CÁC TRIỆU CHỨNG VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA BỆNH LÝ THẦN KINH
Thứ năm, 14/03/2024 | 15:17
Một số tình trạng sức khỏe có thể gây ra bệnh thần kinh, bao gồm tiểu đường, lupus, viêm khớp dạng thấp, ung thư hạch, bệnh Lyme, hội chứng ống cổ tay,... Hãy cùng tìm hiểu về chủ đề này qua bài viết dưới dây nhé!
Bệnh lý thần kinh, thường được gọi là bệnh thần kinh ngoại biên, không phải là một tình trạng mà là một nhóm các tình trạng do tổn thương dây thần kinh trong hệ thần kinh ngoại biên. Hệ thống thần kinh ngoại biên được tạo thành từ các cấu trúc thần kinh ngoài não và tủy sống giao tiếp với phần còn lại của cơ thể. Những dây thần kinh này chịu trách nhiệm gửi thông tin cảm giác đến da và cơ bắp của bạn (hệ thần kinh soma) và các cơ quan hoạt động không tự nguyện như tim và dạ dày (hệ thần kinh tự trị).
Chấn thương hoặc bệnh ảnh hưởng đến dây thần kinh ngoại biên thường gây mất cảm giác và vận động. Điều này thường bắt đầu ở bàn tay và bàn chân, ảnh hưởng đến một dây thần kinh hoặc các nhóm dây thần kinh. Các triệu chứng của bệnh thần kinh có thể bao gồm đau, tê, ngứa ran, chuột rút, nóng rát và yếu cơ. Kiểm soát các triệu chứng bằng chẩn đoán và điều trị sớm bệnh lý thần kinh ngoại biên có thể giúp ngăn ngừa tổn thương thần kinh trong tương lai.
2. Đau dây thần kinh so với bệnh lý thần kinh
Một số người sử dụng thuật ngữ bệnh thần kinh và đau dây thần kinh thay thế cho nhau, nhưng chúng khác nhau: Bệnh thần kinh đề cập đến tổn thương thần kinh trong khi đau dây thần kinh là một loại đau dây thần kinh. Đau dây thần kinh có thể là triệu chứng của bệnh lý thần kinh.
Thường được mô tả là cơn đau dữ dội, bỏng rát hoặc đau như dao đâm, đau dây thần kinh có thể do tổn thương, kích ứng hoặc rối loạn chức năng của dây thần kinh. Các nguyên nhân có thể bao gồm nhiễm trùng, áp lực (từ mạch máu, khối u, dây chằng hoặc xương), một số loại thuốc, chấn thương và một số tình trạng như tiểu đường, bệnh đa xơ cứng và bệnh thận mãn tính.
Theo chia sẻ từ Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM – Thạc sĩ Trần Thị Minh Tuyến cho biết các loại đau dây thần kinh bao gồm:
Đau dây thần kinh sinh ba: Điều này đề cập đến cơn đau từ dây thần kinh sinh ba, thường do áp lực từ mạch máu. Loại đau dây thần kinh này thường xảy ra ở một bên mặt và được đặc trưng bởi các đợt tái phát hoặc “các cơn” đau dữ dội. Đau dây thần kinh sinh ba chủ yếu ảnh hưởng đến những người trên 50 tuổi.
Đau dây thần kinh sau herpes: Đau dây thần kinh sau herpes là do bệnh zona - một bệnh nhiễm trùng do virus gây ra phát ban và mụn nước. Loại đau dây thần kinh này thường tập trung ở một bên cơ thể và có thể từ nhẹ đến nặng.
Đau dây thần kinh thiệt hầu: Loại đau dây thần kinh hiếm gặp này xảy ra ở dây thần kinh thiệt hầu (ở cổ họng) và gây đau ở vùng cổ.
Nếu bạn cho rằng mình bị đau do đau dây thần kinh hoặc bệnh lý thần kinh, bác sĩ có thể cung cấp cho bạn chẩn đoán và điều trị chính xác cho tình trạng của bạn.
3. Bệnh lý rễ thần kinh và bệnh lý thần kinh
Khi một rễ thần kinh trong tủy sống bị chèn ép, nó được gọi là bệnh rễ thần kinh. Điều này ảnh hưởng đến đốt sống, gân và đĩa đệm cột sống. Bệnh rễ thần kinh thường bị nhầm lẫn với bệnh lý thần kinh vì cả hai tình trạng này đều gây ra các triệu chứng giống nhau, chẳng hạn như đau, yếu, tê và ngứa ran.
Sự khác biệt giữa bệnh rễ thần kinh và bệnh lý thần kinh là bệnh rễ thần kinh xảy ra do dây thần kinh bị chèn ép ở tủy sống, trong khi bệnh lý thần kinh là do tổn thương dây thần kinh ở hệ thần kinh ngoại biên.
Bệnh rễ thần kinh có thể do thoát vị đĩa đệm, dày dây chằng cột sống, nhiễm trùng cột sống, tăng trưởng lành tính trên cột sống và gai xương ở cột sống. Điều quan trọng là phải gặp bác sĩ để xác định tình trạng nào bạn đang gặp phải để nhận được chẩn đoán và điều trị chính xác.
4. Các loại bệnh thần kinh
Có hơn 100 loại bệnh thần kinh khác nhau, thường được phân loại theo vị trí của dây thần kinh bị ảnh hưởng hoặc các bộ phận cơ thể bị ảnh hưởng.
Nếu một loại dây thần kinh bị ảnh hưởng và không hoạt động như bình thường thì tình trạng này được gọi là bệnh đơn dây thần kinh. Hội chứng ống cổ tay là một loại bệnh đơn dây thần kinh phổ biến gây tê, đau và ngứa ran ở bàn tay và cẳng tay. Nếu nhiều dây thần kinh hoặc một nhóm dây thần kinh bị ảnh hưởng hoặc hoạt động sai chức năng thì tình trạng này được gọi là bệnh đa dây thần kinh.
Các loại bệnh thần kinh bao gồm:
Bệnh thần kinh tiểu đường: Gây ra bởi bệnh tiểu đường loại 1 hoặc loại 2, bệnh thần kinh tiểu đường là một trong những loại bệnh lý thần kinh ngoại biên phổ biến nhất và thường ảnh hưởng đến tay và chân. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến phản ứng thần kinh tự trị (với các triệu chứng như đổ mồ hôi quá nhiều hoặc mất cân bằng) và dây thần kinh vận động (điều khiển chuyển động).
Bệnh thần kinh tự trị: Loại bệnh thần kinh này xảy ra khi tổn thương thần kinh ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể. Bệnh thần kinh tự trị có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan và chức năng liên quan, bao gồm:
Bọng đái
Huyết áp
Đường huyết
Mắt
Nhịp tim
Cơ quan sinh dục
Tuyến mồ hôi
Bệnh lý thần kinh gần: Nếu tổn thương dây thần kinh ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở hông, mông, đùi, chân, ngực hoặc dạ dày, nó có thể được coi là bệnh lý thần kinh gần. Cơn đau có thể chỉ tập trung ở một bên cơ thể và hiếm khi lan sang bên kia. Loại bệnh thần kinh này thường gặp nhất ở người lớn trên 50 tuổi.
Bệnh thần kinh vận động: Loại bệnh thần kinh này ảnh hưởng đến các dây thần kinh vận động của cơ thể, điều khiển chuyển động của cơ và có thể dẫn đến các vấn đề về đi lại và cầm nắm đồ vật, cũng như yếu cơ nói chung. Nếu tình trạng ảnh hưởng đến cánh tay và chân, nó có thể được chẩn đoán là bệnh thần kinh vận động đa ổ.
Dây thần kinh khu trú: Loại tổn thương dây thần kinh này thường ảnh hưởng đến một dây thần kinh duy nhất, gây đau, tê và ngứa ran. Tình trạng này cũng có thể gây ra các triệu chứng như nhìn đôi, yếu một bên cơ thể hoặc liệt một phần và đau liên quan. Tổn thương thần kinh rất có thể xảy ra ở chân, tay, đầu và thân.
Bệnh thần kinh cảm giác: Thường gặp ở tay, chân, chân và cánh tay, bệnh thần kinh cảm giác – còn gọi là Fergus – xảy ra khi các dây thần kinh cảm giác bị tổn thương. Điều này dẫn đến việc không thể cảm nhận được nhiệt độ quá cao hoặc đau đớn, có thể dẫn đến chấn thương. Các triệu chứng khác bao gồm tê, cảm giác nóng rát và đau cấp tính.
Bệnh lý thần kinh kết hợp: Điều này xảy ra khi có sự kết hợp của nhiều loại đau liên quan đến bệnh lý thần kinh. Bệnh lý thần kinh kết hợp phổ biến nhất liên quan đến việc mất cả khả năng kiểm soát cảm giác và vận động.
Cây Mỏ quạ, còn gọi Xuyên phá thạch, là dược liệu quý trong y học cổ truyền, có vị đắng, tính mát. Cây này giúp phá ứ, khứ phong, giảm đau xương khớp, thanh nhiệt phế, được sử dụng lâu đời trong các bài thuốc dân gian Việt Nam.
Bầu đất, hay cây Kim thất, là rau quen thuộc trong ẩm thực Việt. Ngoài làm món ăn, nó còn được dùng trong y học cổ truyền công dụng của Cây Bầu đất để hỗ trợ điều trị táo bón, kiết lỵ, ho khan, tiểu đường và cải thiện giấc ngủ.
Collagen là một loại protein cấu trúc quan trọng tạo nên phần lớn mô liên kết trong cơ thể, bao gồm cả da. Nó đóng vai trò then chốt trong việc duy trì độ săn chắc, đàn hồi và vẻ tươi trẻ của làn da.
Sâm cau, dược liệu quý trong y học cổ truyền, nổi bật với tác dụng bồi bổ cơ thể và hỗ trợ xương khớp. Nhờ chứa nhiều hoạt chất có lợi, sâm cau giúp giảm đau nhức, đồng thời tăng độ dẻo dai và chắc khỏe cho hệ xương khớp.
