Cây Chìa vôi là loại thảo dược được dùng trong các bài thuốc Y Học Cổ Truyền điều trị bệnh thần kinh tọa, đau nhức xương khớp, ung nhọt lở ngứa, sưng hạch bạch huyết,...
Hãy cùng DSCKI, giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM - trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu những công dụng tuyệt vời của thảo dược này nhé.!
1. Cây Chìa vôi là gì?
Cây Chìa vôi có nhiều công dụng cho sức khoẻ
Cây chìa vôi có tên gọi khác là bạch liễm, bạch phấn đằng, dây chìa vôi hay cây đau xương. Danh pháp khoa học là Cissus modeccoides Planch, thuộc họ Nho (Vitaceae). Cây chìa vôi có ở hầu hết các tỉnh đồng bằng và trung du ở nước ta.
Cây chìa vôi là loài dây leo, ưa sáng, chịu được hạn hán. Cây được bao phủ lớp phấn trắng, toàn thân mọng nước và có nhiều rễ củ nằm sâu dưới mặt đất. Cây ra hoa vào tháng 4-8, và kết quả vào tháng 5-10. Thu hái dược liệu chìa vôi là quanh năm tốt nhất là vào mùa thu đông.
Bộ phận dùng làm thuốc của cây chìa vôi là thân, lá, rễ củ. Những bộ phận này có các hình thức sơ chế khác nhau, cụ thể là:
- Dây lá: Dược liệu đem cắt ngắn khoảng từ 2cm đến 3cm, rửa sạch, sao nóng, phơi khô. Khi sử dụng, tẩm với rượu và sao lại. Hoặc ngâm trực tiếp cùng nước vo gạo.
- Rễ củ: Rửa sạch, ngâm với nước qua đêm để mềm ra, rồi thái mỏng, phơi khô. Khi sử dụng đem ngâm trực tiếp cùng nước vo gạo.
Dược liệu được bảo quản ở trong túi kín, để nơi khô ráo, không bị ẩm thấp và mối mọt và không có ánh nắng mặt trời chiếu vào.
Trong Chìa vôi có các thành phần hóa học chính là chất phenolic, acid amin. saponin, acid hữu cơ, nước, glucid, protid, chất xơ, caroten, vitamin C, tro,…
2. Công dụng của dược liệu của Chìa vôi đối với sức khoẻ
Theo y học cổ truyền
Chia vôi có vị đắng nhẹ, chua, hơi the, tính mát. Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc. Được dùng chữa sưng tấy, nhọt độc, đau lưng, đau xương, tê mỏi, đau đầu, ung nhọt, chai chân, lở ngứa, bỏng.
- Lá: có vị đắng, tính lạnh, hơi độc, có tác dụng trừ nhọt độc, tiêu thũng. Được sử dụng chữa ung nhọt, lở ngứa, sưng tấy, nhọt độc, chai chân,...
- Dây: có vị ngọt đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc. Được sử dụng điều trị tình trạng đau nhức xương khớp, ung nhọt lở ngứa, sưng hạch bạch huyết,...
- Rễ củ: có tính bình, vị đắng hơi chua, có tác dụng thông kinh, tán huyết ứ, lợi tiểu, trừ tê thấp, sát trùng, tiêu độc. . Được sử dụng chữa ung nhọt, lở ngứa, chai chân, đau nhức xương khớp.
Theo Y học hiện đại
Lá và ngọn cung cấp các dinh dưỡng cần thiết cho xương khớp như nước, chất xơ, vitamin C, protid, glucid, caroten và hỗ trợ làm giảm đau nhức xương khớp như đau lưng, viêm khớp, đau dây thần kinh toạ,…
Thân cây: chứa những chất có tác dụng làm giãn nở mạch máu, hạ huyết áp, chống viêm, giảm đau tự nhiên ở những trường hợp mắc các bệnh về xương khớp. Ngoài ra còn có tác dụng lợi tiểu, dùng chữa sỏi thận có đường kính không quá 0,5 cm, điều trị khi bị nhiễm trùng, mụn nhọt nặng.
Cách thực hiện: Lấy 1 nắm lá và dây chìa vôi đem rửa sạch, để ráo nước rồi đem giã dập rồi cho vào chảo, thêm 1 thìa caphe muối hạt và sao lên cho vàng. Sau đó cho phần dược liệu đã sao vào 1 miếng vải sạch và chườm lên vùng bị tổn thương đau thần kinh tọa, mỗi ngày thực hiện 2 lần cho đến khi các triệu chứng viêm và đau do thần kinh toạ giảm rõ rệt.
Sắc thuốc từ chìa vôi giúp giảm đau do đau thần kinh toạ
Bài thuốc chữa bệnh thoát vị đĩa đệm
- Bài thuốc sắc nước uống
Cách thực hiện: Chuẩn bị 40g lá lốt, 40g dền gai, 40g chìa vôi, 20g tầm gửi. Đem tất cả dược liệu rửa sạch cho vào ấm sắc cùng 1 lít nước đến khi còn 500ml, lấy nước thuốc chia thành 3 lần uống/ngày, duy trì uống liên tục trong 1 tháng, sẽ giúp giảm đau, tăng khả năng vận động và cải thiện sức khỏe cho hệ xương khớp.
- Bài thuốc đắp
Cách thực hiện: Lấy một nắm to lá chìa vôi tươi, rửa sạch cho vào chảo sao cùng 1 thìa cà phê muối hạt đến khi có mùi thơm và khô lại thì đổ vào một chiếc khăn sạch, buộc chặt, đem chườm lên cột sống khoảng 15 phút.
Khi dược liệu nguội có thể sao nóng lại để chườm thêm lần nữa. Thực hiện bài thuốc này hàng ngày giúp giảm viêm, giảm đau cho vùng cột sống bị đau do thoát vị và giúp khả năng vận động được cải thiện.
- Bài thuốc ngâm rượu
Cách thực hiện: dây chìa vôi tươi 50g, ngưu tất 40g, xuyên khung 10g, đương quy 20g, cẩu tích 20g. Đem tất cả dược liệu rửa sạch, cho dược liệu vào bình thủy tinh cùng với 1 lít rượu trắng, đậy nắp kín trong 10 ngày là dùng được. Uống ngày 2 lần, mỗi lần 10ml rượu dược liệu, gíup giảm đau nhức của bệnh thoát vị đĩa đệm.
4. Lưu ý chữa bệnh từ cây chìa vôi
Lưu ý rằng phải đảm bảo sử dụng với một liều dùng hợp lý. Để việc dùng loại dược liệu này có thể phát huy hiệu quả và tránh gặp tác dụng phụ, người bệnh không nên tự ý dùng.
Người đang cho con bú hay đang mang thai tuyệt đối không dùng cây chìa vôi chữa bệnh thoát vị đĩa đệm vì trong thành phần của dược liệu này vẫn có một lượng nhỏ độc tính.
Tóm lại, chìa vôi là vị thuốc được dùng trong y học cổ truyền với nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, được sử dụng điều trị một số bệnh hiệu quả tại nhà. Tuy nhiên, để sử dụng thảo dược có hiệu quả, an toàn, người bệnh cần tham khảo hướng dẫn của của chuyên gia y tế trước khi sử dụng chìa vôi trong phòng và chữa bệnh.
Hoa ngũ sắc là vị thuốc được sử dụng trong y hoc cổ truyền có tác dụng giải nhiệt, hạ sốt, trừ thấp và được dùng để điều trị bệnh phong thấp, đau xương, quai bị, sốt cao, ho ra máu, cao huyết áp,…
Thiên Cân Bạt (Radix Flemingiae) là dược liệu quý trong y học cổ truyền, có tác dụng kiện gân cốt, thanh phế, giải độc, giảm viêm, giãn cơ. Cây mọc hoang trên đồi núi và được dùng lâu đời trong bài thuốc dân gian.
Bệnh tim mạch phổ biến, ảnh hưởng sức khỏe. Nhiều người dùng thảo dược hỗ trợ điều trị, đặc biệt hở van tim. Ích Tâm Khang là sản phẩm tiêu biểu, kết hợp y học cổ truyền và công nghệ hiện đại, giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Mộc hương là một thảo dược thường sử dụng trong đông y làm thuốc hỗ trợ tiêu hóa, bổ dạ dày, tăng sức khoẻ tim, trừ đờm, lợi tiểu, chữa đầy hơi, ợ chua, tả, lỵ, nôn mửa,…
