Mộc hương là một thảo dược thường sử dụng trong đông y làm thuốc hỗ trợ tiêu hóa, bổ dạ dày, tăng sức khoẻ tim, trừ đờm, lợi tiểu, chữa đầy hơi, ợ chua, tả, lỵ, nôn mửa,…
Hãy trường Cao đẳng Y Dược TPHCM cùng tìm hiểu những công dụng của vị thảo dược này nhé.!
1. Mộc huơng là gì?
Cây Mộc hương hoa vàng
Cây Mộc hương có tên gọi khác như là Vân mộc hương, Thổ Mộc hương, Quảng mộc hương, Ngũ mộc hương,. Danh pháp khoa học là Saussurea lappa Clarke, thuộc họ Cúc Asteraceae. Mộc hương có 2 loại:
Quảng mộc hướng còn gọi là Vân mộc hương (Saussurea lappa Clarke) thuộc họ Cúc Asteraceae, có cụm hoa hình đầu, màu lam tím.
Hoàng hoa thái còn gọi là Thổ mộc hương (Inula helenium L.) thuộc họ hoa Cúc Asteraceae, có cụm hoa hình đầu, màu vàng.
Thổ mộc hương là cây gỗ nhỡ, sống lâu năm, cao từ 0,5 đến 1,5 m. Lá mọc so le, dài chừng từ 10 đến 30 cm, mép lá có răng cưa không đều. Cụm hoa màu vàng, hình đầu. Quả bế, trên có vân dọc.
Bộ phận dùng làm thuốc của cây Mộc hương là là rễ cây, được thu hoạch vào mùa đông, bỏ phần rễ tơ, cắt thành những khúc ngắn, phơi khô, bỏ vỏ ngoài.
Thành phần hóa học trong dược liệu Mộc hương là tinh dầu, chất nhựa và inulin.
2. Công dụng của cây Mộc hương đối với sức khoẻ
Theo y học cổ truyền
Mộc hương có tính ấm, vị cay, đắng. Quy vào 3 kinh phế, can, tỳ. Tác dụng kiện tỳ hòa vị, điều khí chỉ thống, an thai, chữa ngực bụng đau đầy, tả lỵ, nôn mửa, hành khí chỉ thống, bình can giảm áp, làm tan ứ trệ, điều hòa tỳ vị, trừ phong tà, tả khí hỏa, phát hãn, giải biểu, hành khí giảm đau, kiện tỳ chỉ tả, hòa hoãn hành khí, giúp sức cho đại tràng, cầm tả lỵ.
Mộc hương thường dùng điều trị các chứng đầy bụng, đau bụng, khó tiêu, nôn mửa, tiết tả đi lỵ, đau, trúng khí độc ngất xỉu, tiểu tiện bế tắc không thông.
Theo y học hiện đại
Tác dụng chống viêm giảm đau
Các hoạt chất trong rễ cây mộc hương có tác dụng giảm sưng và tấy đỏ bên trong, giúp giảm đau, giảm viêm trong các triệu chứng viêm khớp. Ngoài ra, rễ mộc hương kết hợp với các các vị thuốc khác nhau giúp giảm cơn đau do kỳ kinh nguyệt.
Tác dụng cải thiện chức năng gan
Hoạt chất helenin trong Thổ mộc hương có tác dụng kích thích tiết dịch mật trực tiếp và rất mạnh, bảo vệ tế bào gan, tăng cường chức năng thải độc của gan, cải thiện cấu trúc gan, ức chế virus gây viêm gan B, ngăn ngừa ung thư gan, được dùng chữa suy kém chức năng gan, sung huyết gan, vàng da, viêm gan.
Tác dụng hỗ trợ tiêu hóa
Tinh dầu trong cây mộc hương có tác dụng làm sạch đường tiêu hóa, thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn. Hoạt chất costunolide trong dịch chiết cây mộc hương có tác dụng chống viêm loét dạ dày mạn tính.
Tác dụng hỗ trợ miễn dịch
Các hoạt chất trong cây mộc hương giúp hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch, loại bỏ virus, vi khuẩn và các tác nhân nhiễm trùng khác. Được sử dụng hỗ trợ điều trị các bệnh lý như hen suyễn, ho mãn tính, viêm phế quản.
Ngoài ra, rễ Mộc hương còn có tác dụng diệt giun, giảm nhịp tim và cải thiện lưu lượng máu ở mạch vành và ngăn ngừa đột quỵ.
Rễ Mộc hương
3. Một số bài thuốc điều trị bệnh từ cây Mộc hương
DSCKI, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM chia sẻ các bạn thuốc từ Mộc hương cụ thể gồm:
Bài thuốc chữa đau bụng tiêu chảy do vi khuẩn lỵ
Cách thực hiện: Thổ mộc hương, Hoàng liên, hai vị lượng bằng nhau. Đem hai vị thuốc tán thành bột mịn, vo thành viên như hạt tiêu. Ngày uống 3 gam, chia 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc trị tiêu chảy ở trẻ em
Cách thực hiện: Mộc hương, hoàng liên, chỉ thực, trần bì, mạch nha, bạch truật, sơn tra, thần khúc, mỗi vị thuốc 12g; sa nhân, liên kiều, la bạc tử mỗi vị 8g. Đem các vị thuốc tán thành bột rồi làm viên hoàn. Ngày uống 4 đến 8g.
Bài thuốc chữa viêm đại tràng mạn vàrối loạn tiêu hóa
Cách thực hiện: Mộc hương 6g, bạch truật, hoài sơn, ý dĩ, đẳng sâm mỗi vị 12g, phụ tử chế 8g, can khương, thương truật, chỉ thực, mỗi vị 6g, nhục quế, xuyên tiêu, mỗi vị 4g. Cho các vị thuốc vào ấm sắc uống ngày 1 thang, uống 5 thang khám lại.
Bài thuốc điều trị viêm loét dạ dày - tá tràng
Cách thực hiện: Mộc hương 6g, kỷ tử, đương quy, bạch thược, phục linh, đại táo mỗi vị 12g; xuyên khung 10g; táo nhân, a giao mỗi vị 8g; trần bì 6g, ngũ vị tử 6g, gừng 2g. Đem các vị thuốc cho vào ấm sắc uống ngày 1 tháng, uống từ 5 đến 10 thang.
4. Lưu ý khi sử dụng cây Mộc hương
Mộc hương có vị cay thơm, tác dụng tiết khí nên không dùng để uống dài ngày với người khỏe mạnh.
Không dùng Mộc hương cho người âm hư, tân dịch bất túc.
Không dùng cho những người chân khí suy yếu, có nhiệt, huyết hư gây táo.
Tóm lại, cây Mộc hương là vị thuốc được sử dụng nhiều trong các bài thuốc đông y mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiểu quả, người bệnh cần tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế trước khi sử dụng Mộc hương trong phòng và chưa bệnh.
Hoa ngũ sắc là vị thuốc được sử dụng trong y hoc cổ truyền có tác dụng giải nhiệt, hạ sốt, trừ thấp và được dùng để điều trị bệnh phong thấp, đau xương, quai bị, sốt cao, ho ra máu, cao huyết áp,…
Thiên Cân Bạt (Radix Flemingiae) là dược liệu quý trong y học cổ truyền, có tác dụng kiện gân cốt, thanh phế, giải độc, giảm viêm, giãn cơ. Cây mọc hoang trên đồi núi và được dùng lâu đời trong bài thuốc dân gian.
Bệnh tim mạch phổ biến, ảnh hưởng sức khỏe. Nhiều người dùng thảo dược hỗ trợ điều trị, đặc biệt hở van tim. Ích Tâm Khang là sản phẩm tiêu biểu, kết hợp y học cổ truyền và công nghệ hiện đại, giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Mộc hương là một thảo dược thường sử dụng trong đông y làm thuốc hỗ trợ tiêu hóa, bổ dạ dày, tăng sức khoẻ tim, trừ đờm, lợi tiểu, chữa đầy hơi, ợ chua, tả, lỵ, nôn mửa,…
