Người bị bệnh tiểu đường nên ăn gì và nên kiêng gì?

Nội dung chính [Ẩn]

Người bị bệnh tiểu đường nên ăn gì?
Người bệnh tiểu đường nên kiêng gì?
Nguyên tắc trong ăn uống đối với người bệnh tiểu đường

Theo các bác sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết, Nguyên tắc cơ bản trong chế độ ăn cho người bệnh đái tháo đường nói chung và bệnh tiểu đường type 2 nói riêng là hạn chế tối đa gluxit (chất đường bột), điều này giúp kiểm soát đường huyết và hạn chế axit béo bão hòa để tránh rối loạn chuyển hóa. Thực đơn cho người bệnh tiểu đường cần được thiết kế để cung cấp đủ lượng đường cần thiết cho cơ thể mà vẫn duy trì mức đường huyết ổn định và cân bằng.

Người bị bệnh tiểu đường nên ăn gì?

Người mắc bệnh tiểu đường cần nắm rõ cách bổ sung thực phẩm phù hợp, biết những thức ăn nên ưu tiên và những thức ăn nên hạn chế. Dưới đây là danh sách các nhóm thực phẩm mà người bệnh tiểu đường nên xem xét trong chế độ ăn uống của họ:

Nhóm đường bột: Họ nên ưu tiên các thực phẩm như ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, gạo còn vỏ cám, rau củ... và chế biến chúng bằng cách hấp, luộc, nướng, tránh rán, xào. Các loại củ như khoai sắn cũng cung cấp nhiều tinh bột, nên nếu ăn, cần hạn chế lượng cơm.
Nhóm thịt cá: Thức ăn nên chứa cá, thịt nạc, thịt gia cầm không có da, thịt lọc không có mỡ, và các loại đậu đỗ. Chế biến chúng đơn giản như hấp, luộc, hoặc áp chảo để loại bỏ mỡ thừa.
Nhóm chất béo, đường: Các thực phẩm có chất béo không bão hòa như dầu đậu nành, vừng, dầu cá, mỡ cá, olive nên được ưa tiên trong chế độ ăn của người bệnh tiểu đường.
Nhóm rau: Rau nên chiếm một phần lớn trong thực đơn của họ và được chế biến đơn giản như ăn sống, hấp, luộc, hoặc trộn. Cần hạn chế sử dụng các loại sốt có chất béo.
Hoa quả: Cần tăng cường ăn trái cây tươi, không thêm kem hoặc sữa, và hạn chế ăn các loại quả chín ngọt như sầu riêng, hồng chín, xoài chín...

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ giữa các thành phần cung cấp năng lượng trong một bữa ăn hàng ngày của người bệnh tiểu đường có thể được xác định như sau để đảm bảo ổn định và điều trị bệnh:

Protein: Lượng protein nên đạt từ 1-1,2 g/kg/ngày đối với người lớn, tức là khoảng 15-20% năng lượng khẩu phần.
Lipit: Tỷ lệ chất béo nên chiếm 25% tổng số năng lượng khẩu phần, không nên vượt quá 30%. Hạn chế chất béo bão hòa để giúp ổn định đường huyết và ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
Gluxit: Tỷ lệ năng lượng do gluxit cung cấp nên đạt từ 50-60% tổng số năng lượng khẩu phần của người bệnh tiểu đường. Nên ưu tiên các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như gạo lức, bánh mì đen, yến mạch, các loại đậu nguyên hạt...

Người bệnh tiểu đường nên kiêng gì?

Để đạt kết quả tốt trong quá trình điều trị bệnh tiểu đường, người bệnh nên hạn chế hoặc tránh các loại thực phẩm sau đây:

Hạn chế ăn gạo trắng, bánh mì trắng, miến, bột sắn dây, và các loại củ nướng, vì chúng có khả năng làm tăng đường huyết nhanh chóng.
Tránh các thực phẩm chứa chất béo bão hòa và nhiều cholesterol, vì chúng có thể tăng nguy cơ bệnh tim mạch và không tốt cho sức khỏe nói chung và người bệnh tiểu đường nói riêng. Các thực phẩm này bao gồm thịt lợn mỡ, phủ tạng động vật, da của gia cầm, kem tươi, dầu dừa, các loại bánh kẹo ngọt, mứt, sirô, và các loại nước có ga.
Hạn chế tối đa các loại hoa quả sấy khô, mứt hoa quả, và các loại thực phẩm có đường rất cao, vì chúng có thể gây tăng đường huyết.

Điều này giúp kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ các biến chứng của bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, việc hạn chế thực phẩm cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để đảm bảo rằng người bệnh vẫn nhận đủ dinh dưỡng cần thiết.

Nguyên tắc trong ăn uống đối với người bệnh tiểu đường

Theo các giảng viên tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho hay, Người bệnh tiểu đường cần tuân theo sự tư vấn và chỉ định cụ thể từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Ngoài ra, họ cũng cần nắm rõ các nguyên tắc quan trọng để kiểm soát đường huyết và ngăn chặn biến chứng của bệnh tiểu đường:

Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày: Tổ chức khẩu phần thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày giúp ngăn ngừa đường huyết tăng đột ngột sau mỗi bữa ăn. Điều này giúp kiểm soát đường huyết ổn định hơn.
Ăn uống điều độ, đúng giờ: Người bệnh cần tuân thủ thời gian ăn và không nên để mình trải qua tình trạng quá đói hoặc quá no. Việc duy trì cân bằng hợp lý trong khẩu phần ăn giúp kiểm soát đường huyết.
Không nên thay đổi quá nhanh và quá nhiều khẩu phần hàng ngày: Thay đổi khẩu phần ăn quá nhanh và quá nhiều có thể gây biến động đường huyết. Người bệnh nên tuân thủ một lịch trình ăn uống ổn định và thảo luận với bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn.
Vận động sau khi ăn: Thực hiện hoạt động thể dục nhẹ sau bữa ăn có thể giúp kiểm soát đường huyết. Điều này có thể bao gồm đi bộ ngắn, tập yoga, hoặc thậm chí là việc làm việc nhẹ trong vườn. Tập luyện thể dục đều đặn là một phần quan trọng trong quản lý bệnh tiểu đường và hỗ trợ trong quá trình điều trị.