Quả Nhàu không chỉ chứa nhiều giá trị dinh dưỡng cao tốt cho sức khoẻ mà còn được xem là một vị thuốc quý trong dân gian có tác dụng giảm đau, giảm viêm, nhuận tràng, lợi tiểu, hạ huyết áp, chữa đau nhức xương khớp, cao huyết áp…
Hãy cùng giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM - trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tìm hiểu những công dụng tuyệt vời của dược liệu này nhé.!
1. Cây Nhàu là là gì?
Cây Nhàu
Cây Nhàu có tên gọi khác là cây ngao, Noni, Nhàu núi, Cây ngao, Nhàu rừng. Danh pháp khoa học là Morinda citrifolia, thuộc họ Cà phê – Rubiaceae.
Cây Nhàu thuộc cây thân gỗ, cao từ 6-8m, phát triển ở vùng khí hậu nhiệt đới và ôn đới, thân nhẵn mọc thành nhiều cành. Lá mọc đối xứng, phiến lá có hình bầu dục. Quả hình trứng, khi non sẽ có màu xanh lục và chuyển sang màu trắng hồng khi chín. Bên trong quả có nhân cứng ở giữa, thịt mềm, trắng và thơm.
Bộ phận sử dụng làm thuốc là Lá, vỏ thân, rễ và quả nhàu. Thu hái rễ, vỏ và lá quanh năm. Quả thu hái theo mùa. Hầu hết các bộ phận của cây nhàu đều được dùng tươi, riêng rễ đem sấy hoặc phơi khô để dùng dần. Bảo quản ở nơi khô ráo và thoáng mát.
Phân bố: Cây nhàu mọc hoang tại vùng Tây Ấn, Đông Nam Á và Đông Polynesia. Ở Việt Nam, cây Nhàu mọc nhiều ở được mọc ở các tỉnh Nam Trung Bộ và Nam Bộ.
Thành phần hóa học: Rễ, vỏ và trái nhàu chứa các thành phần hóa học như sterol, anthraquinonie, coumarin, alkaloids, proxeronine, polysaccharide, chất xơ, tinh bột, vitamin C, vitamin A, B1, B6, B12 và một số khoáng chất như Kali, Natri, Sắt và Canxi.
2. Công dụng của quả Nhàu đối với sức khoẻ
Theo y học cổ truyền
Quả nhàu có vị cay, hăng và nồng, tính mát. Rễ có vị chát, tính bình. Quy vào kinh Thận và Đại tràng.
Lá nhàu có tác dụng làm thuốc bổ, trị mụn nhọt, chữa chứng lỵ. Quả nhàu có tác dụng nhuận tràng, kích thích tiêu hóa, giảm ho, trị băng huyết, hen suyễn, viêm phế quản, cảm mạo, tiểu đường, nhức mỏi xương khớp và cao huyết áp, làm thuốc bổ máu cho phụ nữ sau khi sinh.
Rễ nhàu có tác dụng chỉ thống, điều kinh, hoạt huyết, đươc dùng chữa giảm đau nhức xương khớp, dùng để nhuộm đỏ vải quần áo.
Cách dùng – liều lượng
Rễ, vỏ, lá và quả nhàu được sử dụng ở dạng đắp ngoài, sắc uống hoặc ngâm rượu. Liều dùng khuyến dùng là; Lá tươi dùng 8 – 20g/ ngày. Rễ khô dùng 20 – 30g/ ngày.
Theo y học hiện đại
Hợp chất proxeronine và các trong chiết xuất của quả nhàu có tác dụng hạ huyết áp, an thần kinh giao cảm, lợi tiểu nhẹ và nhuận tràng, điều trị béo phì, chống oxy hoá, tiêu diệt các gốc tự do có hại, được dùng chữa cao huyết áp, tiểu đường, suy nhược, bệnh tim, đau nhức. Quả nhàu còn có tác dụng chống viêm, cải thiện cơn đau do các bệnh mãn tính như viêm khớp, bệnh tim, ung thư, chống lại nhiễm trùng, giảm đau, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
Quả nhau chống viêm đối với một số bệnh lý xương khớp như hội chứng ống cổ tay và bệnh viêm khớp mãn tính. Ngoài ra, quả nhàu còn có tác dụng giảm vết sưng do bỏng hoặc do chấn thương.
Dịch chiết từ quả nhàu có chứa Damnacanthal có tác dụng ức chế tế bào ác tính, từ đó làm giảm máu đến khối u và thu nhỏ kích thước khối u ác tính.
Bên cạnh đó, dịch chiết từ dược liệu còn có tác dụng ức chế quá trình tiết dịch ở niêm mạc tá tràng và dạ dày. Vì vậy quả nhàu còn được sử dụng trong quá trình điều trị trào ngược acid dạ dày, viêm dạ dày,…
Quả nhàu được sử dụng để trị bệnh tiểu đường, cao huyết áp
3. Bài thuốc kinh nghiệm chữa bệnh từ Quả Nhàu
DSCKI, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM - trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ:
Bài thuốc chữa đau lưng và nhức mỏi xương khớp
Cách thực hiện: Quả nhàu non, với lượng vừa đủ. Đem thái mỏng để ráo, cứ 300g dược liệu thì ngâm với 2 lít rượu 30 – 40 độ. Ngâm trong vòng 2 tuần là dùng được, mỗi lần uống 30 – 40ml, ngày sử dụng 2 lần.
Bài thuốc chữa huyết áp cao
Cách thực hiện: Rễ nhàu 30 – 40g. Đem sắc với nhiều nước và dùng uống thay nước chè. Dùng liên tục trong vòng 14 ngày sẽ nhận thấy huyết áp giảm đáng kể. Sau đó có thể giảm liều và dùng duy trì trong 2 – 3 tháng.
Bài thuốc chữa cảm sốt, tiêu chảy và lỵ
Cách thực hiện: Lá nhàu tươi 3 – 6 lá. Đem rửa sạch rồi đem sắc với 500ml nước còn lại 200ml. Mỗi lần uống 100ml, ngày dùng 2 lần. Áp dụng bài thuốc liên tục trong vòng 2 – 5 ngày.
Bài thuốc chữa cao huyết áp
Cách thực hiện: Quả nhàu chín dùng ăn với muối vài lần sẽ đại tiện dễ dàng.
Bài thuốc chữa lỵ
Cách thực hiện: Quả nhàu đem nướng chín và dùng ăn trực tiếp.
Bài thuốc trị sốt cao, có tác dụng bồi bổ sức khỏe
Cách thực hiện: Rễ nhàu 8 – 10g, đem sắc với 500ml nước và chia thành 2 lần uống.
Bài thuốc trị mụn nhọt ngoài da
Cách thực hiện: Lá nhàu tươi, rửa sạch, để ráo nước và giã nát rồi đắp lên mụn nhọt. Thực hiện liên tục cho đến khi nhọt vỡ và da liền lại.
Bài thuốc chữa rối loạn kinh nguyệt ở người bệnh cao huyết áp
Cách thực hiện: Ích mẫu 20g, hương phụ (củ gấu) tẩm giấm sao 12g, quả nhàu 20g, cam thảo dây 6g. Đem rửa sạch các dược liệu và sắc với nước, chia thành 2 – 3 lần uống trong ngày. Sắc mỗi uống ngày 1 thang cho đến khi khỏi.
Bài thuốc chữa bệnh huyết áp cao, suy nhược thần kinh và mất ngủ
Cách thực hiện: Thảo quyết minh sao thơm 12g, gừng củ 3 lát, rễ nhàu 24g, vỏ bưởi 6g, thổ phục linh 8g, rau má 8g. Cho các vị vào ấm, đổ 500ml nước vào sắc cho đến khi còn 250ml. Mỗi lần dùng 125ml, ngày dùng 2 lần khi thuốc còn nóng.
Bài thuốc chữa nhức mỏi xương khớp
Cách thực hiện: Nghệ đen 20g, nghệ vàng 20g, trần bì 20g, tầm gửi cây dâu 20g, thiên niên kiện 20g, quế nhục 20g, đường cát trắng 500g, vòi voi 40g, rễ nhàu 40g, quả ô môi 10g, đỗ trọng 30g, rượu trắng 2 lít. Đem ngâm với rượu trong vòng 7 ngày sau đó lọc bã. Sử dụng rượu pha với 1 lít nước đường. Mỗi ngày dùng 2 lần, mỗi lần uống 30ml. Áp dụng bài thuốc liện tục trong 3 – 5 ngày.
Bài thuốc chữa bầm tím, tụ máu do chấn thương
Cách thực hiện: Trái nhàu non 12g. Đem sắc uống trước khi ăn, chia nước sắc thành 3 lần uống và dùng hết trong ngày.
4. Lưu ý khi sử dụng cây nhàu
Không dùng dược liệu cây Nhàu cho người có huyết áp thấp.
Nên hỏi ý kiến bác sĩ nếu đang sử dụng thuốc hạ áp.
Không sử dụng quả Nhàu cho phụ nữ đang mang thai. Vì quả Nhàu có tác dụng thông kinh, hoạt huyết.
Không dùng các bài thuốc có thành phần nhàu và nước ép nhàu cho bệnh nhân bị viêm thận.
Tóm lại, Quả Nhàu là vị thuốc quý được sử dụng trong các bài thuốc đông y mang lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Để đảm bảo hiệu quả, an toàn, người dùng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng vị thuốc Quả Nhàu trong phòng và chữa bệnh.
Quả Nhàu không chỉ chứa nhiều giá trị dinh dưỡng cao tốt cho sức khoẻ mà còn được xem là một vị thuốc quý trong dân gian có tác dụng giảm đau, giảm viêm, nhuận tràng, lợi tiểu, hạ huyết áp, chữa đau nhức xương khớp, cao huyết áp…
Hoa Bách hợp – loài hoa thanh tao, hương thơm dễ chịu – được ưa chuộng trong trang trí và là vị thuốc quý trong Đông y. Hoa và củ giúp an thần, bổ phổi, trị ho, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe.
Bộ GD&ĐT vừa ban hành Công văn yêu cầu các cơ sở đào tạo thực hiện nghiêm túc việc rà soát công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng ngành giáo dục mầm non năm 2025, đặc biệt là trong khâu lựa chọn tổ hợp môn xét tuyển và phương thức tuyển sinh.
Bồ công anh là vị thuốc được sử dụng trong các bài thuốc đông y có tác dụng chống oxy hoá, cải thiện chức năng tiêu hoá, cải thiện chức năng gan, chữa đau dạ dày, hỗ trợ trị bệnh tiễu đường,…
