Phù là thuật ngữ y học chỉ tình trạng sưng tấy, xảy ra do sự tích tụ chất lỏng trong các mô của cơ thể. Hãy cùng tìm hiểu cùng với Giảng viên trường Cao đẳng Y dược Pasteur để biết loại thuốc nào có thể gây sưng tấy và cách điều trị.
Theo giảng viên Cao đẳng Dược cho biết: Phù thường ở vùng dưới chân, chẳng hạn như ở bàn chân và mắt cá chân, nhưng nó có thể liên quan đến bất kỳ bộ phận cơ thể nào. Một số loại thuốc có thể gây phù như một tác dụng phụ.
Điều gì gây ra phù ngoại?
Có nhiều nguyên nhân gây phù nề, đó là khi chất lỏng tích tụ trong các mô. Nó có thể đơn giản như thêm muối vào chế độ ăn uống của bạn khi đứng hoặc ngồi trong một thời gian dài. Ngoài ra, hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) và mang thai có thể khiến cơ thể tích tụ thêm chất lỏng, dẫn đến sưng tấy. Sưng tấy cũng là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của phản ứng dị ứng, bao gồm cả phản ứng dị ứng phản vệ có khả năng đe dọa tính mạng.
Một số tình trạng sức khỏe có thể khiến cơ thể giữ nước dư thừa, gây phù nề; suy tim sung huyết, bệnh thận và xơ gan là một vài ví dụ về tình trạng có thể gây sưng tấy.
Mức độ thấp của albumin, một loại protein trong máu, là một thủ phạm khác. Điều này là do albumin chịu trách nhiệm giữ muối và nước bên trong mạch máu. Do đó, muối và nước sẽ vào các mô của cơ thể nếu không có đủ albumin để duy trì nhiệm vụ này. Một số thiếu hụt vitamin và suy dinh dưỡng có thể khiến mức albumin thấp. Ngoài mức albumin thấp, các mạch máu bị rò rỉ cũng có thể xảy ra với các phản ứng dị ứng, bỏng, vết côn trùng cắn hoặc viêm mô tế bào (nhiễm trùng da).
Một sự thật thú vị khác là hệ thống bạch huyết của cơ thể cũng chịu trách nhiệm loại bỏ chất lỏng dư thừa khỏi các mô. Ung thư, cùng với phẫu thuật ung thư và xạ trị có thể làm tổn thương các hạch bạch huyết và mạch bạch huyết, khiến chúng không dẫn lưu đúng cách và dẫn đến vùng sưng tấy.
Cuối cùng, thuốc cũng có thể là nguyên nhân gây phù nề. Không còn nghi ngờ gì nữa về những điều kỳ diệu mà y học hiện đại có thể mang lại; Thật không may, phù nề là một tác dụng phụ phổ biến của một số loại thuốc.
Những loại thuốc có thể gây sưng?
Thuốc chống viêm không STEROID (NSAID)
Thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen và naproxen thường được sử dụng để điều trị đau, viêm và sốt từ nhẹ đến trung bình. Đặc biệt là ở liều cao, sử dụng kéo dài các loại thuốc thường được sử dụng này có thể gây tổn thương thận, do đó gây ra phù. Tuy nhiên, khi sử dụng trong thời gian ngắn, NSAID gây giữ muối. Loại sưng này sẽ biến mất sau khi ngưng dùng thuốc.
Thuốc STEROID (Điển hình Corticoid – Glucocorticod)
Corticosteroid như prednisolon, methylprednisolon có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng nước và muối của cơ thể, dẫn đến phù nề. Mặt trăng (khuôn mặt sưng húp và tròn trịa) là tác dụng phụ phổ biến của thuốc corticosteroid. Chúng cũng có thể gây phù ở bụng (phần giữa) và chân.
Chúng cũng có thể gây phù ở bụng (phần giữa) và chân
Thuốc trị đái tháo đường
Thuốc dùng để điều trị bệnh đái tháo đường loại 2, chẳng hạn như pioglitazone và rosiglitazone, có thể gây sưng chi dưới (ví dụ: phù chân) bằng cách tăng tái hấp thu muối ở thận. Những chất này thuộc nhóm thuốc gọi là thiazolidinediones (TZDs). Cơ chế này được cho là kết quả của mối quan hệ hiệp đồng giữa thiazolidinedione và insulin.
Thuốc điều trị bệnh PARKINSON
Các loại thuốc như pramipexole điều trị bệnh Parkinson có thể dẫn đến sưng mắt cá chân.
Thuốc thần kinh
Thuốc dùng để điều trị co giật và đau thần kinh, chẳng hạn như gabapentin và pregabalin, có thể gây giữ nước và phù nề.
Thuốc hoá trị
Một số loại thuốc như docetaxel, pemetrexed, gemcitabine và lenalidomide, được sử dụng để điều trị ung thư, có thể gây phù nề.
Thuốc chống trầm cảm
Thuốc chống trầm cảm được gọi là chất ức chế monoamine oxidase (MAOIs) có thể gây giữ nước và sưng tấy.
Thuốc huyết áp nào gây phù?
Thuốc chẹn kênh canxi (ví dụ amlodipine), một loại thuốc thường được kê đơn để kiểm soát huyết áp, có thể gây ra tác dụng phụ là phù nề. Ví dụ, sưng tấy là tác dụng phụ phổ biến của amlodipine và nguy cơ xảy ra tác dụng phụ này tăng lên ở liều cao hơn. Các loại thuốc hạ huyết áp khác, chẳng hạn như clonidine, hydralazine và thuốc chẹn beta, cũng có liên quan đến sưng tấy.
Các triệu chứng phù nề là gì?
Phù ngoại vi ở tứ chi có thể gây ra:
Sưng cẳng chân, mắt cá chân và bàn chân
Da căng và sáng bóng trên các vùng bị sưng
Lúm đồng tiền trong khu vực sau khi bạn ấn bằng ngón tay (điều này được gọi là phù nề rỗ)
Sưng nặng hơn khi ngồi hoặc đứng và cải thiện khi nằm xuống hoặc nâng chân cao hơn mức tim
Nặng ở chân
Thay đổi nhiệt độ, màu sắc và kết cấu da
Tăng cân
Các triệu chứng phù nề
Có nhiều mức độ phù nề khác nhau, từ khó chịu và đau nhẹ đến các tác động có thể đe dọa đến tính mạng. Các tình huống cần được chăm sóc y tế khẩn cấp là phản ứng dị ứng phản vệ gây sưng lưỡi và cổ họng. Ngoài ra, phù phổi (chất lỏng tích tụ trong phổi) có thể gây ra các triệu chứng như thở dốc, khó thở và đau ngực. Bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn gặp những dấu hiệu và triệu chứng này.
Làm thế nào để các bác sĩ điều trị chứng phù nề do thuốc?
Bác sĩ có thể đề nghị giảm liều lượng thuốc gây phù ngoại biên. Họ có thể chuyển bạn sang một loại thuốc khác. Theo American Family Physician, điều trị phù nề do thuốc cũng có thể bao gồm uống thuốc lợi tiểu. Ngoài ra, bác sĩ có thể cung cấp cho bạn các biện pháp can thiệp không dùng thuốc như hạn chế lượng muối ăn vào, nâng cao chân khi ngồi và mang vớ hỗ trợ, những biện pháp này có thể giúp giảm sưng tấy.
Tóm lại, phù thường ở vùng dưới chân (bàn chân và mắt cá chân) nhưng nó có thể liên quan đến bất kỳ bộ phận của cơ thể. Mong rằng những thông tin được Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về phù và một số thuốc có nguy cơ gây phù.
Chế độ ăn lành mạnh không chỉ giữ cân nặng ổn định mà còn bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa ung thư. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích giúp phòng chống bệnh ung thư.
Sinh viên trong nhiều ngành thuộc lĩnh vực y dược tại TP.HCM đã được giảm học phí lên đến hơn 3 triệu đồng mỗi học kỳ nhờ việc điều chỉnh mức thu theo Nghị định 97/2023 của Chính phủ.
Nhóm thuốc Nitrat là những thuốc được sử dụng phổ biến trong phòng ngừa và điều trị cơn đau thắt ngực. Người bệnh cần lưu ý tuân theo chỉ định của thầy thuốc, giúp phòng tránh các tác hại mà nhóm thuốc này có thể gây ra.
Có lẽ Cà phê không còn xa lạ với chúng ta và caffeine cũng thế. Chúng ta thường tìm thấy caffein trong cà phê, trà,… Liệu rằng chúng có tốt cho cơ thể của chúng ta vì thế hãy cùng tìm hiểu về những ảnh hưởng của caffeine mang đến.
