Cây Tằm đất loại dược liệu quý giá như chống viêm, điều hòa hormone tuyến giáp, giảm huyết áp, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp, tiêu huyết, thông khí và lợi tiểu. Vị thuốc này đã được ứng dụng rộng rãi trong các bài thuốc y học cổ truyền.
Cây Tằm đất, có tên khoa học là Lycopus asper, thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae). Loài cây này có nhiều đặc tính dược liệu quý giá như chống viêm, điều hòa hormone tuyến giáp, giảm huyết áp, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp, tiêu huyết, thông khí và lợi tiểu. Vị thuốc này đã được ứng dụng rộng rãi trong các bài thuốc y học cổ truyền.
Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu chuyên sâu về Lycopus asper, các loài khác thuộc chi Lycopus đã được biết đến với nhiều đặc tính dược liệu quý, mang lại tiềm năng lớn trong y học cổ truyền mà còn cả trong y học hiện đại.
Hãy cùng DsCKI. Nguyễn Quốc Trung giảng viên Trường Cao đẳng Y dược Pasteur tôi khám phá những đặc điểm và tiềm năng dược liệu của Lycopus asper trong y học.
Hình ảnh toàn cây của cây Tằm đất
1. Đặc điểm chung của cây Lycopus asper
Tên khác: Củ sen đất , Cây Tằm đất, …
Tên khoa học: Lycopus asper.
Họ khoa học: Lamiaceae (Họ hoa môi).
1.1. Mô tả thực vật:
Trong “ Bản thảo cương mục” cây thảo dược này được mô tả và ghi chép khá chi tiết.
Tằm đất là một loài cây thân thảo sống lâu năm, mọc thẳng và có thể cao từ 30 đến 70 cm. Thân cây có hình vuông, đặc trưng của các loài thuộc họ Hoa môi, với bốn cạnh rõ ràng, có thể nhẵn hoặc có lông. Có thân rễ mọc ngang
Lá mọc đối chéo hình chữ thập, hình mác với mép lá có răng cưa thô. Mặt trên lá có thể nhẵn hoặc có lông mịn.
Hoa: Hoa cụm mọc thành vòng ở nách lá, hoa nhỏ, có màu trắng hoặc tím nhạt, đôi khi có các đốm tím. Đài hoa chia thành các thùy và có lông
Quả: Quả hạch nhỏ, không mở, thường chứa 4 hạt.
1.2. Phân bố và sinh trưởng
Cây Lycopus asper thường mọc ở các vùng đầm lầy, ven suối và những nơi có độ ẩm cao, đặc biệt là tại các khu vực ôn đới và cận nhiệt đới của châu Á, cũng như một số khu vực ở Bắc Mỹ.
Cây Lycopus asper phát triển tốt trong điều kiện có độ ẩm cao, ánh sáng vừa phải và đất thoát nước tốt. Cây có thể mọc hoang dại trong tự nhiên hoặc được trồng trong các vườn dược liệu để thu hoạch phục vụ cho mục đích chữa bệnh.
2. Bộ phận dùng, thu hái
Thân rễ là bộ phận được dùng làm thuốc chủ yếu. Thân rễ của nó có hình dạng giống con tằm
Thân rễ sau khi thu hái về đem phơi khô được ứng dụng trong các bài thuốcy học cổ truyền.
3. Tác dụng - Công dụng
Dù chưa có nhiều nghiên cứu chuyên sâu về Lycopus asper, nhưng các loài khác thuộc chi Lycopus như Lycopus virginicus và Lycopus europaeus đã được sử dụng rộng rãi trong Đông y với những tác dụng. Chia sẻ thêm với sinh viên Cao đẳng Dược TPHCM thầy cho biết:
Chống viêm: hỗ trợ điều trị các bệnh viêm nhiễm và giảm sưng đau
Điều hòa hệ thần kinh và giảm căng thẳng: Giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm stress và lo âu.
Điều hòa hormone: Hợp chất trong cây giúp điều hòa chức năng tuyến giáp, đặc biệt trong điều trị cường giáp (hyperthyroidism).
Giảm huyết áp: Cây có khả năng hạ huyết áp và giãn nở mạch máu, giúp hỗ trợ cho người mắc bệnh cao huyết áp.
Hỗ trợ điều trị bệnh hô hấp: Giúp điều trị các bệnh như ho dai dẳng, hen suyễn và viêm phế quản.
Trong y học cổ truyền vị thuốc có những công dụng như: tiêu huyết, cầm máu,thông khí và lợi tiểu
Ngoài công dùng làm thuốc,cây có giá trị dinh dưỡng cao, thân rễ và lá non của nó có thể xào ăn hoặc nấu thành súp ăn rất ngon.
4. Thành phần hóa học
Các loài Lycopus và cây Tằm đất chứa nhiều hoạt chất sinh học quan trọng:
Flavonoid: Chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do.
Tannin: Giúp kháng viêm, chống vi khuẩn và hỗ trợ điều trị nhiễm khuẩn.
Glycoside: Hợp chất có khả năng điều hòa hormone, đặc biệt là hormone tuyến giáp.
5. Cách sử dụng và liều lượng
Dạng sắc: Lá và thân cây có thể sắc nước uống, giúp hỗ trợ điều trị viêm nhiễm và giảm triệu chứng cường giáp.
Chiết xuất: Thường được dùng trong các bài thuốc điều trị cường giáp và hỗ trợ tim mạch.
Liều lượng: Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và mục đích chữa trị của từng người. Cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y học cổ truyền để đảm bảo sử dụng an toàn và hiệu quả.
6. Lưu ý khi sử dụng
Phụ nữ mang thai và cho con bú: Nên tham khảo ý kiến bác sĩ do chưa có đủ bằng chứng về tính an toàn trong thai kỳ.
Người mắc bệnh tuyến giáp: Vì cây có tác dụng điều hòa hormone, nên cần sử dụng dưới sự giám sát của bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Tác dụng phụ: Sử dụng quá liều hoặc không đúng cách có thể gây đau bụng, tiêu chảy và ảnh hưởng đến hormone tuyến giáp.
Tóm lại: Cây Tằm đất, với tên khoa học là Lycopus asper, là một loài thực vật thuộc chi Lycopus, nổi bật với tiềm năng lớn trong y học cổ truyền nhờ vào các công dụng quý giá như chống viêm, điều hòa hormone tuyến giáp và hạ huyết áp. Dù hiện tại chưa có nhiều nghiên cứu chi tiết và chuyên sâu về loài cây này, các đặc tính dược liệu của những loài khác cùng chi như Lycopus virginicus và Lycopus europaeus đã được ghi nhận rộng rãi và sử dụng hiệu quả. Điều này mở ra triển vọng lớn cho việc nghiên cứu và ứng dụng Lycopus asper trong các bài thuốc điều trị tự nhiên, giúp hỗ trợ sức khỏe người dùng một cách toàn diện.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả tốt nhất, việc sử dụng cây Tằm đất cần có sự tư vấn và giám sát từ các chuyên gia y tế hoặc các thầy thuốc y học cổ truyền. Điều này không chỉ giúp xác định liều lượng phù hợp mà còn đảm bảo tính an toàn, đặc biệt đối với những người có các vấn đề liên quan đến tuyến giáp hoặc các bệnh lý khác./.
Cây Mạch lạc, còn có các tên gọi như Cây Đuôi chuột hoặc cỏ Doi ngựa, là một loại thảo dược tự nhiên phổ biến ở một số khu vực của Việt Nam. Dù tên gọi có vẻ lạ lẫm đối với nhiều người, nhưng thực tế lại rất có ích cho sức khỏe.
Cây Tằm đất loại dược liệu quý giá như chống viêm, điều hòa hormone tuyến giáp, giảm huyết áp, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp, tiêu huyết, thông khí và lợi tiểu. Vị thuốc này đã được ứng dụng rộng rãi trong các bài thuốc y học cổ truyền.
Trong y học cổ truyền Trung Quốc (TCM), Xuyên bối mẫu (Fritillariae Cirrhosae Bulbus) nổi tiếng với các đặc tính dược liệu mạnh mẽ. Dưới đây, cùng tìm hiểu về công dụng của Xuyên Bối Mẫu – vị thuốc thần kì này nhé!
Hệ miễn dịch rất quan trọng đối với sức khỏe, vì vậy chúng ta cần tăng sức đề kháng hàng ngày. Một trong những cách tăng hệ miễn dịch, sức đề kháng tự nhiên nhất đó là bổ sung các loại thực phẩm dinh dưỡng.
