Thận đóng vai trò quan trọng trong cơ thể con người và nhiều người muốn hiểu về vị trí và cấu trúc của thận. Bài viết dưới đây sẽ trình bày về cấu tạo và chức năng của thận, giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ quan này.
Thận đóng vai trò quan trọng trong cơ thể con người
Thận nằm ở đâu trong cơ thể?
Thận là gì?
Theo Giảng viên, Bác sĩ Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, thận còn được gọi là cật ở động vật, đóng vai trò chính trong hệ tiết niệu. Mỗi người có hai thận, thực hiện nhiều chức năng khác nhau.
Thận nằm ở vị trí quan trọng trong hệ tiết niệu, có hình dạng giống hạt đậu, nằm trong phần sau của bụng, phía sau và đối xứng với cột sống. Chúng nằm từ đốt sống ngực T11 đến đốt sống thắt lưng L3. Thận phải hơi thấp hơn một chút so với thận còn lại, khoảng một đốt sống, mặt trước của thận mịn màng trong khi mặt sau có nhiều gồ ghề.
Cặp động mạch thận cung cấp máu cho thận từ động mạch chủ bụng và kết thúc ở các tĩnh mạch thận. Mỗi thận sản xuất nước tiểu, đưa nó vào niệu quản, là đường dẫn nước tiểu vào bàng quang. Thượng thận, một tuyến nội tiết, nằm phía trên mỗi thận.
Cấu tạo của thận
Thận có kích thước khoảng 10-12,5 cm chiều dài, 5-6 cm chiều rộng, 3-4 cm độ dày, và cân nặng khoảng 150 gam. Được bao bọc bởi vỏ xơ, mỗi thận có hai mặt, một mặt lõm và một mặt lồi. Hai thận đối xứng nhau, xoay bờ lõm vào trong, tạo nên một khu vực lõm sâu gọi là rốn thận, nơi mạch máu và cấu trúc thận liên quan đến nhau.
Cấu tạo của thận
Theo Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, mỗi thận gồm khoảng 1 triệu đơn vị chức năng gọi là nephron. Chỉ cần 25% số nephron hoạt động bình thường cũng đảm bảo chức năng của thận. Độ dài mỗi nephron dao động từ 35-50 mm và tổng chiều dài của tất cả nephron trong hai thận có thể lên tới 70-100 km. Nephron được chia thành hai loại:
Nephron vỏ: Cầu thận nằm ở vùng vỏ, có quai Henle ngắn nối với phần ngoài của tủy thận. Chiếm khoảng 85% số nephron.
Nephron cận tủy: Cầu thận nằm gần ranh giới giữa vỏ và tủy thận, có quai Henle dài nối với vùng tủy thận. Quan trọng cho việc cô đặc nước tiểu thông qua hệ thống nhân nồng độ ngược dòng.
Thận bao gồm hai vùng: vỏ thận, vùng bên ngoài có màu đỏ hoặc đỏ sẫm do có nhiều mạch máu, dày khoảng 7-10mm; và tủy thận, nơi chứa mô mỡ, mạch máu và dây thần kinh.
Vùng vỏ thận: Có thể quan sát cầu thận trên kính lúp, được mô tả bởi chấm đỏ nhỏ có đường kính 0,2 mm. Nang cầu thận hay còn gọi là bọc Bowman là một túi lõm chứa búi mạch, liên kết với ống lượn gần. Búi mạch bao gồm khoảng 20-40 mạch máu.
Cột thận: Là phần vỏ thịt, dày khoảng 4mm, bao gồm các hạt thận, nằm giữa các tháp thận.
Nhu mô thận: Gồm hai phần có màu sắc khác nhau: vỏ màu đỏ nhạt ở phần ngoài và tủy đỏ thẫm ở phần trong.
Vùng tủy thận: Tháp thận là khối nón có đáy hướng về vỏ thận và đỉnh hướng về bể thận. Đỉnh của tháp thận gọi là gai thận hoặc nhú thận. Trên gai thận có nhiều lỗ nhỏ, từ 15 đến 20 lỗ, là các lỗ của các ống góp mở vào đài thận. Mỗi thận có hàng chục tháp thận, được hình thành từ một phần của các ống thận.
Các ống thận: Bao gồm ống lượn gần kết nối với bọc Bowman, quai Henle, ống lượn xa, và ống góp, chức năng nhận dịch lọc từ một số đơn vị chức năng của thận để đổ vào bể thận.
Các chức năng của thận
Thận thực hiện nhiều chức năng quan trọng:
Lọc máu và loại bỏ chất thải: Thận loại bỏ chất thải và các độc tố từ máu, chỉ giữ lại protein và tế bào máu. Chất thải được tiết ra để hình thành nước tiểu.
Tiết nước tiểu: Quá trình này bắt đầu từ việc lọc máu qua màng lọc tại cầu thận, tạo nước tiểu đầu. Mỗi ngày, khoảng 172 lít nước tiểu đầu được hình thành.
Hấp thu lại nước: Thận hấp thu lại nước từ nước tiểu đầu, tạo thành nước tiểu chính thức. Các chất độc hại còn sót lại trong huyết tương được tiếp tục lọc trong quá trình bài tiết tiếp ở ống thận. Nước tiểu chính thức sau đó được đổ vào bể thận, xuống ống dẫn nước tiểu, và cuối cùng được thải ra ngoài qua ống tiểu.
Điều chỉnh thể tích máu: Thận giữ vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lượng dịch ngoại bào trong cơ thể thông qua việc sản xuất nước tiểu. Số lượng nước tiểu thay đổi theo lượng nước uống hàng ngày.
Chức năng nội tiết: Thận tiết hormon renin, điều chỉnh huyết áp, và sản xuất erythropoietin, thúc đẩy tạo hồng cầu khi cơ thể thiếu oxy. Nó cũng tham gia vào việc chuyển hóa vitamin D3 và glucose từ các nguồn không phải là hydrat carbon trong trường hợp đói và bị nhiễm acid hô hấp mạn tính.
Thông tin về cấu tạo và vai trò của thận có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ quan này. Để duy trì sức khỏe của thận, hãy đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể, tăng cường thực phẩm tốt cho thận, hạn chế muối và protein trong chế độ ăn uống hàng ngày, thường xuyên vận động, và đặc biệt, tránh việc nhịn tiểu.
Thuốc giảm đau giãn cơ trơn là một trong những thuốc được chỉ định phổ biến trên lâm sàng. Để bảo đảm an toàn khi dùng thuốc giảm đau cơ trơn, người bệnh cần lưu ý về cách sử dụng và một số tác dụng phụ của loại thuốc này.
Thuốc giảm đau giãn cơ trơn là một trong những thuốc được chỉ định phổ biến trên lâm sàng. Để bảo đảm an toàn khi dùng thuốc giảm đau cơ trơn, người bệnh cần lưu ý về cách sử dụng và một số tác dụng phụ của loại thuốc này.
Hạ canxi máu thường xuất hiện ở những người thiếu canxi trong chế độ ăn, hấp thu canxi kém do thiếu vitamin D, hoặc dùng nhiều thuốc lợi tiểu như furosemid. Ngoài ra, những người mắc các rối loạn nội tiết như suy tuyến cận giáp cũng dễ gặp phải tình trạng này.
Hầu hết các dạng rối loạn sắc tố da đều không gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhưng vẫn có thể gây ra nhiều bất tiện về mặt thẩm mỹ, làm cho bệnh nhân cảm thấy thiếu tự tin và tránh xa việc giao tiếp. Hãy tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
