biệt được cây mù u với cây khác
Quả loại hạch, hình cầu, đường kính chừng 2-2,5cm, khi chín có màu vàng nhạt, vỏ quả giữa mỏng, vỏ quả trong dày, cứng.
Hạt có lá mầm chứa rất nhiều dầu. Mùa hoa: tháng 3 – 6; mùa quả 10 – 12.
1.2 Phân bố
Cây Mù u phân bố rộng rãi ở các nước Đong Nam Á và một số đảo ở Nam Thái Bình Dương.
Ở nước ta, Cây mù u mọc hoang tại những vùng đất cát tại bờ biển và được trồng tại rất nhiều khắp nơi ở nước ta
Thu hái, chế biến
Hạt thu hái tháng 10 -12, đem đập vỡ vỏ lấy nhân, dùng tươi hoặc ép lấy dầu.
Nhựa thì lấy quanh năm, đem phơi khô, tán bột dùng.
2. Bộ phận dùng
Toàn cây ( Lá, rễ, thân, nhựa mũ) nhưng chủ yếu là dầu được ép từ hạt mù u. và nhưa của cây
3. Thành phần hoá học
Hạt mù u chứa từ 40 - 51% dầu, hoặc có thể lên đến 72% nếu chỉ tính nhân hạt. Từ dầu thô này có thể tách ra 71,3% dầu béo và 28,3% nhựa, có loại chứa tới 90% dầu béo.
Dầu Mù u có mùi đặc biệt, có màu xanh lục sẫm, vị đắng và rất sánh.. Trong dầu béo có olein, stearin, panmitin, và arachidin.
Nhựa có màu nâu sẫm, tan trong carbon các dung môi hữu cơ….
Trong dầu Mù u đã chiết được acid calophylic, chất calophylotlid acid calophylic và chất calophylotlit chiết ra được acid benzoic và axetonphenon
Thân có chứa nhựa màu lục nhạt, cũng dùng làm thuốc. Trong vỏ cây chứa 11,9% tanin.
Trong lá, vỏ cây và rễ của Mù u còn có chứa axit xyanhydric và một chất saponin…..
4. Tác dụng dược lý
* Theo y học cổ truyền
Nhựa Mù u có màu xanh nhạt, mùi thơm,có vị mặn đắng, tính rất lạnh, có tác dụng gây nôn, giải độc.
Nhựa mù u phơi khô,khi dùng tán bột rắc lên các vết lở loét, mụn nhọt, tai có mủ. Đem hòa tan với nước hoặc mài gỗ với nước bôi làm tan các chỗ sưng cứng, chữa họng sưng không được nuốt, và các mụn tràng nhạc không tiêu.
Dầu ép từ hạt: Chữa các bệnh ngoài da, dùng xoa bóp chữa bệnh thấp khớp, điều trị các vết thương, viêm xương, lộ tuyến viêm cổ tử cung. điều trị bệnh tràng nhạc,
Các triterpenoids được phân lập từ thân và lá của cây có tác dụng ức chế tăng trưởng đối với các tế bào ung thư bạch cầu ở người.
Kết quả tại Trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, đưa ra kết luận dầu mù u có tính kháng khuẩn với các vi khuẩn Gram (+) và Gram (-)
*Theo y học hiện đại
Tác dụng làm giảm độ thấm mao mạch
Giúp mau lành vết thương
Tác dụng chữa các bệnh ngoài da
Ngoài ra, dầu Mù u còn có tác dụng tốt chữa trị mạch lươn.
5. Cách dùng và liều dùng
Dầu mù u được dùng bôi ngoài da, bôi lên vị trí muốn điều trị, để làm liền sẹo, còn có để điều trị viêm da hoặc sát trùng da.
Theo Petard (1940) este etylic dầu mù u dùng để chữa trị có kết quả chứng viêm dây thần kinh do bệnh hủi.
Liều dùng: 5 – 10ml (tiêm bắp thịt sâu), 5 – 20ml (uống). Có thể dùng uống nhiều ngày liền vì không độc.
6. Một số bài thuốc chữa bệnh từ dược liệu mù u
Một số bài thuốc có sử dụng dược liệu mù u sau:
1. Bài thuốc chữa trị bệnh đau dạ dày
Dùng 20g bột vỏ mù u, bột cam thảo 14g, 1g bột quế, tá dược vừa đủ.
Đem làm thành 100 viên. uống 4 viên/lần với - 2 lần/ngày.
2. Bài thuốc chữa trị viêm răng thối loét
Dùng Nhựa mù u cùng với bột hoàng đơn.
Trộn đều 2 vị thuốc trên đem rồi bôi liên tục vào chân răng để ức chế tình trạng viêm.
3. Chữa trị đau xương khớp do phong thấp, chấn thương, thận hư
Dùng Rễ mù u cùng với rễ câu kỷ với 1 lượng bằng nhau.
Đem sắc lấy nước. Dùng ngậm nước nhiều lần trong ngày.
Lưu ý tuyệt đối không nuốt, ngậm vài phút rồi nhổ ra,.
5. Bài thuốc giải độc
Dùng Nhựa mù u hoặc gỗ thân chẻ nhỏ 120 miếng nhỏ
Nhựa thì đem hòa trực tiếp với nước sôi ấm. Uống nhiều lần đồng thời dùng tay cố móc họng để nôn hết ra. Còn đối với gỗ thân thì đem sắc lấy nước uống nhiều lần liên tục.
6. Bài thuốc chữa trị mụn nhọt, ghẻ lở
Dùng Hạt mù u giã nhỏ và 1 ít vôi.
Cho ít nước vào đun sôi để nguội làm thuốc bôi trực tiếp lên vùng da tổn thương. Hoặc dùng dầu mù u trộn với vôi rồi chưng lên để bôi.
Hạt mù u khô
7. Lưu Ý Khi Sử Dụng Mù u
Theo giảng viên Cao đẳng Dược cho biết: Chưa thấy có tài liệu nào ghi chú gì đặc biệt nên Dược liệu này tương đối lành tính.
Như vậy, qua bài viết ta thấy Mù u là dược liệu được ứng dụng khá rộng rãi trong chữa trị bệnh: sưng tấy, đau dạ dày, thấp khớp, sưng họng, tai có mủ, tràng nhạc viêm loét nhiễm trùng, mụn nhọt ghẻ lở, giải độc…
Khi dùng cần cẩn trọng, trước khi sử dụng nên tham khảo kỹ bác sĩ để tránh gặp rủi ro ngoại ý. /.
Hội chứng đau đầu có nguyên nhân đa dạng và mỗi người thường có cách giảm đau riêng. Đau đầu kéo dài hoặc đau nửa đầu thường cần chú ý, và việc chườm đá có thể là một phương pháp giúp giảm đau trong một số trường hợp.
Mất nước và uống quá nhiều cũng đều gây hại. Thừa nước khi uống nhiều nước hơn mức cần có thể gây tác động tiêu cực, như làm loãng natri máu, gánh nặng cho thận, và rối loạn điện giải.
Nhiễm khuẩn đường tiết niệu là một bệnh phổ biến, thường gặp ở phụ nữ, và có thể xảy ra ở trẻ nhỏ. Mặc dù có thể chữa khỏi, nhưng nguy cơ tái phát cao. Nếu không được điều trị kịp thời, nó có thể lan rộng và gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Hội chứng ống cổ tay phổ biến gây đau và tê bì ở một hoặc cả hai bàn tay. Bệnh xảy ra khi dây thần kinh bị nén tại ống cổ tay, có thể trở nên nghiêm trọng. Nhận biết và điều trị kịp thời giúp để giảm triệu chứng và phục hồi chức năng.
