Xét nghiệm định lượng ure máu được chỉ định khi nào?
Thứ hai, 13/02/2023 | 15:01
Xét nghiệm ure máu được biết đến như một xét nghiệm đánh giá chức năng gan và thận. Vậy khi nào bác sĩ sẽ cho chỉ định xét nghiệm này và định lượng ure máu đem lại những ý nghĩa gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp làm rõ điều đó
Xét nghiệm ure máu dùng để đánh giá chức năng gan thận
1. Xét nghiệm định lượng ure máu là gì?
Qúa trình chuyển hóa chất đạm (protein) trong cơ thể tạo ra sản phẩm cuối cùng là ure và chúng được đào thải ra ngoài qua thận.
Theo giảng viên Cao đẳng Xét nghiệm cho biết: Ure tồn tại trong cơ thể và được bổ sung thường xuyên thông qua các thức ăn chứa chất đạm. Các protein ngoại sinh sẽ được chuyển hóa thành axit amin, và sản phẩm cuối cùng tạo thành CO2 và NH3.
Trong đó, NH3 là chất độc cần được thải ra ngoài. Gan sẽ là nơi chuyển hóa NH3 thành ure và vận chuyển đến thận qua đường máu. Lúc đó thận sẽ lọc ure cùng những chất khác để bài xuất ra ngoài qua đường tiểu. Chính vì thế, quá trình chuyển hóa NH3 cũng như lọc ure có thể bị ảnh hưởng khi chức năng gan, thận bị rối loạn.
Nồng độ ure máu thường được dùng để phản ánh chức năng của gan và thận. Gía trị bình thường của chỉ số ure là từ 2,5 - 7,5 mmol/l.
Khi chỉ số này tăng cao thì có thể chức năng thận kém, hoặc hàm lượng protein trong cơ thể cao hay có thể là cơ thế thiếu nước làm quá trình lưu thông kém.
Ngược lại, khi chỉ số Ure máu giảm thì có khả năng bạn đang bị suy dinh dưỡng hoặc gặp các bệnh lý về gan.
2. Lý do chúng ta cần làm xét nghiệm định lượng ure máu
Khi cần đánh giá chức năng hoạt động của gan thận ta thường được chỉ định làm xét nghiệm định lượng ure máu.
Quá trình chuyển hóa của ure trong máu xảy ra như sau: Khi chất đạm được đưa vào cơ thể thông qua đường ăn uống, chúng sẽ được chuyển hóa thành các axit amin tự do. Các axit amin này tiếp tục sẽ được chuyển hóa và tạo thành chất cuối cùng thành NH3 và CO2. NH3 là một chất độc đối với cơ thể chúng ta nên cần được đào thải ra ngoài. Tại gan sẽ giúp chuyển hóa NH3 thành ure và vận chuyển đến thận qua đường máu. Thận sẽ lọc ure cũng những chất cần đào thải khác từ máu ra ngoài thông qua nước tiểu. Vậy nên, khi chức năng hoạt động của gan và thận bị rối loạn sẽ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa NH3 cũng như lọc ure. Do đó, khi chỉ số ure máu tăng hay giảm sẽ phản ánh được tình trạng hoạt động của gan và thận cũng như đánh giá được một số quá trình chuyển hóa liên quan của cơ thể.
Tuy vậy, chỉ xét nghiệm định lượng ure máu thì chưa đủ để có thể chẩn đoán xác định, nên bác sĩ có thể chỉ định người bệnh làm thêm một số xét nghiệm kết hợp để có đưa đến kết luận chính xác nhất.
3. Khi nào thì chỉ số ure máu bị thay đổi?
3.1. Trường hợp tăng chỉ số ure máu
Những trường hợp có thể làm tăng ure máu bao gồm:
Người bị suy giảm chức năng thận, vô niệu, thiểu niệu hay tắc nghẽn đường niệu
Chế độ ăn chứa quá nhiều protein
Bị xuất huyết đường tiêu hóa hay nhiễm trùng nặng
Suy tim sung huyết, đau tim, bị sốc, căng thẳng, bị bỏng nặng, giảm lượng máu đến thận,…
Bị sốt, suy dinh dưỡng, các bệnh lý về u tân sinh gây tăng dị hóa protein
Ngộ độc thủy ngân.
3.2. Trường hợp giảm chỉ số máu
Những trường hợp có thể làm giảm ure máu bao gồm:
Hội chứng tiết ADH không thích hợp
Phụ nữ mang thai
Đang giảm cân, ăn kiêng
Hội chứng giảm hấp thu
Suy gan hay xơ gan, bị viêm gan cấp tính hay mãn tính dẫn đến giảm sút quá trình chuyển hóa tổng hợp ure
Chế độ ăn nghèo protein
Hội chứng thận hư.
Chế độ ăn nghèo đạm sẽ làm giảm nồng độ ure máu
4. Ure máu thay đổi ảnh hưởng sức khỏe như thế nào?
Theo giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Khi nồng độ ure trong máu thay đổi có thể dẫn đến gây nguy hại cho sức khỏe, cụ thể như sau:
Có thể dẫn đến đột quỵ
Khi ure máu tăng quá cao có thể gây nên co giật, hôn mê
Gây ảnh hưởng đến tim mạch: Mạch đập nhanh, yếu, tăng huyết áp.Những bệnh nhân bị suy thận ở giai đoạn cuối có thể bị trụy mạch, tình trạng này gây nguy hiểm ảnh hưởng đến tính mạng
Gây ảnh hưởng thần kinh: nếu ở mức độ nhẹ thì gây chóng mặt, hoa mắt, đau đầu mất ngủ. Khi ở mức độ trung bình có thể khiến bệnh nhân rơi vào trạng thái mơ màng, vật vã và nói mê. Trường hợp nặng nhất, ure máu tăng ở mức độ nặng gây nên co giật, hôn mê, đồng tử co lại, phản ứng với ánh sáng kém
Gây ảnh hưởng tiêu hóa: mức độ nhẹ, bệnh nhân ăn uống không ngon miệng, bị đầy hơi, chướng bụng. Mức độ nặng hơn sẽ xuất hiện lưỡi đen, viêm loét niêm mạc họng miệng, buồn nôn, tiêu chảy,…
Gây ảnh hưởng hô hấp: Hơi thở có thể có mùi amoniac ( do NH3), rối loạn nhịp thở, có thể bị hôn mê và kèm theo hơi thở chậm, yếu
Gây ảnh hưởng thân nhiệt: cụ thể là giảm thân nhiệt;
Gây ảnh hưởng huyết học: ure máu tăng có thể gây ra thiếu máu và tùy theo mức độ sẽ có những ảnh hưởng khác nhau, khi thiếu máu nặng thì tình trạng suy thận càng nặng.
Clofibrate là thuốc được các chuyên gia y tế chỉ định điều trị các tình trạng rối loạn lipid máu, tăng nồng độ triglycerid huyết thanh rất cao, giúp cải thiện tình trạng sức khỏe và giảm nguy cơ các biến chứng của tăng lipid máu.
Nhiễm ký sinh trùng đường ruột là vấn đề phổ biến, nhất là ở những người có thói quen ăn uống không lành mạnh hoặc hệ tiêu hóa kém. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Viêm dạ dày tá tràng là bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến có thể điều trị nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, nhiều người thường chủ quan và chỉ khám khi bệnh đã nặng. Dưới đây là hướng dẫn ngắn gọn về cách phòng ngừa bệnh hiệu quả.
