Ích trí được dùng trong đông y điều trị đau bụng hàn, di mộng tinh, bổ dạ dày, tiểu nhiều lần, tiết nhiều nước bọt, thận hàn gây đái dầm,…Hãy cùng tìm hiểu về những công dụng tuyệt vời của thảo dược này.
Ích trí chứa tinh dầu có nhiều lợi ích cho sức khoẻ
Ích trí có tên gọi khác là Riềng lá nhon, Riềng thuốc, mọc ở dưới tán rừng ẩm, là cây ưa bóng. Tên khoa học của Ích trí là Alpinia oxyphylla M., thuộc họ Gừng (Zingiberaceae).
Đặc điểm thực vật:
Ích trí là một loại cây thân thảo, sống lâu năm, cao 1,5-2m. Lá hình mác, dài 17-33cm, rộng 3-8cm. Cụm hoa hình chùm mọc ở đầu ngọn cành, hoa màu trắng, có đốm tím. Quả nang tươi hình cầu, khi chín có màu vàng xanh, quả khô hình bầu dục hơi nhọn ở hai đầu bề mặt có màu nâu hoặc nâu xám. Vỏ quả mỏng và dai, dính chặt vào khối hạt. Hạt hình thuôn không đều có màu nâu xám hoặc vàng xám. Khối hạt được chia thành 3 van bởi vách ngăn, mỗi van chứa 6-11 hạt.
Bộ phận dùng:
Bộ phần dùng làm thuốc là quả của cây Ích Trí gọi là Ích trí Nhân. Quả được thu hoạch khi gần chín và được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời.
Thành phần hóa học:
Quả Ích trí có chứa thành phần chính là Tinh dầu bao gồm các sesquiterpenoid khác nhau như eremophilan, valencen, nootkaton, p-cymen. Ngoài ra còn có
Sesquiterpen, Monoterpen, diterpenoid, Diaryheptanoid (Yakuchinone A và Oxyphyllacinol, Yakuchinone B), diphenylheptan có tên là neonootkatol. Các Flavonoid bao gồm: Tectochrysin, Izalpinin, kaempferide và kaempferol-7, 4'-dimethyl ether, Chrysin, rhamnocitrin và pinocembrin. Các Steroid bao gồm pinocembrin, tectochrysin, izalpinin, nookatone, Yakuchinon A, sitosterol, daucosterol và sitosterol palmitat, sitosterol palmitat, stigmasterol và β-daucosterol. Các hợp chất khác bao gồm isovanillin, axit protocatechuic, asaron, axit palmitic, hydroxymethylfurfural cùng các acid béo và glycoside khác. Hàm lượng lớn nhất của Mg, K, Ca, Al, Fe và Na được tìm thấy trong quả khô.
2. Công dung của Ích trí đối với sức khoẻ con người
Theo Dược sĩ CKI Giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM - trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết:
Theo Y Học Cổ Truyền
Ích trí có vị cay, tính ấm, có tác dụng ôn tỳ, cố khí, sáp tinh, noãn thận, chỉ tả, ích khí an thần. Trong đông y, Ích trí được dùng điều trị đái dầm, di mộng tinh, đau bụng lạnh, tiểu nhiều lần và làm thuốc bổ dạ dày.
Theo Y Học Hiện Đại
Tác dụng chống ung thư
Chiết xuất từ quả Ích trí được sử dụng để điều trị các rối loạn liên quan đến não như ung thư não với tác dụng chống tăng sinh một số tế bào ung thư như HepG2, SW480, HeLa, A549, MCF- 7, MNK-45. Ích trí có tác dụng ức chế sự tăng sinh của các tế bào trên thông qua quá trình chống hình thành mạch.
Tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, chống dị ứng
Ích trí rất giàu các hợp chất sesquiterpen, flavonoid và diarylheptanoid, chúng có tác dụng trùng hoà và đào thải các gốc tự do gây hại cho tế bào, giảm năng lượng và chống đặc tính chelat hóa kim loại. Hoạt chất Sesquiterpen eudesman có thể ức chế sản xuất NO trong các đại thực bào ở chuột do LPS và IFN-γ gây ra. Oxyphyllenon A, nootkaton và oxyphyllendiol A có tác dụng chống viêm đáng kể đối với các tế bào RBL-2H3 của đại thực bào phúc mạc ở chuột. Ích trí có tác dụng chống sốc phản vệ thông qua ức chế các phản ứng qua trung gian kháng thể immunoglobulin E.
Qủa Ích trí có tác dụng chống oxy hoá
Tác dụng kháng khuẩn
Quả Ích trí chứa tinh dầu có hoạt tính kháng khuẩn tốt đối với các vi khuẩn Staphylococcus aureus, Bacillus subtilis, Escherichia coli và Pseudomonas aeruginosa.
Tác dụng bảo vệ tim mạch, gan thận
Ích trí đã được sử dụng rộng rãi trong đông y để điều trị chứng đau dạ dày, tiêu chảy, loét, chống khối u, rối loạn mạch máu não, bảo vệ nội tạng, bồi bổ cơ thể và có thể là một lựa chọn hoàn hảo cho việc kết hợp hóa trị liệu để nâng cao hiệu quả và giảm tác dụng phụ.
3. Các bài thuốc kinh nghiệm từ cây Ích trí
Chia sẻ cụ thể hơn về công dụng với sinh viên Cao đẳng Dược TPHCM cụ thể các bài thuốc:
Bài thuốc chữa tiểu đêm nhiều lần
Cách thực hiện: Ích trí nhân 20 hạt. Đem sắc với 200ml nước, thêm chút muối, uống trước khi ngủ.
Bài thuốc chữa đái dầm, tiểu nhiều lần
Cách thực hiện: Ô Dược, Ích trí nhân, Hoài Sơn (chưng rượu), tất cả vị thuốc đồng lượng, đem tán bột, làm thành viên hoàn, uống 8-12g mỗi ngày, 2-3 lần mỗi ngày.
Bài thuốc chữa di tinh, bạch đới
Cách thực hiện: Ích trí nhân, Phục linh, Phục Thần, ttats cả vị đồng lượng. Đem tán thành bột, uống với nước sôi còn ấm, mỗi lần 8g, ngày uống 2 lần.
Bài thuốctrị mồm chảy nước rãi nhiều
Cách thực hiện: Ích trí nhân 12g, Đảng Sâm 12g, Bán Hạ 12g, Quất bì 12g, Xa tiền tử 12g, Phục Linh 16g. Sắc lấy nước uống.
Bài thuốctrị tiêu chảy do tỳ hư
Cách thực hiện: Ích trí nhân 12g, Hoài sơn 12g, Kha tử nhục 12g, Mộc Hương 6g, Tiểu hồi 6g, Can khương 6g, Trần Bì 6g, Ô mai 6g. Tán thành bột mịn luyện viên hoàn, uống mỗi lần 4 - 8g, ngày 2 lần.
Bài thuốctrị đầy bụng, tiểu đục
Cách thực hiện: Ích trí nhân, Gừng sống, Hậu phác, Táo lát. Đem Ích trí nhân trộn nước muối rồi sao lên. Hậu phác chế gừng sao tiếp 2 vị bằng nhau, thêm 1 trái táo, 3 lát gừng và sắc lấy nước uống khi còn nóng.
Bài thuốcchữatiểu máu
Cách thực hiện: Cam thảo 320g, Viễn Chí 320g, Phục thần 80g, Ích trí nhân 80g. Đem các vị thuốc tán thành bột và trộn cùng rượu, luyện thành viên bằng hạt bắp to; lấy 50 viên uống cùng nước gừng sắc khi đói.
Tóm lại, Ích trí là một vị thuốc Đông y được dùng chữa một số bệnh hiệu quả tại nhà, nhưng để đảm bảo an toàn và tránh các tác dụng phụ không mong muốn, người bệnh nên tham khảo tư vấn của chuyên gia y tế có chuyên môn trước khi sử dụng thảo dược Ích trí.
Giấc ngủ quan trọng đối với sức khỏe và tinh thần. Để cải thiện chất lượng, ngoài thói quen lành mạnh, dinh dưỡng cũng đóng vai trò lớn. Một số thực phẩm giúp hỗ trợ giấc ngủ bằng cách tác động đến hệ thần kinh và thúc đẩy sản xuất hormone melatonin.
Ích trí được dùng trong đông y điều trị đau bụng hàn, di mộng tinh, bổ dạ dày, tiểu nhiều lần, tiết nhiều nước bọt, thận hàn gây đái dầm,…Hãy cùng tìm hiểu về những công dụng tuyệt vời của thảo dược này.
Cây Sắn thuyền là một vị thuốc được sử dụng trong Y Học Cổ Truyền, để sát khuẩn vết thương, tiêu viêm, điều trị vết thương phần mềm, tiêu chảy và bệnh bạch đới,…Hãy cùng tìm hiểu những công dụng vị thuốc Cây Sắn thuyền này nhé.!
Nhó đông là vị thuốc quý được dùng trong đông y có tác dụng bảo vệ gan, chữa bệnh vàng da, viêm gan, xơ gan mãn tính,…Hãy cùng tìm hiểu những lợi ích của dược liệu này nhé.!
