Đường, thành phần quen thuộc trong chế độ ăn, có mặt từ trái cây, mật ong đến bánh kẹo, nước ngọt. Đường mang lại vị ngọt và sự hài lòng cho khẩu vị, trở thành yếu tố không thể thiếu trong ẩm thực hàng ngày.
Đường trong thực phẩm có thể chia thành hai loại chính gồm:
Đường tự nhiên: loại đường có sẵn trong các thực phẩm tự nhiên như trái cây (fructose), sữa (lactose), và một số loại rau củ. Đường tự nhiên thường đi kèm với các chất dinh dưỡng như vitamin, khoáng chất, và chất xơ, giúp cơ thể tiêu hóa và hấp thu một cách cân bằng.
Đường bổ sung: Đường bổ sung là loại đường được thêm vào thực phẩm trong quá trình chế biến hoặc sản xuất, chẳng hạn như đường sucrose trong bánh kẹo, siro ngô cao fructose trong nước ngọt, hoặc mật ong dùng làm chất tạo ngọt. Loại đường này không cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết mà chỉ mang lại năng lượng rỗng, dễ dẫn đến các vấn đề sức khỏe khi tiêu thụ quá mức.
2. Tác động tiêu cực của đường đối với sức khỏe
Cô Nguyễn Hoàng Duyên - Giảng viên Cao đẳng dược TPHCM - Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ:
Tăng nguy cơ béo phì: Đường bổ sung, đặc biệt trong đồ uống có đường, là nguyên nhân chính gây tăng cân và béo phì. Lượng calo rỗng từ đường không mang lại cảm giác no, khiến người tiêu thụ dễ dàng ăn thêm và vượt quá nhu cầu năng lượng hàng ngày.
Gây ra bệnh tiểu đường tuýp 2: Việc tiêu thụ quá nhiều đường dẫn đến tăng đường huyết thường xuyên, buộc tuyến tụy phải sản xuất insulin liên tục. Qua thời gian, cơ thể có thể phát triển tình trạng kháng insulin, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.
Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Chế độ ăn nhiều đường liên quan đến tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, do tăng huyết áp, tăng triglyceride, và giảm cholesterol "tốt" (HDL).
Ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng: Đường là nguồn dinh dưỡng cho vi khuẩn trong miệng. Vi khuẩn lên men đường, tạo ra axit làm hỏng men răng và gây sâu răng.
Tăng nguy cơ các bệnh mãn tính khác: Gan nhiễm mỡ: Tiêu thụ đường fructose quá mức có thể dẫn đến sự tích tụ mỡ trong gan, gây gan nhiễm mỡ không do rượu. Ung thư: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng việc tiêu thụ đường dư thừa có thể liên quan đến tăng nguy cơ ung thư, do đường thúc đẩy viêm nhiễm và tạo môi trường thuận lợi cho tế bào ung thư phát triển.
Ảnh hưởng đến tâm lý và chức năng não bộ: Việc tiêu thụ nhiều đường có thể gây thay đổi tâm trạng, dẫn đến cảm giác lo âu hoặc trầm cảm. Đường cũng ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tập trung, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Giảm tiêu thụ đồ uống có đường: Nước ngọt, nước trái cây đóng hộp, và trà sữa là những nguồn cung cấp đường lớn. Thay thế chúng bằng nước lọc, trà không đường hoặc nước trái cây tươi không thêm đường.
Tăng cường sử dụng thực phẩm tự nhiên: Ưu tiên trái cây tươi thay vì bánh kẹo hoặc đồ ngọt chế biến sẵn. Sử dụng các nguồn carbohydrate phức tạp như ngũ cốc nguyên hạt để cung cấp năng lượng lâu dài và ổn định.
Giảm dần lượng đường trong khẩu phần ăn: Khi nấu ăn tại nhà, giảm lượng đường trong công thức hoặc thay thế bằng các chất làm ngọt tự nhiên như stevia.
Tạo thói quen ăn uống lành mạnh: Hạn chế ăn vặt bằng đồ ngọt, thay thế bằng các loại hạt, rau củ, hoặc sữa chua không đường. Ăn uống điều độ và duy trì lịch trình tập luyện để kiểm soát cân nặng và sức khỏe.
4. Kết luận
Đường trong thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn uống, nhưng tiêu thụ quá nhiều đường, đặc biệt là đường bổ sung, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Để bảo vệ sức khỏe, mỗi người cần nhận thức rõ hơn về lượng đường mình tiêu thụ, ưu tiên các thực phẩm tự nhiên, và áp dụng lối sống lành mạnh. Kiểm soát lượng đường không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh tật mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống về lâu dài.
Tăng huyết áp phổi (PH) là một tình trạng nghiêm trọng gây ra huyết áp cao trong các động mạch trong phổi và có thể ảnh hưởng đến bên phải tim của bạn.
Viêm cột sống dính khớp (VCSDK) là bệnh viêm mạn tính, đặc trưng bởi đau và cứng cột sống tiến triển. Đây là bệnh lý phổ biến trong nhóm cột sống huyết thanh âm tính, bao gồm VCSDK, viêm khớp phản ứng, viêm khớp vảy nến và tổn thương khớp do bệnh viêm ruột.
Do triệu chứng ALS khởi phát chậm và tiến triển từ từ, việc phát hiện ban đầu gặp khó khăn. Chẩn đoán cần loại trừ nhiều bệnh tương tự nên thường mất thời gian mới xác định chính xác.
Cây kế sữa (Cúc gai, Kế thánh) là thảo dược họ Cúc, phổ biến ở Địa Trung Hải. Chứa silymarin chống oxy hóa mạnh, cây hỗ trợ điều trị bệnh gan, tiểu đường, xơ vữa động mạch và ung thư.
